Almanak 2019 | Kadınlar nasıl bir yıl geçirdi?

Kadınlar açısından zorlu bir yılı daha geride bıraktık. Bu yıla sadece kadınların yaşadığı sıkıntılar, zorluklar, kadın cinayetleri değil kadınların isyanı, mücadelesi, sokağa çıkması da damga vurdu. Kadınların katılım sağladığı, takip ettiği davalarda kadın katilleri en ağır cezaları alırken, sosyal medyadan adalet çağrıları da gitgide yükseldi. Tüm bunlarla birlikte ülkede yaşanan ekonomik krizin etkilerinin en ciddi biçimde görüldüğü 2019 yılının son aylarında, emekçi kadınlar krizin yükünü de en ağır biçimde yüklendi.

Türkiye’de 2019 yılında kadın hareketinde öne çıkanlar ne oldu, sizin için derledik.

• 2 Ocak

Ceren Damar, sınavda kopya çekerken yakaladığı Hukuk Fakültesi Öğrencisi Hasan İsmail Hikmet tarafından 2 Ocak'ta öldürüldü.

Araştırma Görevlisi Ceren Damar'ı öldüren öğrenci tutuklandı

• 15 Ocak

Hatay'ın İskenderun ilçesinde 19 yaşındaki Berfin Özek'in yüzüne asit atan saldırgan Ozan Çeltik, çıkarıldığı mahkemece tutuklandı.

Asit, yüzünün bir kısmının erimesine neden oldu, sağ gözünü de kaybetti.

Berfin'in yüzüne kendisinden ayrılmak istedi diye asit atmış

• 17 Ocak

Erken yaşta evliliklerde cezaları affetmeyi öngören tasarı yeniden gündeme geldi. Muhalefet "Yasa, 2016’daki haliyle gelirse kabul etmeyiz" dedi. 18 Ocak’ta kadınlar istismar yasasına karşı sokağa çıktı Kadınlar erken yaşta evliliklerde cezaları affetmeyi öngören, çocuk istismarını afla aklayan yasa tasarısına karşı eylem yaptı.

AKP ‘istismar yasasını’ istismar ediyor

• 10 Şubat

Krizde kayıtlı kadın işsiz sayısı ilk kez erkekleri geçti!

İlk defa 2018'de kayıtlı kadın işsiz sayısı kayıtlı erkek işsiz sayısını geçti. Kayıtlı kadın işsiz sayısı 1 milyon 805 bine yükseldi. Tarım dışı genç kadın işsizliği ise yüzde 33'e tırmandı.

İşsiz sayısı bir yılda 1 milyon arttı, işe alınan sayısı değişmedi

• 20 Şubat

İslam Konferansı Örgütü Kadının İlerlemesi Teşkilat Tüzüğü’ndeki "Kadınların, erkeklerin saygı duyulan eşleri olarak yetiştirilmesi" ile ilgili madde Erdoğan tarafından TBMM’ye sunuldu.

KEFEK’e açık mektup: Erkeğe saygılı eş tanımlamasını reddediyoruz

• 27 Şubat

31 Mart yerel seçimleri öncesi kadın seçmenlerle buluşan AKP’nin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Adayı Binali Yıldırım kadınlara "İtaat et, rahat et” önerisinde bulundu.

İBB Adayı Binali Yıldırım: Evliliğin sırrı ‘itaat et, rahat et’

• 8 Mart

Kadınların bu yılki 8 Mart slogan “Krize, Şiddete, Eşitsizliğe Karşı Gücümüz Birliğimiz” oldu.

İstanbul Taksim’de 17’nci Feminist Gece Yürüyüşüne katılan kadınlara polis saldırdı. Feminist Gece Yürüyüşü çağrıcıları "Yürüyüşümüzden vazgeçmeye niyetimiz yok" açıklaması yaptı. Yürüyüşün hemen ertesinde “kadınlar ezanı protesto etti” yalanı ortaya atıldı. Feminist Gece Yürüyüşü çağrıcıları bu iddialara yanıt verdi.

