En değerli arazi Zorlu’ya satıldı

İstanbul’un en değerli arsası olan ve SİT alanı olduğu için özelleştirilmesi tepki gören Karayolları 17. Bölge arazisi, dün yapılan ihale ile Zorlu Holding’e satıldı. Şehir Plancıları ve Mimarlar Odası’nın, bölgeyi ‘konut ve ticaret alanı’na dönüştüren Bayındırlık Bakanlığı’nın plan değişikliğine açtığı dava ise henüz sonuçlanmamıştı. Bütün bunlara rağmen arazi 800 milyon dolara özelleştirildi.
İş merkezi ve rezidans
İstanbul’un en değerli alanı olan ve geçtiğimiz yıl Dubaili Şeyh Maktum’un helikopterle “görüp beğenmesi” uzun süre tartışılan Zincirlikuyu’daki Karayolları arsası satıldı. 96 bin 500 metrekarelik arazinin ihalesine Dubai Şeyhi El Maktum’un kendi şirketi olan Sama Dubai de katıldı ancak arsa 800 milyon dolarla Zorlu Gayrimenkul’ün oldu. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB), ihaleyi onayladığında sözleşme de imzalanacak Yaklaşık 81 bin metrekarelik net alana karşılık 226 bin metrekare inşaat yapılabilecek. Arazinin ilk ihalesi ise katılımcı firmaların taleplerini karşılamadığı için iptal edilmiş, firmaların isteği doğrultusunda ihaleye “iş merkezi ve rezidans” fonksiyonları eklenmişti.
Davaları sonuçlanmamıştı
Arsayı Turizm ve Kongre Merkezi’ne dönüştüren, Bayındırlık Bakanlığı’nın onayladığı imar planına ise “yasadışı olduğu” gerekçesiyle Şehir Plancıları ve Mimarlar Odası’nın açtığı dava hâlâ devam ediyor. İçinde tescilli eserlerin bulunduğu arsa, Anıtlar Yüksek Kurulu’nun kararıyla “Doğal ve Tarihi SİT alanı” ilan edilmişti. Bu yüzden arsa ile ilgili imar plan değişiklikleri hem Kültür Varlıklarını Koruma Kanunu’na hem de Boğaziçi Kanunu’na tabi olmak zorunda. Ancak, bakanlığın planı bu kanunların gerektirdiği süreçleri içermediği için kent uzmanları planın “onaylı” sayılmayacağını belirtmişlerdi. bakanlığın Büyükşehir ve Beşiktaş belediyelerini devreden çıkartarak “resen” onayladığı plan değişikliği için Kültür ve Tabiat Varlıkları Kurulu’nun onayı da alınmamıştı.
Planı askıya bile çıkmadı
Gazetemizin sorularını yanıtlayan Şehir Plancıları Odası İstanbul Şube Başkanı Ahmet Turgut
kendi davaları devam ederken alanın Özelleştirme İdaresi’ne devredildiğini, ÖİB’nin hazırladığı yeni imar planlarının ise hâlâ askıya çıkmadığını yani, “resmiyet kazanmadığını” söyledi. Turgut, “Kent açısından çok önemli bir kamu alanıdır. Karayolları binası tescilli bir eserdir. Bu alanın İstanbul’un eksik olan kentsel donanımları için kullanılması gerekmekteydi. Ancak Özelleştirme İdaresi yaptığı planla burasını konut ve ticaret alanına dönüştürdü ve sattı” diye konuştu.
Bu kamu arazisinin satışından alınacak 800 milyon dolar bedelin kamuya nasıl döneceğine dair herhangi bir düzenlememe olmadığına da işaret eden Turgut, “Kamu kendi koyduğu kurallara uymak zorundadır. Kamu hiçbir zaman ‘kasasına daha çok para koyma’ mantığı ile bakamaz” dedi.
‘İhale süreci yasadışı’
Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şube Başkanı Eyüp Muhcu ise ihale sürecinin hukuk dışı işletildiğini söyledi. “Merkezi müdahale ile İstanbul pazarlanmıştır. İlk ihale, katılan kuruluşların özel talepleri nedeniyle gerçekleştirilmedi. Daha sonra iş merkezi ve rezidans fonksiyonu da ilave edilerek ihaleye çıkartıldı. Boğaziçi siluetini görecek rezidans konutların yapılması ve bunların ranta dönüştürülmesi sağlandı. Bedelin yüksekliği nedeniyle kamuoyuna iyi bir yatırım gibi sunuluyor. Bu yanılsamadır. Kente neler kaybettirildiğini de göze almak gerekir. Projenin ihtiyacı olacak ulaşım yatırımlarını kamu yapacaktır. İstanbul’un kimlik değerlerine karşı bir saldırıdır. İstanbul’un rantiyeye pazarlanması ekonomiye kaynak adı altında meşrulaştırılmaya çalışılıyor. Kamu kendi eliyle kendi varlığını ortadan kaldırıyor.”
Yapı-Yol Sen Genel Başkanı Bedri Tekin de “peşkeş” olarak değerlendirdiği satışa karşı dava açacaklarını bildirdi.
Topbaş memnun
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş satışla ilgili, “Satış rakamı tahminlerimizin üstünde. Bu bizi umutlandırdı. Bu satıştan sonra beklentilerimiz yükseldi” açıklaması yaptı. Arazinin İstanbul’un ‘kupon yerlerinden biri’ olduğunu ifade eden Topbaş, alan kişinin kendi imarını bilerek hareket edeceğini ve burada oluşan rantın kamuya kaldığını ileri sürdü. (İstanbul/EVRENSEL)
Elif Görgü