Dijital Mecralar Komisyonu | Google temsilcileri, soruları Google kadar yanıtladı

Mehmet Özer
[email protected]

TBMM Dijital Mecralar Komisyonu, Google Algoritma Değişiklikleri ve Sonuçları gündemiyle toplandı. CHP Grup Başkan Vekili Murat Emir’in, tutuklu İBB Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun X hesabına erişim engellenmesine yönelik söz alma talebinin Komisyon Başkanı AKP Milletvekili Hüseyin Yayman tarafından reddedilmesi üzerine çıkan tartışma nedeniyle yaklaşık bir saat gecikme ile başlayan komisyonda, Google yetkilileri hazır bulundu.

Google adına kimler katıldı?Toplantıya, Google Türkiye Kamu İlişkileri ve Politikaları Direktörü Tolga Sobacı, Google Türkiye Kamu İlişkileri ve Politikaları Müdürü Duygu Yücesoy, Google İspanya'dan Helena Martins, Google'ın SEO ekibinden Johannes Matthias Mueller, Google’ın Fransa, Ortadoğu ve Afirka'dan Sorumlu Haber Ortaklıkları Direktörü Faten Dubarry Bouhaouala, Google Kamu Ortaklıları Yöneticisi Başak Yeşil ile Google’ın avukatlığını yapan Gönenç Gürkaynak ve Ceren Yıldız Özgökçem katıldı.

Muller, Google’ın nasıl çalıştığını anlattı

Komisyonda ilk olarak Google Arama İlişkileri Lideri ve Google Arama Sözcüsü John Mueller değişikliğe ilişkin sunum yaptı. Google algoritması ve çekirdek güncellemelerine ilişkin kitabi bilgiler veren Mueller, “Düzenli bir şekilde güncellemeler yapıyoruz. Hedefimiz bu çerçevede web içerisindeki değişiklere uyum sağlamak ve kullanıcılara en iyi verimi sağlamak. Bazı yaptığımız güncellemeler daha teknik. Kimi, haber makalelerinin daha hızlı bulunmasına yönelik. Hedefimiz bu güncellemelerle tüm ülkelerde daha iyi bir deneyim sunmasını sağlamak. Web'in ne kadar devasa olduğunu düşündüğümüzde bu bizim için çok kritik. Arama ile ilgili daha büyük bir güncelleme yaptığımızda bunu halkla paylaşıyoruz. Özellikle bir yayıncı bir değişiklik yapınca daha iyi bulunabilecekse bunların dokümanlarını paylaşıyoruz. Bu güncelleme bilgileri küresel bir şekilde paylaşılıyor. Yapılan güncellemeler çok değişik formatlarda değişebiliyor. Önemli güncellemeler yapıldığında bunlar yayına yansımadan önce kontrolleri sağlanıyor. Genel olarak güncellemelerimizin hedefi tüm ülkelerde iyileştirme sağlamak" diye devam eden sunumunu, Google’ın blog sayfalarında kolaylıkla bulunabilecek bilgileri aktararak sonlandırdı ki bunu kendisi de sunumunda ifade etti.

Dubarry: “Gazetecilere eğitim veriyoruz”

Daha sonra söz alan Google’ın Fransa, Ortadoğu ve Afrika'dan sorumlu Haber Ortakları Direktörü Faten Dubarry, Türkiye’de 2024 yılında 1200 gazeteciye eğitim verdiklerini, ülkenin birçok noktasında yerel ve bağımsız gazeteciler ve yayın kuruluşları için eğitim programları düzenlediklerini anlattı.

