1 Mart 2006 04:00
Caferi Ankara'da
Hamas ziyaretinin yankıları sürerken Ankara, şu günlerde mezhep çatışmaları nedeniyle gerginlik yaşayan Irak'ın Başbakanı İbrahim Caferi'yi ağırladı. Irak Devlet Başkanı Celal Talabani de, Başbakan Caferi'nin Türkiye ziyaretini eleştirerek bugünkü Irak hükümetinin yapacağı anlaşmaların "Hiçbir değerinin olmayacağını" söyledi. İbrahim Caferi ile birlikte Irak Başbakan Yardımcısı Ahmet Çelebi, Irak Ulaştırma Bakanı Selam El Maliki, Elektrik Bakanı Muhsin El Şalaş da Türkiye'ye geldi.
Caferi'nin ziyaret talebini Şiilerle Sünniler arasında yaşanan gerginlik öncesinde Ankara'ya ilettiği, ziyaret tarihinin ise geçen hafta kesinleştiği belirtiliyor.
Caferi, havaalanında gazetecilerin soruları üzerine ziyaretinin amacının iki ülke ilişkilerini geliştirmek olduğunu söyledi. Irak'ın su, enerji ve ulaştırma gibi alanlarda önemli sorunları bulunduğunu belirten Caferi, bu sorunların aşılmasında Türkiye'den yardım almak istediklerini bildirdi. Caferi, Ankara'da yapacakları görüşmelerin bu açıdan yararlı geçeceğine inandığını da kaydetti.
Daha önce 2004'te cumhurbaşkanı yardımcısı, 2005'te de başbakan sıfatıyla Türkiye'ye gelen Caferi'nin, üçüncü kez geldiği Ankara'dan bu sabah ayrılması bekleniyor.
'Müdahale gerekebilir' Caferi'ye Ankara'da yapacağı temaslarda Irak'ın bir an önce normale dönüşümünün şartlarının hazırlanması mesajı verilecek. Irak'taki gelişmeleri yakından izleyen Ankara, ülkedeki Sünni-Şii temelli gerginliğin bir an önce sona erdirilmesini, bu sağlandıktan sonra hükümet kurma çalışmalarına hız verilerek, merkezi yönetimi güçlendirecek bir milli birlik hükümetinin kurulmasını ve anayasal sürecin kısa sürede tamamlanmasını arzu ediyor. Temaslarda ayrıca, "Çatışmaların bölgede mezhep kavgasına dönüşmesi, komşu ülkelerin de olaya müdahale etmesine neden olabilir" uyarısı da yapılacak. Dışişleri Bakanlığı da, Türkiye'nin, Irak'a, iç savaşa sürüklenmesi durumunda askeri müdahalede bulunacağı yönündeki yorumları "senaryo" olarak değerlendirdi. Türkiye, Irak'ta şiddetin sona ermesi ve yeni hükümetin kurulmasının ardından bu ülkeyle güvenlik konusu dahil olmak üzere her alanda ilişkileri geliştirmeyi de hedefliyor. Bu çerçevede Irak'ta şiddete karışmamış tüm kesimlerle görüşen ve bunlara eşit mesafede duran Ankara, geçen hafta bölgeye Türkiye'nin Irak Özel Temsilcisi Büyükelçi Oğuz Çelikkol'u göndermişti. Caferi'den sonra Irak'tan Türkiye'ye gelecek bir diğer önemli ziyaretçiyse Şii lideri Mukteda El Sadr olacak. Türkiye'ye gelme isteğini kendisi diplomatik kanallarla ileten Sadr'ın ziyareti için henüz kesin bir tarih belirlenmedi.
