17 Şubat 2006 23:00
Hükümet şaşırtmadı
Geçmişi Hamas'a benzetilen AKP, Filistin halkının oylarıyla iktidara getirdiği Hamas'la, hükümet olarak değil, AKP olarak görüştü. Hamas'ın Siyasi Büro Başkanı Halid Meşal'in de aralarında bulunduğu heyete, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan randevu vermezken, Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdullah Gül de, son anda bulunan bir formülle, AKP'li kimliğiyle görüştü.
AKP görüştü ABD yönetiminin, "terörü reddetmesi" ve İsrail'in var olma hakkını benimsemesi telkininde bulunulması isteği, AKP Hükümeti'nin görüşmeye ilişkin politikasının belirlenmesinde etkili oldu. Hamas'ın isteği AKP'nin organizasyonu ile gerçekleşen ziyaret konusunda ABD'nin gösterdiği tutumun ardından Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın, önce onay verdiği Hamas heyetine randevusundan vazgeçildi. Ankara'da ilk durağı Metropolitan Oteli olan Hamas heyeti daha sonra, Müşteşar Yardımcısı Ahmet Üzümcü başkanlığındaki Türk diplomat heyetiyle görüşmek üzere Devlet Konukevi'ne gitti. Ardından AKP Genel Merkezi'ne geçen Hamas heyeti ile burada Dışişleri Bakanı Abdullah Gül başkanlığındaki, AKP Genel başkan yardımcıları Dengir Mir Mehmet Fırat, Şükrü Ayala, Şaban Dişli ve Akif Gülle bir toplantı yaptı. 2 saat 10 dakika süren toplantının bir buçuk saatlik bölümüne katılan Gül'ün, görüşmede AKP yöneticisi kimliğiyle bulunduğu bildirildi. ABD ve İsrail'in talepleri görüşmede Hamas heyetine, Türkiye'nin telkinleri olarak, İsrail'i tanıması, silah bırakması ve şiddeti kınaması uyarılarında bulunuldu. Artık Hamas değil, Filistin olarak davranmaları önerilen Hamas heyetinden dünyayı şaşırtan bir tutum alması da istendi. Görüşme sonrası gerçekleştirilen basın toplantısında Meşal, "Aldığımız öneriler ve edindiğimiz intibağı dikkate alacağız" dedi.
Demirel: 'Erken' Eski Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ise, Hamas heyetinin Ankara ziyaretinin erken gerçekleştirildiğini söyledi. Bir programa katılmak üzere uçakla İstanbul'a gelen Demirel, Atatürk Havalimanı VIP Salonu'nda basın mensuplarının konuyla ilgili sorularını cevaplandırdı. Hamas'ın Türkiye ziyaretini değerlendiren Demirel, "Hamas'ın Türkiye ziyareti erken olmuştur. Biraz daha beklenmeliydi" diye konuştu.
Faik Bulut (Araştırmacı-Yazar): 'Önemli bir adımdır' Hamas'ın Türkiye ziyaretini kabaca ele aldığımızda, Hamas'ın pragmatik ve reel politikalarıyla uyumlu bir girişimde bulunduğunu görüyoruz. Halid Meşal'in giyimiyle, tavrıyla Avrupa'ya bir mesaj vermek istediğini de söyleyebiliriz. Bunun yanında ziyaretin; İsrail, Avrupa ve Amerika'ya karşı da taktiksel bir girişim olduğu ortada. Filistin seçimlerinden sonra, Hamas'ın ziyaretlerine baktığımızda İsrail'in müttefiki konumundaki Mısır ve Katar'a gittiğini de görüyoruz. Son olarak da Türkiye'ye geldi. Ayrıca, Filistin'e karşı uygulanan tecrit politikalarına karşı yapılmış bir huruç harekatı da olabilir bu. Avrupa'yla ilişkilerinde Türkiye'den bir "arabuluculuk" talep etmiş olması da söz konusu. AKP'ye baktığımızda, ziyarete tepkisinin çok tipik olduğunu söyleyebiliriz. AKP, Kürt sorununa yaklaşımında da böyle yapmıştı. Bazen tanıyan, bazen tanımayan açıklamalar yapmıştı. Hamas'la görüşmesi AKP'nin tabanı açısından bir mesaj niteliği taşıyor. AKP'nin "meselelere sahip çıkıyoruz" demeye getirdiğini görebiliriz. Ama Türkiye açısından "arabulucuk" meselesi ciddi bir mesele değil, çünkü Türkiye'nin pratiğiyle uyuşmuyor. Bunun için ne diplomatik kadrosu ne de bütçesi olduğunu söyleyebiliriz. Çünkü şimdiye kadar hep piyasaya yönelik girişimler yapıldı. AB ve ABD bakımından bir "arabuluculuk" söz konusu olabilir. Gördüğüm kadarıyla Hamas bu girişimden sonra geri adım da atabilir. AKP ile İsrail arasında doğan gerilime baktığımızda ise, balayı öncesi bir aşk-nefret ilişkisine dönüştüğünü görüyoruz. İsrail'in ziyaret dolayısıyla Türkiye'ye verdiği cevap gereken, beklenebilecek bir cevaptı. Çünkü derdi, Filistin meselesinin çözümü değil. Olaya Filistin direnişinin çözümü açısından baktığımızda, önemli bir adımdır. '60'lardan sonra solcuların da desteğiyle Türkiye gündemine giren ve halktan da destek ve sempati gören İntifada açısından baktığımızda bunun bir denge politikası yarattığını görüyoruz. AKP yıprandı ve ABD'nin kuyrukçusu olma pozisyonunda görülüyor. Hamas'ın ziyaretiyle, bu konuda imaj tazelenmeye çalışıldığını da görüyoruz. AKP'nin, Hamamın namusunu kurtarması gerekirdi!
