Çiftçiler TMO'dan yakınıyor: Randevu sistemi bizi tüccarın eline düşürüyor

CHP Niğde Milletvekili ve Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, mayıs sonunda Çukurova’da başlayacak olan buğday hasadı öncesi Toprak Mahsulleri Ofisinin (TMO) çiftçinin yanında olmasını istedi.

CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, TMO’nun çiftçiler için eskiden güvence niteliğinde olduğunu ifade ederek, “TMO çiftçinin kara gün dostuydu ama şimdi TMO daha çok yurt dışından ithalat ürün getirmenin peşinde. Buğday getiriyor, arpa getiriyor; kendi çiftçisi ise beklediği desteği göremiyor. Örneğin, randevu sistemi ile ilgili sizin şikayetleriniz var herhalde?​” diye sordu.

Çiftçi Refik Serttaş, Muammer Üstündağ, randevu sisteminin kendilerini zor durumda bıraktığını belirterek, “Randevu sisteminde randevuyu derhal alamıyoruz. Alamadığımız için biçerdöverciyi buluyoruz, kamyoncuyu buluyoruz ama randevuyu alamadığımız için tüccarın eline düşüyoruz. Tüccar da 7 lira olması gereken bir arpayı 5,5 liraya kadar alıyor” dedi.

"Borçlar, çiftçiyi tüccara yönlendiriyor"

Ömer Fethi Gürer, çiftçilerin TMO’nun randevu sistemi nedeniyle tüccara yönelmek zorunda kaldığını vurguladı:

“Şimdi TMO 'Ayağıma getir’ diyor; getirsen de ‘Randevu al’ diyor. Randevun yoksa ürününü almam diyor. TMO’nun kapısında bekliyorsun çünkü ‘Randevun yok’ diyor. Ama öyle olunca senin borcun var, borcunu kapatacaksın. Ne yapıyorsun? Mecbur tüccara gitmek zorunda kalıyorsun. Tüccar da daha düşük fiyat veriyor. Daha düşük fiyat verince de ürettiğin ürünün girdi maliyetine göre kazancın düşüyor.”

"TMO direkt alım yapsa kazanırız"

Çiftçi Refik Serttaş, TMO’nun vadeli alım sisteminin köylüyü zor durumda bıraktığını belirterek, “Buradaki sistemde TMO’nun bize 30 günlük, 45 günlük vadeli aldığı için köylü 8’inci ayın 15’inde harmana borçlandığı için TMO’ya fazla ürün götüremiyor. Bunun vadeli sistem değil de TMO’nun da biraz peşin fiyatla almasını istiyoruz” diye konuştu.

Bir diğer çiftçi, Muammer Üstündağ da randevu sisteminden duyduğu rahatsızlığı dile getirdi:

“Biz de biçerdöverimizi buluyoruz, kamyonumuzu buluyoruz ama TMO’dan randevu alamadığımız için o gün ürünümüzü biçtiremiyoruz. O zaman ne oluyor? Mecbur gidip tüccarın eline düşüyoruz. Borsadan fiyat kaça çıkarsa 7 liralık buğdayı belki 6,5 liraya, belki 6 liraya veriyoruz. Ama TMO bu randevu sistemi değil de direkt alım yapıyor olsa hepimiz TMO’ya vereceğiz. Hem devletimiz kazanacak hem de biz kazanacağız. Mesela geçen seneyi açıklayayım. TMO 7 liradan aldı arpayı, bugün arpa 11,5 liraya satılıyor. Ben aynı zamanda hayvancıyım. Şimdi bana devlet diyor ki sana destek vereceğim. Ben 9,5 liraya şu anda devletten mal aldım. 5 gün önce devletten 9,5 liradan arpa aldım ama piyasada 11,5 lira. TMO o gün parayla bu malı alsa, aldığı malın belki iki katı daha mal alacaktı. Hem köylümüz kazanacaktı hem de devletimiz kazanacaktı.”

“Türkiye’nin gelecekte gıdada sorunları artacak”

Gürer, üreticilerin desteklenmesi gerektiğini şu sözlerle vurguladı:

“AKP dönemlerinde uygulanan politikalarla çiftçi refahını sağlayacak bir destek olmadığından kırsal boşalıyor, göç veriyor. Traktörü varsa, tarlası varsa bu işi sürdürüyor. Küçük aile tipi işletmeler zaten bu işi önemli ölçüde bırakıyor. Hayvancılıkta da 1 ila 10 hayvanı olanlar bırakıyor. Tarlası küçükse üretimden uzaklaşıyor. Çiftçiyi üretim öncesinde, üretim sürecinde ve üretim sonrasında yaşadıklarını çözmezsek Türkiye’nin gıdada gelecekte problemleri artacak.” (Ekonomi Servisi)