Metro’da işçi haklarına TİS kıyımı

Sosyal-İş Sendikası ile Metro Grosmarket arasında yürütülen toplu iş sözleşmesi görüşmeleri greve giden bir süreçte anlaşma ile sonuçlandı. Yaklaşık 3 bin 500 işçiyi ilgilendiren toplusözleşmenin “masa başında bitirilmesi”nin faturası ise ağır oldu. İşçilerin yılda 4 ikramiye hakkı 2015 yılı ücretine giydirilerek kaldırılırken, asgari ücrete yapılan yüzde 30’luk artış işçinin elinden geri alındı. İşe yeni alınacak işçiler için kademe sistemi getirilerek, ek ödemeler yüzde 50’ye düşürüldü. Yeni toplu iş sözleşmesi, mevcut işçilerin büyük çoğunluğu için yıllık 3 bin 252 TL yani 2 ikramiye tutarı kayıp anlamına geliyor. İşe yeni alınacak işçilerde ise bu kayıp yıllık 7 bin 410 TL’ye ulaşıyor.

GREVE GİDERKEN ANLAŞMA YAPILDI

Sosyal-İş Sendikası ile Metro Grosmarket arasında yürütülen toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde anlaşma sağlanamamış; Sosyal-İş Sendikası grev kararı almış ve grev kararı işyerlerinde ilan edilmişti. Sosyal-İş, patronun kazanılmış hakları geriye götüren teklifi nedeniyle anlaşma sağlanamadığını duyurmuş “Toplu iş sözleşmesinin temel amacı işçilerin hak ve ücretlerini korumak ve iyileştirmektir” diyerek, kazanılmış hakları savunacağını ilan etmişti.

Ancak grev kararının ilanının ardından yapılan görüşmelerde taraflar arasında anlaşma sağlandı. 3 yıllık imzalanan ve 2016-2018 yıllarında yürürlükte olacak olan 6. Dönem Toplu İş Sözleşmesi ile işçilerin kazanılmış hakları tırpanlandı.

İKRAMİYE ÜCRETLERE GİYDİRİLDİ

Toplu iş sözleşmesi ile işçilerin 2015 yılında aldıkları ücretler ve 4 ikramiye 12’ye bölünerek “2015 yılı baz ücreti” elde edildi. Böylece işçilerin yılda 4 ikramiye hakları kaldırılarak ücretlere giydirildi. Ancak ikramiyeler, 2015 yılı esas alınarak ücretlere dahil edildiği için 2016 yılı başında yapılan yüzde 30’luk asgari ücret artışının işçilere yansıması da fiilen kaldırılmış oldu. Böylece işçilerin yılda 4 ikramiye hakkı yok edildiği gibi asgari ücrete yapılan yüzde 30’luk artış da fiilen geri alınmış oldu.

ASGARİ ÜCRET ARTIŞI GERİ ALINDI

Metro Grosmarket’te çalışan işçilerin yüzde 70’inden fazlasının ücreti asgari ücret düzeyinde. Toplu iş sözleşmesi ile 4 ikramiye 2015 yılı baz ücretine giydirildi, böylece işçilerin büyük çoğunluğunun yeni ücreti brüt 1650 TL oldu. Ancak zaten mevcut brüt asgari ücret 1647 TL. Böylece asgari ücrete yapılan yüzde 30’luk artış, ikramiyenin ücretlere giydirilmesi ile birlikte işçilerin elinden alınmış oldu.

MEVCUT İŞÇİNİN YILLIK KAYBI 3252 TL

Toplu iş sözleşmesine göre yeni ücreti brüt 1650 ile 2 bin 149 TL arasında olan işçilere ayda brüt 275 TL ikramiye ödenecek. Böylece Metro’da çalışan işçilerin 2016 yılı için (aylık 275 TL brüt ikramiye dahil) yeni aylık ücreti brüt 1925 TL oldu. Oysa toplu iş sözleşmesinin imzalanmasından önce işçilerin 2016 yılı için 4 ikramiye dahil aylık ortalama ücreti brüt 2 bin 196 TL’ydi. Böylece işçilerin büyük çoğunluğunun aylık ortalama 2 bin 196 TL olan ücreti, toplu iş sözleşmesi ile 1925 TL’ye düşürüldü. Böylece Metro işçilerinin yüzde 70’inden fazlasının aylık kaybı 271 TL, yıllık kaybı ise 3 bin 252 TL oldu.

Yılda 4 ikramiye hakkı 2015 yılı ücretlerine giydirildiğinde aylık ücreti 2 bin 150 TL ve üzerinde çıkan işçilere ise ayda brüt 150 TL ikramiye ödenecek.