'Habersiz ziyaret geçersiz' Bu arada Irak Devlet Başkanı Celal Talabani de, Başbakan İbrahim Caferi'nin Türkiye ziyaretini eleştirerek bugünkü Irak hükümetinin yapacağı anlaşmaların "Hiçbir değerinin olmayacağını" söyledi. Yazılı açıklamasında "Caferi'nin Türkiye ziyaretini yönetime haber vermeden yapacak olmasının şaşkınlık yarattığı, bunun da yürürlükteki anayasayla çeliştiğini" kaydeden Talabani, Irak'ta icra kuvvetinin; devlet başkanı, başbakan, meclis başkanı ve yüksek mahkeme başkanından oluştuğunu, Caferi'nin ise Türkiye ziyaretini bu kurumlara haber vermediğini belirtti. Talabani, hükümetin sadece günlük işleri çekip çevirmekle yükümlü olduğunu, ortak açıklama yapmak ya da anlaşma imzalamak amacıyla başka ülkelerle müzakerelerde bulunma hakkına sahip olmadığını kaydetti ve Caferi'nin Ankara ziyaretinden üzüntü duyduklarını vurguladı. Talabani, "Caferi, henüz yeni meclisin güvenine mazhar olmadığı halde tek başına kararlar alıyor, bu ise seçimleri kazanan ve müstakbel hükümetin uzlaşı hükümeti olmasını arzu eden siyasi grupların arzusuna ters düşüyor" ifadesini kullandı. Talabani, Caferi'nin Ankara'da yapacağı anlaşmaların Irak hükümetini bu nedenle bağlamayacağını belirtti. Tan: 'Mesaj yok' Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Namık Tan da, Türkiye'nin Irak Özel Temsilcisi Büyükelçi Oğuz Çelikkol'un Irak Kürdistan Demokrat Partisi (IKDP) lideri Mesud Barzani ile yaptığı görüşmede, Irak'ta federasyon, anayasada federasyonla ilgili yapılanma ve Türkiye'nin bu düzenlemeleri tanıması konularıyla ilgili herhangi bir mesaj vermesinin söz konusu olmadığını belirtti. Sözcü Tan, konuya ilişkin soruya verdiği yanıtta, Büyükelçi Çelikkol'un Bağdat'ta Barzani ile yaptığı görüşmeye atfen bugünkü basında yer alan haberlerin gerçeği yansıtmadığını ileri sürdü.
"ABD, Türkiye'nin Irak'a
yönelik çabalarını destekliyor" ABD'nin Ankara Büyükelçisi Ross Wilson, ABD'nin Türkiye'nin Irak'a yönelik çabalarına destek verdiklerini söyledi. Wilson, Kanal 7'de katıldığı bir programda, Türkiye'nin Irak'la ilişkisine yönelik olarak, Türkiye'nin daha iyi bir gelecek oluşturulması için Irak halkına yardım ettiğini, özellikle Irak'taki siyasi sürece bütün etnik grupların ve mezheplerin geniş katılımını teşvik yolunda önemli bir rol üstlendiğini ve geniş tabanlı bir ulusal birlik hükümeti kurulmasını kolaylaştırmak için çalıştığını kaydetti. ABD'nin Türkiye'nin bu çabalarını desteklediğini ifade eden Wilson, "Irak'ın yeni liderlerine destek vermesi ve liderlere ulusal birlik hükümetini kurmak için gerekli olan uzlaşmayı sağlamak yolunda pratik yardımlarda bulunması için Türk yetkililerini teşvik ettik. Türkiye, Sünni, Şii ve Kürt topluluklarıyla yaptığı temasları, onları doğru istikamete sevk etmek amacıyla sürdürdü. Bunu takdir ediyoruz'" dedi. New York Times gazetesinde çıkan, ''Irak'ın bütünlüğünün sağlanamaması durumunda Türk ordusunun Irak'a girebileceğine'' ilişkinyazının hatırlatılması üzerine Wilson, ''Yazar, olabilecek bir dizi şey hakkında spekülasyonda bulunuyor. Bizler siyaset şekillendiriyoruz, işimiz spekülasyon yapmak değil. Bizim işimiz, gelişmeleri Irak liderlerinin de desteklediği şekilde doğru istikamette etkilemeye çalışmak ve bir ulusal birlik hükümetinin oluşmasına yardım etmek'' diye konuştu. Büyükelçi Wilson, Hamas'ın Ankara ziyaretine ilişkin olarak da, ziyaretten Hamas yetkilileri Türkiye'ye gelmeden bir gün önce haberdar olduklarını belirtti. Hamas'ın Türkiye'ye gelme ihtimaline dair ABD'nin kaygılarını daha önceden Türk hükümetine ilettiklerini ifade eden Wilson, şunları söyledi: "Türk yetkililerinden edindiğim izlenime göre, Hamas'a, kendisinin, Filistin halkının ve İsrail'in karşı karşıya olduğu gerçeklikler konusunda ne yapması gerektiğine dair son derece açık bir mesaj verilmiş. Türkiye, Hamas'a şiddeti bırakması, İsrail'in varolma hakkını tanıması ve Filistin yönetiminin seçilmiş yetkililerinin İsrail ve diğerlerine vermiş olduğu taahhütlere bağlı kalması gerektiğini iletti. Hamas'ın bu mesajı ne oranda aldığına dair bir hükümde bulunamam. Hamas'ın hangi yolu tercih ettiğini zaman gösterecek."