Özkan: Eğitim verdiğiniz o kurumları öldürdünüz

Komisyonun soru cevap bölümünde ilk sözü alan CHP İzmir Milletvekili Tuncay Özkan, Google'ın 6,5 milyar dolarlık dijital pastanın yüzde 70'ini aldığını ancak hiçbir katkı sunmadığını söyleyerek, "Google genel anlatılarla geçiştirmeye çalışıyor. 1200 kişiyi eğittiğinizi söylüyorsunuz ama savunduğunuz algoritma, eğittiğiniz isimleri ve gazetecileri yok ediyor, onları öldürüyor" dedi. “Bu sunumlar bizim sorduklarımızın yanıtları değil. Google, bize hiçbir katkısı olmayan ama hep bizden alan bir kurum. Bir tekel durumunuz var. Bu tekel durumunuzun dayatmaları var. Zorbalığınız var” diye devam eden Özkan, “Sisteminizi kimse denetlemiyor. Mesela bu Google'ın değerlendirme komitesi kimlerden oluşuyor? Bunu kim denetleyecek?" diye sordu. Özkan’ın bu sorusuna karşılık Google temsilcileri, sistemlerinin “daha iyi sonuçları verebilmesi” amacıyla denetlendiğini, şeffaflık konusunda da bağımsız kurumlar tarafından denetimden geçtiğini söylemekle yetindiler.

Sobacı: ‘Algoritma değişikliği Türkiye’ye özgü değil’

Google Kamu İlişkileri ve Politikaları Direktörü Tolga Sobacı, algoritma değişikliğinden sonra bazı haber sitelerinin trafiklerinde yaşanan düşüşe dair şunları söyledi:

"Algortima denen yapı bir yıl içerisinde 5 bine yakın müdahale görmüş. Bu ürünleri sürekli geliştiriyoruz. Testleri bağımsız şirketlere denetletiyoruz. Bu dinamik ortamda web sitesi üreticilerinin de kendilerini güncellemesi gerekiyor. Biz birçok alanda yayıncılara destek veriyoruz. Google'dan daha fazla yatırım yapan yok. Haber ekosistemindeki kaliteyi artırmak adına bağımsız kurumlara büyüklerle rekabet edebilmeleri için fırsatlar sunuyoruz. Ben bunun çok anlamlı bir destek olduğunu düşünüyorum. Gelirlerini artırmasına yönelik ürün ve eğitimler de var. Siyasi olarak bir hiçbir düşüncemiz ve algımız yok. Bizim iş yapış biçimimize tamamen aykırı. Türkiye'ye özel bir engelleme ya da trafik çöküşü durumu söz konusu değil. Algoritma değişikliklerinden sonra trafiklerin dalgalanması doğal bir süreç."

Konuralp: “Bu bir dalgalanma değil fırtına”

CHP Milletvekili Okan Konuralp ise bu algoritma değişikliğinin yarattığı etkinin dalgalanma değil fırtına olduğunu belirterek, “12 Mart itibariyle bir medya kuruluşu öldü, ardından 9 medya kuruluşu, bu yok oluşun sebebinin Google olduğunu söylediler. Bu toplantı öncesinde ben dahil tüm komisyon üyelerini ziyaret ettiniz ama bu yok olan kuruluşları ziyaret etmemişsiniz, ayıp değil mi? Yanlışımız varsa düzeltelim dememişsiniz. Sonra da diyorsunuz ki 1200 gazeteci eğittik. Peki bu arkadaşlarla neden diyalog kurmuyorsunuz? Algoritma değişikliği ile dalgalanma olur sonra rayına girer diyorsunuz da bu nasıl bir dalgalanma, bu fırtına resmen. Ama bu fırtınayı sizin önemsediğinizi düşünmüyorum. Tüm suç bizdeymiş gibi, bu arkadaşların başarısızlığıymış gibi davranıyorsunuz” ifadelerini kullandı.