Ziyaret dış basında da yankı buldu Hamas lideri Halid Meşal'in, dün Ankara'ya yaptığı sürpriz ziyarete dünya basını da geniş yer verdi. Çin Uluslararası Radyosu, "Türkiye ve Rusya Ortadoğu'daki söz hakkını güçlendirmek istiyor" dedi. 40'tan fazla dilde yayın yapan resmi radyo "Hamas diplomatik tecritten kurtulmaya çalışıyor" başlıklı yorumunda, Türkiye ve Rusya'nın Hamas ile temas politikası izleyerek arabulucu sıfatıyla Ortadoğu işlerindeki söz haklarını güçlendirmeyi amaçladıklarını ileri sürdü. Yorumda, Rusya'nın da Hamas'ı davet ettiği hatırlatılarak, Türkiye ve Rusya'nın Hamas ve politikasını kabul ettikleri veya destek verdikleri için değil, kendi Ortadoğu stratejileri için Hamas'a zeytin dalı uzattıkları görüşü savunuldu. Yorumda, Türkiye ve Rusya'nın Hamas liderini davet etmelerinin amacının, yapıcı temas yoluyla Hamas'ın tutumunu yumuşatarak şiddete son vermesini, İsrail'in varlığını ve iki taraf arasında daha önceki anlaşmalardan doğan yükümlülüklerini tanımasını sağlamak olduğu ifade edildi. Ayrıca yorumda, Hamas'ın diplomatik tecrit durumundan kurtulmasının kolay olmayacağı belirtildi.
AKP görüştü ABD yönetiminin, "terörü reddetmesi" ve İsrail'in var olma hakkını benimsemesi telkininde bulunulması isteği, AKP Hükümeti'nin görüşmeye ilişkin politikasının belirlenmesinde etkili oldu. Hamas'ın isteği AKP'nin organizasyonu ile gerçekleşen ziyaret konusunda ABD'nin gösterdiği tutumun ardından Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın, önce onay verdiği Hamas heyetine randevusundan vazgeçildi. Ankara'da ilk durağı Metropolitan Oteli olan Hamas heyeti daha sonra, Müşteşar Yardımcısı Ahmet Üzümcü başkanlığındaki Türk diplomat heyetiyle görüşmek üzere Devlet Konukevi'ne gitti. Ardından AKP Genel Merkezi'ne geçen Hamas heyeti ile burada Dışişleri Bakanı Abdullah Gül başkanlığındaki, AKP Genel başkan yardımcıları Dengir Mir Mehmet Fırat, Şükrü Ayala, Şaban Dişli ve Akif Gülle bir toplantı yaptı. 2 saat 10 dakika süren toplantının bir buçuk saatlik bölümüne katılan Gül'ün, görüşmede AKP yöneticisi kimliğiyle bulunduğu bildirildi. ABD ve İsrail'in talepleri görüşmede Hamas heyetine, Türkiye'nin telkinleri olarak, İsrail'i tanıması, silah bırakması ve şiddeti kınaması uyarılarında bulunuldu. Artık Hamas değil, Filistin olarak davranmaları önerilen Hamas heyetinden dünyayı şaşırtan bir tutum alması da istendi. Görüşme sonrası gerçekleştirilen basın toplantısında Meşal, "Aldığımız öneriler ve edindiğimiz intibağı dikkate alacağız" dedi.
Demirel: 'Erken' Eski Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ise, Hamas heyetinin Ankara ziyaretinin erken gerçekleştirildiğini söyledi. Bir programa katılmak üzere uçakla İstanbul'a gelen Demirel, Atatürk Havalimanı VIP Salonu'nda basın mensuplarının konuyla ilgili sorularını cevaplandırdı. Hamas'ın Türkiye ziyaretini değerlendiren Demirel, "Hamas'ın Türkiye ziyareti erken olmuştur. Biraz daha beklenmeliydi" diye konuştu.
