Eskişehir'de madene karşı açıklama: ‘Toprağımızı sermayedarlara teslim etmeyeceğiz’

Eskişehir Doğa ve Yaşam Platformu Sarıcakaya’da, Alpagut-Atalan’da ve Kaymaz’da vahşi madencilik projelerine yönelik son gelişmeleri aktardığı bir basın açıklaması düzenledi. Kanatlı Avm önünde bir araya gelen kitle "doğa yaşam özgürlük", "susma haykır madene hayır", "tek bir ağacı vermeyeceğiz", "Sermaye defol bu topraklar bizim" sloganlarını attı. Basın açıklamasını platform adına Mert Yedek okudu.

"Doğamızı sermayeye teslim etmeyeceğiz"

Mert Yedek, Sarıcakaya' da yapılması planlanan altın-gümüş madeni projesi ile ilgili İdare Mahkemesi'nin 5 Aralık 2024 tarihinde verdiği yürütmeyi durdurma kararını hatırlatarak, "Şimdi daha da güzel bir haberimiz var, Mahkeme Sarıcakaya altın-gümüş madeni projesi hakkındaki ÇED gerekli değildir kararını iptal etti. Bu gelişme Sakarya Vadisinin geleceği için son derece ümit verici bir karar. Sakarya Vadisi yok olmayacak diye çıktığımız bu yolda destek veren, yanımızda olan tüm arkadaşlarımızın emeklerini kutluyoruz. Aynı zamanda Mahkeme’nin verdiği bu kararda bilirkişi incelemesine dahi gerek duyulmadı, çünkü artık ÇED raporları ne yazık ki sadece bürokratik süreci tamamlamak için bir aşama olarak görülüyor. Dolayısıyla, ÇED raporları bilimsel gerçeklikten bu kadar uzakken, hiçbir etki değerlendirilmesi yürütülmemişken projelerin yaşam alanlarımızı ve doğamızı yok edeceği aşikâr. Sarıcakaya altın-gümüş madenine ait ÇED dosyasındaki birkaç eksikliği de, kamuoyuyla paylaşıyoruz: Faliyet alanı içerisinde ve çevresinde herhangi bir su kaynağı bulunmamaktadır. Faaliyet alanı içerisinde ve çevresinde tarım alanı bulunmamaktadır. Ve daha komiği Doğu Karadeniz’deki bir projenin ÇED raporundan kopyala yapıştır ifadeler Sarıcakaya dosyasında yer almaktadır. Gördüğünüz üzere bu projelere ne yazık ki onaylar veriliyor. Bizler Eskişehir’i korumak ve yaşatmak için başlatmış olduğumuz bu mücadelede kararlıyız. Hukuki süreçlerde, sokaklarda doğamızı savunmaya devam edeceğiz, Sakarya Vadisi’ni vahşi madencilik faaliyetlerine feda etmeyeceğiz" dedi.

Alpagut-Atalan’da yapılması planlanan Cengiz Holding’e bağlı ETİ Bakır A.Ş.’ye ait siyanürlü altın madeni projesinin ÇED raporunun Bakanlığa sunulduğunu ifade eden Yedek, "Bu gelişme, yakın zamanda Ankara’da Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığında İDK toplantısının ön hazırlığıdır. Projenin Eskişehir için ne kadar hayati öneme sahip olduğunun farkındayız. Madenci şirketlere verecek bir karış toprağımız dahi yok. Bu projenin hayata geçmemesi için Bakanlıklara ve ilgili kurumlara itiraz dilekçelerimizi sunduk ve sunmaya da devam edeceğiz. İDK toplantısı daha duyurulmadan platform olarak hazırlanmakla beraber halkımızın da bu toplantıda olması gerektiğinin önemini aktarmak isteriz. Buradan Ankara’ya hep beraber yola çıkacağız. Bir avuç sermayedara toprağımızı teslim etmeyeceğiz" diye konuştu.