Konuralp sözlerine şöyle devam etti: "Arkadaşlar, 12 Mart itibarıyla bu ülkede bir medya kuruluşu öldü. Bu medya kuruluşu sonrasında da bir grup medya kuruluşu girmiş oldukları ekonomik darboğazın en önemli nedeninin Google algoritmasının değişikliği olduğunu ifade ettiler ve bunun üzerine bunun kadar önemli bir başka cümleyi de bildirilerine koydular. Google'la sağlıklı ve sürekli bir muhataplık ilişkisi de kurabilmiş değiliz. Kusura bakmayın, bu arkadaşlarımızın yalan söylüyor olduklarına inanmıyorum. Arasında T24 de var, Artı Gerçek de var, BirGün de var, metnin çoğuna katılmakla birlikte imza koymamış Evrensel de var, Diken de var, Gazete Pencere de var, Kısa Dalga da var, belki de beyefendinin arkadaşı Ruşen'in yöneticiliğini yaptığı Medyascope da var ama bu toplantı öncesinde ben dâhil Komisyon üyelerini ziyaret eden sizlerden beni ziyaret ettiğiniz tarih itibarıyla nezaketen bile bu bildirinin altına imza atmış hiçbir kuruluşla gayriresmî olarak bile bir araya gelmemişsiniz; ayıp değil mi ya? Bu arkadaşlar diyorlar ki: 'Ekonomik bir darboğaza doğru girdik, gazete Duvar öldü, biz de öleceğiz; bunun nedeni Google'dır.' Ya, siz, 'bu arkadaşlarla bir oturalım, konuşalım, yanlışları varsa düzeltelim, yanlışımız varsa onlarla bir ortak nokta bulalım.' dememişsiniz ve öğrendiğim kadarıyla bu sabah itibarıyla bile onlarla resmi ya da gayri resmi bir diyalog kurmamışsınız. Sonra da diyorsunuz ki: '1.200 gazeteciyi eğittik, 2024 yılında 21 şehirde bir araya geldik." Bu arkadaşlar, bunlar mı? Bu arkadaşlar bunlar değilse bunlarla ne zaman diyalog kurmayı düşünüyorsunuz ya da bunlarla niye diyalog kurmuyorsunuz?"

Özkan: Oyunun kurallarını kim belirliyor?

CHP'li Özkan tekrar söz alarak, Mueller’e "Bu oyunun kurallarını siz belirlemiyor musunuz? Nasıl oluyor da iki güncelleme arasında bu kadar fark olabiliyor?" sorusunu yöneltti.Mueller, Özkan’a yine Google’ın hazırladığı kılavuza atıf yaparak yanıt verdi: "Güncelleme yaptığımız zaman küresel bir güncelleme yapıyoruz. Kaliteyle ilgili güncellemelere dair 180 sayfalık bir kılavuzumuz var. Şeffaflık konusuna nasıl baktığımızı da bu kılavuzda açıklıyoruz.” 

“Rekabet Kurulu Google’ı denetlesin”

Toplantının sonunda, Tuncay Özkan'dan Komisyon Başkanı Yayman’a "Rekabet Kurumu Google'ın kazancını denetlesin" önerisi geldi. Özkan, "Rekabet Kurumu'nun Google'ın haksız rekabete yol açan uygulamaları noktasında inceleme yapmasını talep ediyoruz. Bu konudaki incelemenin sonuçlarının bizi de aydınlatacağını düşünüyoruz" dedi. Bir süredir hükümetin de muhalefetin de gündeminde olan telif yasasına da değinen Özkan, "Birlikte bir telif yasası hazırlamamızın zamanı geldiğini de iletmek istiyorum" diye konuştu. Google Temsilcisi Duygu Yücesoy’un bu konudaki yanıtı ise “Kültür Bakanlığı ile konu hakkında görüşmelerimiz devam ediyor” şeklinde oldu.

Temsilcilerin yanıtları, Google’ın yanıtlarını aşamadı

Özetle, yaklaşık 3 saat süren komisyon toplantısı boyunca, özellikle algoritmaların nasıl çalıştığı, Google’ın şeffaflık ilkelerinin ne olduğu ve gelir paylaşımının hangi esaslara dayandığına yönelik ısrarlı sorulara Google temsilcilerinin verdiği yanıtlar, Google’a sorarak öğrenebileceğimiz yanıtların ötesine geçmedi.