‘Erkek pazarcılar bizi bitirir’

Serpil BERK
Diyarbakır 

Diyarbakır’ın Bağlar Belediyesi tarafından Bağcılar semtinde kadın pazarcılardan kurulan Jiyan Semt Pazarı’nda haftanın bir gününün erkek pazarcılara da açılmasına kadın pazarcılar tepkili.

2013’te şiddet mağduru, ekonomik durumu kötü ve çalışmak isteyen kadınların istihdam edilmesi amacıyla Diyarbakır’da kadın pazarcılardan oluşan Jiyan Semt Pazarı kuruluyor. Haftanın ilk 6 günü Bağcılar semtinde faaliyet gösteren pazarda 83 tezgahın tamamını kadınlar çalıştırıyor. Ancak, Bağlar Belediyesi son günlerde erkek pazarcıların mağdur edildiğini  iddia ederek, haftanın bir günü karma pazar yapma kararı aldı. Alınan karar üzerine kendilerine verilen sözün tutulmadığını söyleyen kadınlar, kararın kaldırılması için 3 bine yakın imza toplayarak, durumun düzetilmesi için belediyeye bildirdiler. 

KARADENİZLİ, KÜRTÇE KONUŞUYOR

Pazara girdiğinizde diğer pazarlardan farklı olarak çok fazla bağırış duymuyorsunuz herkes hangi tezgaha gideceğini biliyor gibi. Kadın pazarcı esnaflarından oluşan pazarda kadınların hikayeleri de dikkat çekiyor. Nurdan Saltık (41) kadın pazarcılardan biri. Balık tezgahının başında sohbet ediyoruz. Aslen Bartınlı olan Saltık, Diyarbakır’a 22 yıl önce gelin gelmiş. Bu süre zarfında Kürtçeyi öğrenen Saltık müşterileriyle Kürtçe iletişim kuruyor.  

EŞİ RAHATSIZLANINCA PAZARCILIĞA BAŞLADI

4 çocuğu olan Saltık’ın eşi akciğer rahatsızlığından sonra çalışamaz olmuş, böyle olunca da evi geçindirme sorumluluğunu kendisi gibi çalışan 2 çocuğuyla birlikte üstlenmiş. Pazarcılığa nasıl başladığını sorduğumuz Saltık, işe başladığı süreci  şöyle anlatıyor: “Ben Karadenizliyim balıkları biliyorum ama daha önce bu işi hiç yapmadım. Çocuğumun arkadaşı balıkçılık yapıyor birkaç defa onu izledim, denedim sonrada balık tezgahını açtım. Önceleri sebze satıyordum sonra balıkçılık yaptım. Tabii balığı mevsimin şartlarına göre satıyorum. Avlanma yasağı olduğu zaman meyve satıyorum. Mevsimlik çalışıyorum aslında.” Saltık balıkları satarken bütün olarak satmıyor. Müşterinin isteğine göre balığı  temizleyerek satıyor. Aslında bir nevi balık kasabı demek lazım.”

‘ERKEK PAZARCILAR BİZİ BİTİRİR!’

“İçinize bir hastalık girerse sonrasında yayılmaz mı?​” diye sorarak erkeklere pazar yeri verilmesine tepki gösteren Saltık, “Onlar da bizler gibi ekmeğinin derdinde biliyoruz. Biz erkek düşmanı değiliz sadece ekmeğimizin derdindeyiz. Kadın pazarıysak vatandaşa bu şekilde hizmet etmek istiyoruz. Kadın geliyor mesela çocuğuyla ve abla arkanda oturup çocuğuma süt verebilir miyim? diyor yani kadınlar için rahat bir alan. Burası kadınlar için sadece alışveriş yaptıkları bir pazar değil ki. Gelip sıkıntısını paylaşıyor. Vatandaşa daha iyi hizmet etmek istiyoruz ama erkek pazarcılar bizi bitirir” diyor. 

3 BİNE YAKIN İMZA TOPLADILAR

“Erkek pazarcılar yerimiz geniş olduğu için burada pazar açmak istiyor” diyen Saltık, “Biz bu pazarı açtığımızdan beri sürekli olarak erkeklerin tacizindeydik. ‘Yeriniz güzel, biz de buraya geleceğiz’ diyorlardı bize. Belediye başkanı bize söz verdi. Buraya erkek pazarcının giremeyeceği konusunda. Şimdi ise başka şeyler duyuyoruz erkek pazarcılardan. Erkek pazarcılara sorduk niye bizim yerimize göz dikiyorsunuz? ‘Biz de burada sizler gibi ekmeğimizin derdindeyiz. Niye bizle uğraşıyorsunuz’ dediğimizde ‘Bizim sizinle derdimiz yok ama bize de verilen sözler var’ dediler. ‘Kadınlar beceremediği için burası sizin olacak’ denmiş. Beceremeseydik 5 yıl boyunca burada olmazdık. Müşteri kadınlar da  bundan rahatsız. Biz bu durumdan dolayı birkaç gün boyunca gelen müşterilerimizle anket yaptık ‘Bizden memnun musunuz?​’ diye sorduk. 3 bine yakın imza topladık. İlgili yerlere ilettik bekliyoruz sonucunu. Biz  yerimizin, ekmeğimizin arkasındayız bunun için ne gerekiyorsa yapacağız” diye konuştu.