22 Ağustos 2002 21:00
Arjantin cuntasının kanlı tarihi
Amerikan yönetimi, Arjantin'deki faşist cuntanın icraatları ile ilgili resmi yazışmaları kamuoyuna açıkladı. Belgelerin, katil generallerin yargılanması için faydalı olabileceği belirtiliyor.
ABD hükümeti, Arjantin'deki askeri cuntalar sırasında işlenen insanlık suçlarına dair binlerce gizli belgeyi, sonunda kamuoyuna açıkladı. ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından Arjantin hükümetine gönderilen binlerce sayfalık belgede; diktatörlük güçlerine bağlı ölüm mangaları, adam kaçırmalar ve kayıplarla ilgili önemli bilgiler yer alıyor. İnsan hakları kuruluşları; bugüne dek yayınlanması engellenen belgelerin, başta cunta liderlerinden Leopoldo Galtieri olmak üzere bir dizi faşist generalin yargılanmasında yararlı olabileceğini belirttiler. Arjantin yargısı, geçtiğimiz ay içinde, askeri personele dokunulmazlık sağlayan bir af yasasını anayasaya aykırı buldu. Bu gelişmenin ardından, General Galtieri, adam kaçırma suçlamalarıyla tutuklandı. Arjantin hükümetinin rakamlarına göre, 1976-83 "zincirleme cuntalar" döneminde 9000 insan, devlet güçleri tarafından öldürüldü veya "kaybedildi". İnsan hakları kuruluşları ve kayıp anaları ise, gerçek rakamın 30 bin civarında olduğunu belirtiyor. Belgelerde neler var? ABD Büyükelçiliği belgeleri, merkezi Washington'da bulunan Ulusal Güvenlik Arşivi (NSA) tarafından incelendi. NSA, internet sitesinde yayınladığı dosyalar arasında şu önemli belgelerin bulunduğuna dikkat çekiyor: 601. Tabur adlı orduya bağlı ölüm mangasının örgütlenme şeması. Bu şemadaki komuta zinciri, General Galtieri'de sona eriyor. Söz konusu taburun gerçekleştirdiği adam kaçırma ve "kaybetme" eylemleriyle ilgili aktarımlar. Galtieri, bu adam kaçırmalar nedeniyle tutuklu bulunuyor. Arjantin ve Brezilya askeri istihbaratı arasında, iki ülkedeki işçi ve halk hareketlerine karşı işbirliği ile ilgili ayrıntılar. ABD Büyükelçiliği tarafından "merkeze" yani Dışişleri Bakanlığı'na gönderilen bir telgraf. Bu mesajda, Arjantin cuntasının "yargı-dışı" taktikler uyguladığı belirtildikten sonra, sebepler şöyle anlatılıyor. "Çünkü güvenlik güçleri hukuki çözümlere ne güveniyor, ne de onları biliyorlar. Ayrıca, mevcut yasalar uyarınca infazlardan sorumlu tutulabilecek hiç kimse yok."
Aileler için çok önemli NSA'dan Carlos Osorio, belgelerin, Arjantinli kayıpların ne olduğuna dair ipuçları da içerdiğini, ayrıca "diktatörlük tarafından yürütülen devasa ve ayrımsız bir karşı-isyan kampanyasının hikâyesini anlattığını" belirtti. Osorio'ya göre belgeler, kayıplar ile ilgili bilgi edinmek için onyıllardır mücadele eden aileler için çok değerli.
ABD yönetimi, belgeleri nihayet açıklayacağına dair sözü, bundan iki yıl önce, 16 Ağustos 2000 tarihinde vermişti. 4600 sayfayı aşan belgelerin tamamı, Dışişleri Bakanlığı'nın internet sitesi olan "www.foia.state.gov" adresinde yayınlanacak. Bu belgelerin ne kadarının ABD sansüründen geçtiği henüz bilinmiyor. Amerikan yönetimi, daha önce kamuoyuna açıkladığı belgelerde "işine gelmeyen" bölümleri yok etmişti.
Aileler için çok önemli NSA'dan Carlos Osorio, belgelerin, Arjantinli kayıpların ne olduğuna dair ipuçları da içerdiğini, ayrıca "diktatörlük tarafından yürütülen devasa ve ayrımsız bir karşı-isyan kampanyasının hikâyesini anlattığını" belirtti. Osorio'ya göre belgeler, kayıplar ile ilgili bilgi edinmek için onyıllardır mücadele eden aileler için çok değerli.
ABD yönetimi, belgeleri nihayet açıklayacağına dair sözü, bundan iki yıl önce, 16 Ağustos 2000 tarihinde vermişti. 4600 sayfayı aşan belgelerin tamamı, Dışişleri Bakanlığı'nın internet sitesi olan "www.foia.state.gov" adresinde yayınlanacak. Bu belgelerin ne kadarının ABD sansüründen geçtiği henüz bilinmiyor. Amerikan yönetimi, daha önce kamuoyuna açıkladığı belgelerde "işine gelmeyen" bölümleri yok etmişti.
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