"Eskişehir maden çöplüğü olmayacak"

Son olarak Kaymaz’daki gelişmelere değinen Mert Yedek, "Bildiğiniz üzere Kaymaz’da yapılması planlanan ve Eskişehirimizi atık maden çöplüğüne çevirecek projeye 15 Ağustos 2023 tarihinde ÇED olumlu kararı verilmişti. Bu kararın iptali için Eskişehir Büyükşehir Belediyesi dava açmış, açılan davaya sivil toplum kuruluşları da müdahil olmuştu. Proje hakkında İdare Mahkemesi 30 Nisan 2024 tarihinde yürütmeyi durdurma kararı vermiş, 13 Haziran’da da ÇED olumlu kararını iptal etmişti. Ancak yürütmeyi durdurma ve iptal kararına karşın söz konusu maden atık depolama tesisinin inşasına devam edildiği hatta bu inşaatın tamamlandığını uydu görüntüleri ile 2 Ocak 2025 tarihli basın açıklamamızla kamuoyuna duyurmuştuk. Mahkeme kararlarını uygulamakla görevli yetkilileri, mahkeme kararına rağmen tesisin inşasına kimlerin izin verdiği, söz konusu atık barajı inşaatının neden mühürlenmediği ve denetlenmediği konularında açıklama yapmaya davet etmiş, sorumlular hakkında yasal işlemlerin yapılmasını ve sorumlular hakkında suç duyurusunda bulunduğumuzu kamuoyu ile paylaşmıştık.
Bu süreçte, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü tarafından resmi internet sitesinde ilan edilen basın bildirisinde, yürütmeyi durdurma kararından sonra bakanlık tarafından söz konusu işletmede 8 (sekiz) adet denetim gerçekleştirilmiş olduğu yürütmenin durdurulması ve iptal kararı verilen ‘3. Maden Atık Depolama Tesisi (MAD-3)’ projesi ile ilgili herhangi bir inşai faaliyet veya depolama faaliyetinin olmadığı ve Kaymakamlığa yazılan Bakanlık yazılarına istinaden Mahkeme kararı doğrultusunda inşai faaliyetin durdurulmuş olduğu duyuruldu, bu yönde şüphelerimizi dile getiren bizler toplumu manipüle etme amacında olmakla itham itham edildik. Uydu görüntüleri üzerinden, yürütmeyi durdurma kararının verildiği 30 Nisan 2024 tarihinden sonra inşaatın aşama aşama devam ettiği ve beyaz bir inşaat malzemesi ile atık depolama tesisinin kaplandığı ve işletme faaliyetine hazırlık olarak membran serildiği görülmektedir. Bakanlıkça yapılan basın bildirisinde inşaatın 8 kez denetlendiği ve yürütmeyi durdurma kararından sonra devam etmediği ifade edilmiş olmasına rağmen olayın artık hem adli hem idari makamlarca soruşturulması gerekmekteydi. Fakat suç duyurusunda bulunduğumuz konulara ilişkin herhangi bir adli süreç devam etmemektedir" ifadelerini kullandı.

Tüm bu yaşananların son derece endişe verici olduğunu söyleyen Yedek, "Birkaç gün önce ÇED olur kararına karşı KOZA Altın İşletmeleri A.Ş.’nin temyiz başvurusunun Danıştay tarafından kabul edildiğini ve davanın reddine karar verildiğini öğrendik. Şirketin temyiz dilekçesi ve maden şirketinin sunduğu uzman raporları baz alınarak yerel Mahkeme’ye sunulan bağımsız bilirkişi raporu hükme esas alınmayarak tamamen şirketin beyanları doğrultusunda taraflı bir karar verilmiştir. Bu karar sonucunda, hâlihazırda Kaymaz’da altın madenciliği sebebiyle oluşmuş doğa tahribatını ve halk sağlığı tehdidini daha da olumsuz etkileyecek ve Eskişehir’i maden atıklarının depolanacağı bir coğrafyaya dönüştürecektir. Eskişehir’in maden çöplüğü haline gelmesine izin vermeyeceğiz, doğayı ve yaşamı savunmaya devam edeceğiz"  diyerek sözlerini sonlandırdı. (Evrensel)