YENİ İŞÇİNİN YILLIK KAYBI 7410 TL

Öte yandan toplu iş sözleşmesi ile yeni işe alınacak işçilerin hakları daha da tırpanlandı. Önceki toplu iş sözleşmesine göre tüm işçiler aynı haklardan aynı oranda yararlanıyor, işe yeni alınan bir işçi 4 ikramiyenin yanı sıra tüm sosyal haklardan da eşit miktarda yararlanabiliyordu. Ancak toplu iş sözleşmesi ile oluşturulan yeni kademe sistemine göre ödeme tarihinde hizmet süresi 0-1 yıl olan işçiler ödemenin yüzde 50’sini, 1-2 yıl olan işçiler ödemenin yüzde 75’ini, 2 yıldan fazla olanlar ise tamamını alacaklar.
Böylece yeni işe alınan bir işçi yıllık toplam brüt 8 bin 238 TL olan ve tüm işçilere ödenen sosyal hak ve ikramiye paketinin ancak yarısını alabilecek. Böylece yeni işe alınan işçi, eski işçilere göre ayda 343,3 TL, yılda 4 bin 119 TL daha az ek ödeme alacak.  Eğer yılda 4 ikramiye ücrete giydirilmemiş olsaydı ve kademe sistemine geçilmeseydi, Metro’da yeni işe alınan bir işçinin ikramiye ve sosyal haklar dahil aylık en az ortalama ücreti 2 bin 607.5 TL olacaktı. Ancak yeni toplu iş sözleşmesi ile işe yeni alınacak bir işçinin tüm haklar dahil aylık ortalama brüt ücreti 1990 TL’ye düştü. Bu hesaba göre yeni işçinin aylık kaybı 617,5 TL, yıllık kaybı ise 7 bin 410 TL.

2016 0 ZAM, 2017 VE 2018 ENFLASYON

Toplu iş sözleşmesine göre işçiler 2016 yılı için herhangi bir ücret artışı almayacak. 2017 yılında 2016 yılı enflasyonu (TÜFE) oranında ücret artışı yapılacak. 2018 yılında ise 2017 yılı enflasyon oranı artı 1 puan ücret artışı yapılacak. İşçilerin sosyal haklarına 2016 yılı için yaklaşık yüzde 3-4 oranında artış yapıldı. İşçilerin sosyal hakları ve ikramiyeleri, 2017 yılı ve 2018 yıllarında bir önceki yılın enflasyon oranı kadar artacak.

SON GÖRÜŞMELERE TEMSİLCİLER ALINMADI

Sendika yönetimi ile Metro işvereni toplusözleşmenin imzalanmasından önce iki kez daha bir araya geldi. Bu görüşmelere ise işyeri sendika temsilcileri çağrılmadı. Temsilcilerin katılmadığı görüşmeler sonunda işverenle sendika yönetiminin geldiği son aşama temsilcilere yazılı olarak gönderildi. Birçoğu ilk defa sendika temsilciliği yapan işçiler bir gün sonra Ankara’ya toplusözleşme imzasına çağrıldı. Temsilciler, bazı mağazalardan temsilcilerin gelmediğini, bir mağazada ise sendika temsilcisinin bir gün önce görevden alınarak yerine başka temsilci çağrıldığını belirtiyor. Temsilciler, genel bir toplantı yapılıp son olarak temsilcilerinin onayının alınmadığını ancak şubeler düzeyinde tek tek temsilcilerden eğilim alındığını, sendika yöneticilerinin kendilerine temsilcilerin çoğunluğunun işveren teklifini kabul ettiğini söylediğini belirtiyorlar.

İŞTEN ATILAN İŞÇİLERİN DURUMU MASADA GÜNDEME GELMEDİ

Grev kararlarının ilan edilmesinin ardından İstanbul ve Bursa mağazalarından toplamda 10 işçi işten çıkarılmış ve sendika bu konuyla ilgili yazılı bir açıklama yaparak Metro işverenini hukuka uygun davranmaya davet etmişti. Temsilciler, son toplu görüşmede ise atılan işçilerin durumunun gündeme gelmediğini, sadece sendika yöneticilerinin kendileri ile yaptıkları görüşmede atılan işçilerle ilgili sürecin takipçisi olacaklarını belirttiğini ifade ettiler.

SOSYAL-İŞ YÖNETİMİNDEN SÖZLEŞME AÇIKLAMASI

Sosyal-İş Sendikası Genel Yönetim Kurulu, imzalanan sözleşmeyle ilgili yazılı açıklama yaptı. Grev ilanı yapılırken “adil, hakkaniyetli tüm teklifleri müzakere etmeye hazır olduğunun” ısrarla vurgulandığı belirtilen açıklamada, “Grev kararı ilanından sonra sendikamıza, üyelerimiz tarafından hazırlanan imzalı dilekçeler ulaşmış, üyelerimiz bu dilekçelerde ‘toplusözleşme görüşmelerine masada devam edilmesi’ yönündeki iradelerini beyan etmişlerdir. Üyelerimizin bu iradesini de dikkate alan sendikamız, işverenle müzakerelere devam etmiştir” dendi. Son teklifin baştemsilcilere gönderildiği, işyeri panolarına asılarak görüşlerinin alındığı ifade edilen açıklamada, “Bu müzakerelerin ardından, 3 Eylül 2016 tarihinde işverenin sunduğu yeni önerileri görüşmek ve izlenecek yolu belirlemek üzere, işyeri sendika baştemsilcilerimizle yeniden biraraya gelinerek en son durum değerlendirilmiş ve bu toplantıdan çıkan irade neticesinde ve baştemsilcilerimizin tamamına yakınının imzasıyla sendikamız ile Metro Grosmarketler arasında 6. Dönem Toplu İş Sözleşmesi imzalanmıştır. Faaliyet gösterdiği sektörlerde, sektörün en iyi sözleşmelerine imza atan sendikamız, Metro Grosmarketler ile imzalanacak sözleşmede de ülkemizin politik nedenlerinden dolayı sektörün yaşadığı bunalımlı süreci, bunun yanı sıra diğer sendikaların sektörde imzalamak durumunda kaldığı son sözleşmeleri endişeyle takip etmiş, gerek sektördeki işçilerin gerekse üyelerimizin hak kaybı yaşamaması adına, değerlendirme ve faaliyetlerini dikkatle yürütmüştür” dendi. (İŞÇİ SENDİKA SERVİSİ)