Türkiye’den ihraç edilen gıdalarda zehir alarmı: Pestisit ve aflatoksin sınırları aşıldı

Tarım ve Orman Bakanlığı, 7 Ocak 2025’te yayımladığı yönetmelikle pestisit limitlerinde güncellemeye giderek Avrupa Birliği (AB) standartlarını Türkiye’de de yürürlüğe sokmuştu. Yönetmeliğe göre üreticilere üç ay uyum süresi tanınırken, bu tarihten önce üretilmiş gıdalar raf ömrü boyunca piyasada kalabilecek.

Ancak AB ülkelerinden Türkiye menşeli gıda ürünlerine yönelik bildirimler ardı ardına geliyor. Diken'den Ayşegül Kasap'ın haberine göre, son üç haftada yapılan analizlerde, pek çok üründe izin verilenin katbekat üzerinde kimyasal kalıntılar tespit edildi. Tespit edilen bazı maddeler kansere, hormonal bozukluklara ve karaciğer yetmezliğine yol açabiliyor.

Üzüm yaprağında "pestisit kokteyli" – 11 Nisan

Almanya, Türkiye’den ithal ettiği üzüm yapraklarında beş farklı pestisit tespit etti. En dikkat çekici bulgular:

• Boscalid: İzin verilenin 280 katı
• Famoxadone: 510 katı
• Iprovalicarb: 53 katı

Bu ‘pestisit kokteyli’ içeren ürünler “potansiyel risk” gerekçesiyle piyasadan çekildi.

Antep fıstığı ve kekikte aflatoksin ve alkaloid – 15 Nisan

İtalya, Türkiye menşeli antep fıstığında izin verilenin 1,3 katı Aflatoksin B1 tespit etti. Ürünler “tehlikeli” koduyla reddedildi. Aynı gün Belçika, kurutulmuş kekikte pirolizidin alkaloidlerini izin verilenin 14,9 katı miktarda saptadı.

İncir ve buğday ekmeğinde mikotoksin ve katkı maddesi – 16 Nisan

Hollanda’ya gönderilen incirlerde aflatoksin ve okratoksin limitlerin çok üzerinde çıktı. Slovakya ise buğday ekmeğinde yasaklı katkı maddesi benzoik asit ile aşırı miktarda propiyonik asit tespit etti. Ürünler geri çağrıldı.

Kuru incir ve nohut ununda tehlikeli kimyasallar – 17 Nisan

Almanya, kuru incirde 3,3 katı okratoksin A buldu. Aynı ülkede Türkiye kaynaklı hammaddeden yapılan nohut ununda ise salmonella tespit edildi.

• Çikolata, limon, maydanoz – 22 Nisan
• Limonlarda: 14,9 katı chlorpyrifos-methyl
• Çikolatada: Bildirilmemiş buğday alerjeni
• Kurutulmuş maydanozda: Kereviz alerjeni

Bu ürünlerin tamamı “tehlikeli” koduyla geri çekildi.

İncir, limon ve kayısı kurusunda aflatoksin alarmı – 23-24 Nisan

İtalya, Hollanda ve Almanya’da Türkiye’den gelen kuru meyvelerde aflatoksin oranları 3 ila 4,5 kat arasında yüksek çıktı. Kayısı kurularında ise okratoksin oranı 9 katı geçti.

Kurutulmuş nane, kabak, kahve – 25 Nisan–2 Mayıs

• Kurutulmuş nane: Salmonella
• Kabak: Pestisit kalıntısı 2,7 katı
• Kahve içeceği: Avrupa’da yasaklı sibutramin maddesi 4160 mg/kg tespit edildi.

Tüm ürünler ‘tehlikeli’ ya da ‘potansiyel risk’ kodlarıyla geri çağrıldı veya imha edildi.

Uzmanlar uyarıyor

Pestisitler, aflatoksinler ve diğer kimyasallar uzun vadede insan sağlığını tehdit ediyor. Özellikle tarım işçileri ve tüketiciler, gerekli denetimler yapılmadığında ciddi risk altında kalıyor.

Tarım ve Orman Bakanlığının yeni yönetmeliği yürürlüğe koymuş olması umut verici bir adım olarak görülse de, ihracat kalemlerindeki bu denli yüksek oranlar, denetimlerin yetersizliği ve sürecin etkin uygulanamadığını ortaya koyuyor. (Haber Merkezi)