Kadınlar, polis ablukasına rağmen Gece Yürüyüşü için Taksim'e çıktı

Ülkenin dört bir yanında kadınlardan 8 Mart etkinlikleri

8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü: Umudumuz, direncimiz ve gücümüz var

• 12 Mart

Kadın futbolculardan "eşit ücret" davası

ABD Milli Kadın Futbol takımı erkeklerden daha az ücret kazandıkları sebebiyle ABD Futbol Federasyonu'na dava açtı.

ABD’li kadın futbolcular ücret eşitliği istiyor

• 2 Mayıs

Erdoğan'ın hedefi yine kadın yine doğum kontrolü!

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Aile Şurası’nda evlilik dışı ilişkileri, kadını ve doğum kontrolü hedef aldı.

Erdoğan'ın hedefi yine "doğum kontrolü": Nüfusumuz azaltıldı

• 23 Mayıs

Yargıtay oy çokluğuyla Nevin Yıldırım’ın hapis cezasını onadı.

Kendisine sistematik şiddet uygulayan Nurettin Gider’i öldürmekten müebbet hapis alan Nevin Yıldırım’ın cezası Yargıtay tarafından onandı.

Yargıtay oy çokluğuyla Nevin Yıldırım'ın hapis cezasını onadı

• 26 Mayıs

NASA’da 4 bilim biriminin 3’ünü kadınlar yönetiyor.

NASA’nın yaptığı açıklamaya göre, tarihte ilk kez, NASA’nın dört bilim biriminin üçü kadınlar tarafından yönetiliyor.

• 29 Mayıs

Avukatın etek boyunu kısa bulan hakim HSK tarafından açığa alındı.

Hakim Mehmet Yoylu, duruşmada bulunan avukatın eteğine kısa diyerek ‘etiğe’ aykırı buldu. Fotoğrafını çekip baroya göndermek istedi. Hakim HSK tarafından açığa alındı.

Avukatın etek boyunu "etiğe aykırı" bulan hakim görevden uzaklaştırıldı

• 2 Haziran

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Milli İrade Platformu tarafından Haliç Kongre Merkezinde düzenlenen iftar programında, "İstanbul Sözleşmesi nas değildir, fesh edilebilir" ifadelerini kullandı.

• 12 Haziran

Atılan terlik silah sayıldı, taciz mağdurlarına dava açıldı.

3 kadının tatil için gittikleri Kuşadası’nda tacizine maruz kaldıkları erkeğe fırlattıkları terlik ‘silah’ sayıldı. Taciz soruşturması açılmazken, silah sayılan terlik için kadınlara dava açıldı.

Tacize uğrayan kadınların tacizciye attığı terlik “silah” sayıldı

• 13 Haziran

100 kadından nafaka hakkı bildirisi: Kadınların haklarına dokunmayın!

Aralarında çeşitli meslek gruplarından ünlü isimlerin yer aldığı 100 kadın nafaka ve kadınların haklarına yönelik diğer saldırılar hakkında kampanya başlattı. Kadınlar, ‘Haklarımıza saygı duyun’ dedi.

• 14 Haziran

İsviçre’de kadınlar şiddete karşı ve eşitlik talebiyle greve çıktı.

İsviçre'de kadınlar ilki 14 Haziran 1991’de gerçekleşen ve ikincisi 28 yıl aradan sonra yapılan iş bırakma eylemi için sokaklarda!

İsviçre’de kadınlar şiddete karşı ve eşitlik talebiyle 28 yıl sonra greve çıktı

• 3 Temmuz

Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan kadın üniversitesi açıklaması: Türkiye de benzer bir adımı atmalı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Japonya'da 800 üniversiteden 80'i kadın üniversitesi. Sadece kızlardan oluşan üniversite. Türkiye de benzer bir adımı atmalı" dedi.

Karma eğitimi hedef alan Erdoğan'dan YÖK'e talimat: Çalışmanı buna göre yap

• 5 Temmuz

17 ay önce işten atılan, 190 gündür fabrika önünde direnen 51 Sibaş işçisi, işe iade davasını kazandı. Söke’de görülen duruşmada mahkeme heyeti 51 işçi için sendikal tazminat ve işe iade kararı verdi.

