Soğan üreticileri: 15 TL’ye mal ettik, 5 TL’ye satamıyoruz

Volkan Pekal
[email protected]

Adana — Adana’da turfanda soğan üreticileri bu yıl yüksek verime rağmen zarar etti. Artan üretim ve işçilik maliyetleri karşısında ürününü satamayan çiftçiler, soğanı tarlada bırakmak zorunda kaldı. Kimi üreticiler, toplama maliyetini göze alıp ürünü hasat ettirse de alıcı bulamayınca soğanlar fileler içeresinde çürümeye terk edildi. Soğan tarlaları bir yandan yurttaşların akınına uğrarken diğer yandan keçi, koyun ve ineklerin otlağına dönüştü.

Tarlasındaki ürünün başında konuştuğumuz Çiftçi Hamit Altundağ, yaşadıkları durumu şu sözlerle anlattı: “Zor dönemler yaşıyoruz. Biz üretirken zarar ediyoruz. Böyle bir şey hiçbir sektörde yok. Faize yatırsak para kazanırız ama biz üretmek istiyoruz. Ürün çıkmadan dışarıdan mal getiriyorlar. Benim içim yanıyor. Tüketici de pahalıya alıyor, üretici de kazanamıyor.”

"Teklif edilen fiyat işçilik maliyeti"

Altundağ, geçen yıl eylül ayından bu yana soğan üretimi için emek verdiklerini, doğa koşulları, haşere ve hastalıklarla mücadele ettiklerini belirterek, hasada geldiklerinde ise piyasaların altüst olduğunu söyledi. Üretim maliyetinin ise çok daha yüksek olduğunu vurgulayan Altındağ, “Bir dönüm soğanın maliyeti yaklaşık 30 bin TL’yi buluyor. Bu da kilo başına 15 TL’ye denk geliyor. Ama piyasada ürünümüz 4-5 TL’ye bile zor alıcı buluyor. Bugün 4-5 TL teklif ediyorlar; oysa sadece çuvallama ve işçilik maliyeti bu kadar” dedi.

"Mısır ve Özbekistan’dan soğan ithal edildiğini duyuyoruz"

Altundağ, piyasada yaşanan bu krizin nedeninin ithalat olduğunu ifade etti. Mısır ve Özbekistan’dan soğan ithal edildiğini duyduklarını söyleyen Altundağ, bu ithalatın yerli üreticiyi tamamen mağdur ettiğini belirterek şunları söyledi, “Ürünümüz daha tarladayken ithalat yapılırsa biz ne yapalım? Devlet, önce yerli üreticinin malını değerlendirmeli. Tarım Bakanlığı hangi dönemde ne kadar ürün ekildiğini biliyor. Bu bilgilere göre politika üretilmeli. Ama ne yazık ki biz ürettikçe batıyoruz.”

"Zararım 2 milyon TL"

Altundağ, devlet yetkililerinden acil destek çağrısında bulunarak şu ifadeleri kullandı, “Devletimiz büyük ama çiftçisine sahip çıkmalı. Girdi maliyetleri düşürülmeli. Gübre, mazot, ilaç desteklenmeli. Çiftçi kazansın, tüketici de ucuza yesin. Ama bu sistemle hem üretici batıyor, hem tüketici pahalıya tüketiyor.” Tarlasında yaklaşık 350 ton soğan kaldığını belirten Altundağ, bu ürünün değer bulamaması halinde zararının 2 milyon TL'yi bulacağını söyledi. “Ben üretmezsem çocuklarımı nasıl geçindireceğim?​” dedi.

Başak toplayanlar: Para etmediyse neden biz pahalı alıyoruz?

Gittiğimiz başka bir tarlayı, sahibi fiyatlar işçilik maliyetini dahi karşılamadığı için boş bırakmış. Tarla sahibi haber salınca tarla başak toplayan yurttaşlarla ve otlayan hayvanlarla dolmuş. Başak toplayan yurttaşlardan Mehmet, ürünler tarlada kalınca geldiklerini belirterek “Allah çiftçilere yardım etsin. Bu sene para etmedi, soğan tarlada kaldı. Bahçeleri don vurdu. Biz de soğana para vermemek için topluyoruz” dedi. Soğanın para etmediğini duyan başka bir kadın, “Para etmediyse biz neden soğanı pahalıya yiyoruz?​” diye sordu. Soğanın pazarda 10 15 lira olduğunu ifade eden kadın, “Görenler haber verdi geldik. Pazarda pahalı. Toplarsak 5-6 ay gider bu bize. Bu masraftan kurtuluruz” dedi.