13 Şubat 2020 17:28

İsveç’te Tornedal Finleri için "Gerçek ve Uzlaşma Komisyonu" oluşturuldu

İsveç, uzun yıllar ayrımcılık yaptığı Tornedel Finlilerine yönelik ırkçılık ve ayrımcılıkla hesaplaşmak için “Gerçek ve Uzlaşma Komisyonu” oluşturmayı karar verdi.

Fotoğraf: Pixabay

Paylaş

Murat KUSEYRİ
Stockholm

İsveç’in ana dilleri Tornedal Fince (Meankieli) olan Tornedel Finleri, 1999 yılından beri İsveç’teki 5 azınlık halktan biri olarak kabul ediliyor.

İsveç’in kuzeyinde bulunan Tornedalen 1809 yılında İsveç ile Finlandiya arasındaki sınırların belirlenmesinden önce çok kültürlü ve çok dilli bir yerleşim birimiydi. Bölgedeki hakim dil Samice ve Finceydi. Tüm ulus devletler gibi İsveç’in tek ülke, tek halk ve tek dil politikasını uygulamasının sonucu Samiler ve Finlerin dilleri yasaklandı.

SAMİLER VE TORNEDAL FİNLERİ ÜZERİNDE IRKÇI BİYOLOJİK ARAŞTIRMALAR YAPILDI

Daha düşük halk olarak görülen Samiler ve Tornedal Finleri üzerinde ırkçı biyolojik araştırmalar yapıldı. Kafa ölçmeler 1950’li yılların başlarına kadar devam etti. İsveç Tornedalıllar Federasyonu’nun belirlemelerine göre İsveçli biyologlar, 1952 yılına kadar 16 köy ve yerleşim biriminde yaşayan 154 Tornedalllılar üzerinde ırkçı amaçlı biyolojik araştırmalar yaptı.

Kültür ve dillerini korumak ve geliştirmek için 1981 yılında İsveç Tornedallılar Federasyonu’nu kuran Tornedal Finleri, İsveç Hükümeti’nden geçmişte uğradıkları ırkçılığın boyutlarının belirlenmesi için bir komisyon kurulmasını talep etti.

Uzun yıllardan sonra Tornedal Finlerinin taleplerini kabul eden hükümet, bir ‘Gerçek ve Uzlaşma Komisyonu’ oluşturulmasına karar verdi.

İsveç Tornedallılar Federasyonu Yönetim Kurulu Üyesi Bengt Niska, İsveç Devlet Televizyonu’na bölgede halk üzerinde yapılan ırkçı araştırmalar ve kafa ölçmelerinin kapsamının belirlenmesinin tüm bölge için önemli olduğunu söyledi.

Halkın geçmişte yapılanlara öfke duyduğunu söyleyen Niska, ”Kafa ölçümlerinin nasıl yapıldığının ve halkın hangi biçimde buna katıldığının belgelenmesi gerekir. Irk biyolojisinin gerçekleşmesine katkıda bulunan yerel yöneticiler vardı” dedi.

FİNCE KONUŞANLAR CEZALANDIRILDI

Kendisine kafa ölçümlerinin yapılmadığını ancak okulda Fince konuştuğu için cezalandırıldığını belirten Niska, ”Bu travmanın ele alınması ve dil yasaklarının yol açtığı sonuçların aydınlatılması gerekir. Sınıfımızda Fince konuşmak yasaktı. Fince bir kelime ağzımızdan çıktığında utanıyorduk. Doğal olarak şimdi büyük bir değişim oldu” şeklinde konuştu.

İsveç’in uyguladığı asimilasyon ve azınlık dillerin yasaklanması politikasına kiliseler de aktif olarak katıldı. Bu gerçeği 2014 yılında kabul eden İsveç Kiliseler Birliği, kilisenin görevlendirdiği papazların rollerini ortaya koyan bir kitap yayımlamıştı.

Bugüne kadar azınlık halk kategorisinde yer alan 5 halktan biri olan Romanların gerçek komisyonu oluşturma talebi karşılandı. Hükümet, 2014 yılında Romanlara uygulanan ırkçılığın boyutlarını ele alan ‘Beyaz Kitap’ı yayımlamıştı. Romanlara yönelik ayrımcılık ve dışlanmanın engellenmesi için 5 yerleşim biriminde “Romanların Kapsanması” projesini başlatmıştı. 2032 yılına kadar Roman ve Roman olmayanların eşit hale getirilmesi amaçlanmıştı.

Samiler de kendilerine uygulanan ayrımcılık ve ırkçılığın belirlenmesi için bir gerçek komisyonu oluşturmasını talep ediyor.

ÖNCEKİ HABER

Avcılar Belediye Başkanı Turan Hançerli: İBB Meclisi Avcılar'ın sorununu çözmedi

SONRAKİ HABER

İBB, Kanal İstanbul ÇED raporunun iptali için dava açtı