İşten atılan Sibaş işçileri işe iade davasını kazandı

• 7 Temmuz

AKP’ye yakınlığıyla bilinen Yeni Akit ve Yeni Şafak gazeteleri uzun bir süre “Sözleşme yuva yıkıyor, kaldırılsın” diyerek İstanbul Sözleşmesi’ni hedefe koyarken, Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan da “Muhafazakar camianın rahatsız olduğu hükümler var. Eleştiriler duyuyorum” yorumu geldi. TBMM’de basın toplantısı düzenleyen Saadet Partisi Konya Milletvekili Abdulkadir Karaduman sözleşme için “Kim ne diyorsa desin, toplumu bir felakete ve uçuruma sürükleyen, haneleri birbirinden ayıran İstanbul Sözleşmesi derhal feshedilmelidir” derken, Memur-Sen de hafta sonu bir açıklama yayımlayarak Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesi için Meclise çağrı yaptı. Kadınlar büyük tepki gösterdi.

İstanbul Sözleşmesi hedefte | Kadınların yükselen mücadelesinden korkuyorlar

• 18 Ağustos

Yargıtay, hamile çalışanı işten çıkarmayı ayrımcılık saydı.

Kadın çalışanın hamilelik sebebiyle iş akdini fesheden işverenin ayrımcılık yaptığı yönünde düşünce belirten Yargıtay, işverenin ayrımcılık tazminatı ödemesine karar verdi.

• 18 Ağustos

Kırıkkale'de 38 yaşındaki Emine Bulut eski eşi Fedai Baran tarafından kızının önünde öldürüldü. Bulut'un “Ölmek istemiyorum” feryadı kadınların "Ölmek istemiyoruz" tepkisine dönüştü.

9 Ekim’de Emine Bulut’un katili ilk kez hakim karşısına çıktı. Eski eşi Emine Bulut’u öldürmekten ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası istemiyle yargılanan Fedai Varan ‘ın duruşmasında kadın örgütleri davada indirim olmamasını istedi. Ancak 21 Ekim’de katile indirim uygulanmasa da ‘canavarca hisle tasarlayarak öldürmek’ suçundan ağırlaştırılmış ömür boyu hapis cezası istemiyle yargılanan Varan’a,  ‘kasten insan öldürmek’ suçundan müebbet hapis cezası verildi. Karara Varan’ın ailesi, avukatları ve kadın örgütleri tepki gösterdi.

Kırıkkale'de Emine Bulut isimli kadın eski eşi tarafından öldürüldü

Emine Bulut'un katili hakim karşısına çıktı, Bulut'un kızı SEGBİS ile bağlandı

• 12 Eylül

MEB ‘Toplumsal Cinsiyet Eşitliği’ni yönetmelikten çıkardı.

MEB, Sosyal Etkinlikler Yönetmeliği’nde değişiklik yaparak ‘Toplumsal Cinsiyet Eşitliği’ni etkinlik alanlarından çıkardı. Eğitim Sen yönetmelik değişikliğine karşı dava açacağını söyledi.

MEB, "Toplumsal Cinsiyet Eşitliği"ni yönetmelikten çıkardı

• 23 Eylül

Özbekli Nadira Kadirova, bakıcı olarak çalıştığı AKP İstanbul Milletvekili Şirin Ünal'ın Ankara'daki evinde şüpheli bir şekilde hayatını kaybetti. İntihar denilen ölümün ardından Nadira’nın günlüğü kayboldu, silah şüpheli çıktı ve savcı tanıkları suçladı.

AKP Milletvekili Şirin Ünal'ın çalışanı Nadira Kadirova'nın ölümünde taciz iddiası

• 18 Ekim

Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Yoksulluk nafakasıyla ilgili tartışmaları sona erdirmeye yönelik düzenleme, ikinci pakette yer alacak" dedi. Kadın örgütleri ortak bir bildirgeyle tepki gösterdi: Yargı reformu bahanesiyle kadın ve çocuk haklarının gasbedilmesine müsaade etmeyeceğiz!

Kadın örgütleri: Yargı reformu bahanesiyle haklarımızın gasbedilmesine izin vermeyiz

• 11 Kasım

Tazminatsız işten atılan işçi kadına patrondan saldırı!