'Müdahale gerekebilir' Caferi'ye Ankara'da yapacağı temaslarda Irak'ın bir an önce normale dönüşümünün şartlarının hazırlanması mesajı verilecek. Irak'taki gelişmeleri yakından izleyen Ankara, ülkedeki Sünni-Şii temelli gerginliğin bir an önce sona erdirilmesini, bu sağlandıktan sonra hükümet kurma çalışmalarına hız verilerek, merkezi yönetimi güçlendirecek bir milli birlik hükümetinin kurulmasını ve anayasal sürecin kısa sürede tamamlanmasını arzu ediyor. Temaslarda ayrıca, "Çatışmaların bölgede mezhep kavgasına dönüşmesi, komşu ülkelerin de olaya müdahale etmesine neden olabilir" uyarısı da yapılacak. Dışişleri Bakanlığı da, Türkiye'nin, Irak'a, iç savaşa sürüklenmesi durumunda askeri müdahalede bulunacağı yönündeki yorumları "senaryo" olarak değerlendirdi. Türkiye, Irak'ta şiddetin sona ermesi ve yeni hükümetin kurulmasının ardından bu ülkeyle güvenlik konusu dahil olmak üzere her alanda ilişkileri geliştirmeyi de hedefliyor. Bu çerçevede Irak'ta şiddete karışmamış tüm kesimlerle görüşen ve bunlara eşit mesafede duran Ankara, geçen hafta bölgeye Türkiye'nin Irak Özel Temsilcisi Büyükelçi Oğuz Çelikkol'u göndermişti. Caferi'den sonra Irak'tan Türkiye'ye gelecek bir diğer önemli ziyaretçiyse Şii lideri Mukteda El Sadr olacak. Türkiye'ye gelme isteğini kendisi diplomatik kanallarla ileten Sadr'ın ziyareti için henüz kesin bir tarih belirlenmedi.
'Habersiz ziyaret geçersiz' Bu arada Irak Devlet Başkanı Celal Talabani de, Başbakan İbrahim Caferi'nin Türkiye ziyaretini eleştirerek bugünkü Irak hükümetinin yapacağı anlaşmaların "Hiçbir değerinin olmayacağını" söyledi. Yazılı açıklamasında "Caferi'nin Türkiye ziyaretini yönetime haber vermeden yapacak olmasının şaşkınlık yarattığı, bunun da yürürlükteki anayasayla çeliştiğini" kaydeden Talabani, Irak'ta icra kuvvetinin; devlet başkanı, başbakan, meclis başkanı ve yüksek mahkeme başkanından oluştuğunu, Caferi'nin ise Türkiye ziyaretini bu kurumlara haber vermediğini belirtti. Talabani, hükümetin sadece günlük işleri çekip çevirmekle yükümlü olduğunu, ortak açıklama yapmak ya da anlaşma imzalamak amacıyla başka ülkelerle müzakerelerde bulunma hakkına sahip olmadığını kaydetti ve Caferi'nin Ankara ziyaretinden üzüntü duyduklarını vurguladı. Talabani, "Caferi, henüz yeni meclisin güvenine mazhar olmadığı halde tek başına kararlar alıyor, bu ise seçimleri kazanan ve müstakbel hükümetin uzlaşı hükümeti olmasını arzu eden siyasi grupların arzusuna ters düşüyor" ifadesini kullandı. Talabani, Caferi'nin Ankara'da yapacağı anlaşmaların Irak hükümetini bu nedenle bağlamayacağını belirtti. Tan: 'Mesaj yok' Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Namık Tan da, Türkiye'nin Irak Özel Temsilcisi Büyükelçi Oğuz Çelikkol'un Irak Kürdistan Demokrat Partisi (IKDP) lideri Mesud Barzani ile yaptığı görüşmede, Irak'ta federasyon, anayasada federasyonla ilgili yapılanma ve Türkiye'nin bu düzenlemeleri tanıması konularıyla ilgili herhangi bir mesaj vermesinin söz konusu olmadığını belirtti. Sözcü Tan, konuya ilişkin soruya verdiği yanıtta, Büyükelçi Çelikkol'un Bağdat'ta Barzani ile yaptığı görüşmeye atfen bugünkü basında yer alan haberlerin gerçeği yansıtmadığını ileri sürdü.