Faik Bulut (Araştırmacı-Yazar): 'Önemli bir adımdır' Hamas'ın Türkiye ziyaretini kabaca ele aldığımızda, Hamas'ın pragmatik ve reel politikalarıyla uyumlu bir girişimde bulunduğunu görüyoruz. Halid Meşal'in giyimiyle, tavrıyla Avrupa'ya bir mesaj vermek istediğini de söyleyebiliriz. Bunun yanında ziyaretin; İsrail, Avrupa ve Amerika'ya karşı da taktiksel bir girişim olduğu ortada. Filistin seçimlerinden sonra, Hamas'ın ziyaretlerine baktığımızda İsrail'in müttefiki konumundaki Mısır ve Katar'a gittiğini de görüyoruz. Son olarak da Türkiye'ye geldi. Ayrıca, Filistin'e karşı uygulanan tecrit politikalarına karşı yapılmış bir huruç harekatı da olabilir bu. Avrupa'yla ilişkilerinde Türkiye'den bir "arabuluculuk" talep etmiş olması da söz konusu. AKP'ye baktığımızda, ziyarete tepkisinin çok tipik olduğunu söyleyebiliriz. AKP, Kürt sorununa yaklaşımında da böyle yapmıştı. Bazen tanıyan, bazen tanımayan açıklamalar yapmıştı. Hamas'la görüşmesi AKP'nin tabanı açısından bir mesaj niteliği taşıyor. AKP'nin "meselelere sahip çıkıyoruz" demeye getirdiğini görebiliriz. Ama Türkiye açısından "arabulucuk" meselesi ciddi bir mesele değil, çünkü Türkiye'nin pratiğiyle uyuşmuyor. Bunun için ne diplomatik kadrosu ne de bütçesi olduğunu söyleyebiliriz. Çünkü şimdiye kadar hep piyasaya yönelik girişimler yapıldı. AB ve ABD bakımından bir "arabuluculuk" söz konusu olabilir. Gördüğüm kadarıyla Hamas bu girişimden sonra geri adım da atabilir. AKP ile İsrail arasında doğan gerilime baktığımızda ise, balayı öncesi bir aşk-nefret ilişkisine dönüştüğünü görüyoruz. İsrail'in ziyaret dolayısıyla Türkiye'ye verdiği cevap gereken, beklenebilecek bir cevaptı. Çünkü derdi, Filistin meselesinin çözümü değil. Olaya Filistin direnişinin çözümü açısından baktığımızda, önemli bir adımdır. '60'lardan sonra solcuların da desteğiyle Türkiye gündemine giren ve halktan da destek ve sempati gören İntifada açısından baktığımızda bunun bir denge politikası yarattığını görüyoruz. AKP yıprandı ve ABD'nin kuyrukçusu olma pozisyonunda görülüyor. Hamas'ın ziyaretiyle, bu konuda imaj tazelenmeye çalışıldığını da görüyoruz. AKP'nin, Hamamın namusunu kurtarması gerekirdi!
Ziyaret dış basında da yankı buldu Hamas lideri Halid Meşal'in, dün Ankara'ya yaptığı sürpriz ziyarete dünya basını da geniş yer verdi. Çin Uluslararası Radyosu, "Türkiye ve Rusya Ortadoğu'daki söz hakkını güçlendirmek istiyor" dedi. 40'tan fazla dilde yayın yapan resmi radyo "Hamas diplomatik tecritten kurtulmaya çalışıyor" başlıklı yorumunda, Türkiye ve Rusya'nın Hamas ile temas politikası izleyerek arabulucu sıfatıyla Ortadoğu işlerindeki söz haklarını güçlendirmeyi amaçladıklarını ileri sürdü. Yorumda, Rusya'nın da Hamas'ı davet ettiği hatırlatılarak, Türkiye ve Rusya'nın Hamas ve politikasını kabul ettikleri veya destek verdikleri için değil, kendi Ortadoğu stratejileri için Hamas'a zeytin dalı uzattıkları görüşü savunuldu. Yorumda, Türkiye ve Rusya'nın Hamas liderini davet etmelerinin amacının, yapıcı temas yoluyla Hamas'ın tutumunu yumuşatarak şiddete son vermesini, İsrail'in varlığını ve iki taraf arasında daha önceki anlaşmalardan doğan yükümlülüklerini tanımasını sağlamak olduğu ifade edildi. Ayrıca yorumda, Hamas'ın diplomatik tecrit durumundan kurtulmasının kolay olmayacağı belirtildi.
Evrensel'i Takip Et