Cihan Tekstil'de çalışırken tazminatsız işten atılan Meya Kara işyeri önünde basın açıklaması yaparken patron Şükrü Üner'in saldırısına uğrayıp taşla başından yaralandı.

Cihan Tekstil patronu, tazminatını ödemeden attığı kadın işçinin bir de başını yardı

• 17 Kasım

Kayyum yine kadınları hedef aldı! Kayyumların kadın mücadelesine etkilerini açıklayan HDP Kadın Meclisi kapatılan kadın kurumlarının kapısına yalnızca “mühür” vurmakla yetinmeyip bir de tuğladan duvar ören bir kayyum düzeninin kurulduğunu anlattı.

Kadın kurumlarının kapısına tuğla ören, kadın kitaplarını yakan kayyum düzeni!

• 25 Kasım

Eskişehir’de koruma kararına rağmen eski eşinin satırlı saldırısına uğrayan ve 44 gündür yaşam mücadelesi veren Ayşe Tuba Arslan hayatını kaybetti. Arslan'ın cenazesine kadınlar omuz verdi.

Ayşe Tuba Arslan'ın cenazesi kadınların omuzlarında taşındı

• 29 Kasım

Ceren Damar davasında savcı ağırlaştırılmış müebbet istedi.

Kopya çektiği için hakkında işlem yapan Çankaya Üniversitesi Araştırma Görevlisi Ceren Damar’ı öldüren Hasan Hikmet İsmail’in yargılandığı davada savcı sanık için ağırlaştırılmış müebbet hapis istedi.

Savcılık makamı Ceren Damar Şenel'in katiline ağırlaştırılmış müebbet istedi

• 29 Kasım

Ayrıldığı Yalçın Özalpay tarafından satırla başına vurularak yaralanan Ayşe Tuba Arslan olaydan 44 gün sonra 24 Kasım’da hayatını kaybetti. Arslan’ın eski eşine yönelik 23 kez suç duyurusunda bulunduğu orta çıktı.

Yaptığı 23 suç duyurusuna takipsizlik verilen kadın eski eşi tarafından öldürüldü

• 3 Aralık

Ordu Üniversitesi Müzik ve Sahne Sanatları Fakültesi üçüncü sınıf öğrencisi 20 yaşındaki Ceren Özdemir 3 Aralık'ta bıçaklanarak öldürüldü.  Kadınlar sosyal medyada tepki gösterdi: Hepimiz Biliyoruz!

Ordu'da kadın cinayeti: 20 yaşındaki Ceren Özdemir bıçaklanarak öldürüldü

Ceren Özdemir'in bu bakışını #HepimizBiliyoruz!

• 4 Aralık

Şule Çet davasında karar açıklandı. Mahkeme sanık Çağatay Aksu'ya müebbet hapis ve 12 yıl 6 ay hapis cezası, sanık Berk Akand hakkında da 18 yıl 9 ay hapis cezası verdi. Karar, kadın mücadelesinin kazanımı olarak karşılandı.

Şule Çet davasında Çağatay Aksu'ya müebbet, Berk Akand'a 18 yıl hapis

• 8 Aralık

Tüm dünyaya yayılan Las Tesis’e sadece İstanbul’da saldırı!

İstanbul Kadıköy'de, Şilili kadınların dünyaya yayılan danslı protestosu ‘Las Tesis’ için toplanan kadınlara polis saldırdı.

Kadınların tüm dünyaya yayılan danslı protestosuna İstanbul’da gözaltı

• 18 Aralık

Bakanlığın kadına şiddete çözümü yok, basın yasağı var!

Adalet Bakanlığı, “Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanunun Uygulanması Genelgesi” başlıklı bir metin yayımladı. (EKMEK VE GÜL)

Adalet Bakanlığından kadına şiddete karşı genelge: Çözüm yok, basın yasağı var

Evrensel'in 2019'u: Öznesi “işçi”, refleksi mücadele oldu

2019: Ekolojinin kara, umudun aydınlık yılı

9 maddede 2019’da siyasette yaşananlar: Kaybettikçe saldırganlaşan bir iktidar

Almanak 2019 | 12 maddede bu yılın yalan haberleri