"ABD, Türkiye'nin Irak'a
yönelik çabalarını destekliyor" ABD'nin Ankara Büyükelçisi Ross Wilson, ABD'nin Türkiye'nin Irak'a yönelik çabalarına destek verdiklerini söyledi. Wilson, Kanal 7'de katıldığı bir programda, Türkiye'nin Irak'la ilişkisine yönelik olarak, Türkiye'nin daha iyi bir gelecek oluşturulması için Irak halkına yardım ettiğini, özellikle Irak'taki siyasi sürece bütün etnik grupların ve mezheplerin geniş katılımını teşvik yolunda önemli bir rol üstlendiğini ve geniş tabanlı bir ulusal birlik hükümeti kurulmasını kolaylaştırmak için çalıştığını kaydetti. ABD'nin Türkiye'nin bu çabalarını desteklediğini ifade eden Wilson, "Irak'ın yeni liderlerine destek vermesi ve liderlere ulusal birlik hükümetini kurmak için gerekli olan uzlaşmayı sağlamak yolunda pratik yardımlarda bulunması için Türk yetkililerini teşvik ettik. Türkiye, Sünni, Şii ve Kürt topluluklarıyla yaptığı temasları, onları doğru istikamete sevk etmek amacıyla sürdürdü. Bunu takdir ediyoruz'" dedi. New York Times gazetesinde çıkan, ''Irak'ın bütünlüğünün sağlanamaması durumunda Türk ordusunun Irak'a girebileceğine'' ilişkinyazının hatırlatılması üzerine Wilson, ''Yazar, olabilecek bir dizi şey hakkında spekülasyonda bulunuyor. Bizler siyaset şekillendiriyoruz, işimiz spekülasyon yapmak değil. Bizim işimiz, gelişmeleri Irak liderlerinin de desteklediği şekilde doğru istikamette etkilemeye çalışmak ve bir ulusal birlik hükümetinin oluşmasına yardım etmek'' diye konuştu. Büyükelçi Wilson, Hamas'ın Ankara ziyaretine ilişkin olarak da, ziyaretten Hamas yetkilileri Türkiye'ye gelmeden bir gün önce haberdar olduklarını belirtti. Hamas'ın Türkiye'ye gelme ihtimaline dair ABD'nin kaygılarını daha önceden Türk hükümetine ilettiklerini ifade eden Wilson, şunları söyledi: "Türk yetkililerinden edindiğim izlenime göre, Hamas'a, kendisinin, Filistin halkının ve İsrail'in karşı karşıya olduğu gerçeklikler konusunda ne yapması gerektiğine dair son derece açık bir mesaj verilmiş. Türkiye, Hamas'a şiddeti bırakması, İsrail'in varolma hakkını tanıması ve Filistin yönetiminin seçilmiş yetkililerinin İsrail ve diğerlerine vermiş olduğu taahhütlere bağlı kalması gerektiğini iletti. Hamas'ın bu mesajı ne oranda aldığına dair bir hükümde bulunamam. Hamas'ın hangi yolu tercih ettiğini zaman gösterecek."
Evrensel'i Takip Et