asya pasifik'te bu hafta

??ki f?rt?na aras?nda kalmak...? Evet, Asya?da ?sac?l?k ve Budac?l?k ili?kisi, belki de bu bi?imde resmedilebilir... Herkesin kendine Muhammedci, kendine ?sac?, kendine Budac? oldu?u bir d?nya...
Budac?l?k, ?zellikle G?neydo?u Asya?da ?sac?l??? yaymaya ?al??an ve b?lgedeki a?l?k ve yokluk nedeniyle ba?ar?l? olan s?m?rgeci ?sac?lara kar??, yerli halk?n elinde kalan tek ekin (k?lt?r) ??esiydi. Ge?ici bir s?re i?in de olsa, ilerici bir nitelik ta??yordu. Amerikan g?d?m?ndeki G?ney Vietnam h?k?metinin (1954-1975) se?kinleri, ?o?unlukla ?sac?yd? ve Budac?l??? gerilik olarak g?r?yor; Budac?lara bask? yap?yorlard?. Bir Budac? rahip, ?sac? h?k?metin bask?lar?n? protesto i?in kendini yakarak can verdi?inde, devlet ba?kan?n?n e?i ?Ne olacak can?m, kendi ?aplar?nda mangal partisi yap?yorlar i?te? diyordu vah?i vah?i!
?imdiyse ?sac?lar, Vietnam?da bask? g?rd?klerini s?yl?yorlar! Vietnam?da ba??ms?z medya olmamas?ndan dem vuruyorlar. Do?rudur, Vietnam?da bas?n-yay?n ?st?nde devlet tekeli var. Ama ba??ms?z medya, herhalde Vatikan taraf?ndan y?netilen bir medya de?ildir! Ba??ms?z medya, Vatikan?dan da ba??ms?zl??? gerektirir. Vietnam??n ?sac?lar?, ya bunu g?remiyor ya da g?rmek istemiyorlar.
?B?rak?n?z kessinler?
Bug?n Asya?da ?sac? olmak bir ?st?nl?k... Bu, k?reselle?menin do?al bir sonucu... K?reselle?me, bir?ok Asya ?lkesinde daha fazla ?sac?la?ma olarak g?zlemleniyor. Uluslararas? i? ba?lant?lar?nda elbette ?sac?lar ye?leniyor. Kore?de ?sac? n?fus gittik?e art?yor; Filipinler?de ise ?sa?n?n ac?s?n? payla?mak ad?na, kendini ger?ek ?iviyle ?arm?ha gerecek kadar vah?i ?sac? yobazl?klar bol bol g?r?l?yor.
?Ho?g?r? toplumu? diyenler, her t?r gericili?e ho?g?r?l? olmam?z? istiyorlar. Y?netici katmandaki ilerlemenin bu gericiliklere ho?g?r?l? davranmamaktan ge?ti?inden s?z etmiyorlar. T?rkiye?de, bozulan bir u?ak i?in deve kesilirken; Nepal?de, yine bozulan bir u?ak i?in Hindu g?k tanr?s? ad?na ke?i kurban ediliyor. Ve ho?g?r? toplumu, ?B?rak?n?z kessinler? diyerek din-tan?ml? topluluklar?, de?i?mez varl?klara indirgiyor.
?B?rak?n?z yaps?nlar, b?rak?n?z ge?sinler, b?rak?n?z kessinler...?
Japonya gibi kalk?nm?? bir ?lkenin bile ?o?u zaman ?sac?l??? uygarl?kla bir tutu?u, kalk?nmas?n?n ne kadar kof oldu?unu g?steriyor. Japonya?da da ?o?unlu?u ?sac? olmayan bir?ok Asya ?lkesinde de d???nler, dinsel ve resmi d???n d???nda kilisede yap?l?yor, evlenenler ?sac? olsun ya da olmas?n... Asl?nda zaten kilisede ?Bat?l?la?ma? ad?na yap?lan d???nlerde, nikah? k?yanlar?n papaz olmas? da gerekmiyor. Papaz gibi giyinenlerin ?o?u da tanr? tan?maz beyaz derililerden olu?uyor. Beyaz tenli yabanc?lar, bu i?i ek gelir i?in yaparken, evlenen Japonyal? ?iftler de beyaz adam?n verdi?i onayla uygarl??a ad?m atm?? oluyor! Bir toplum, ucuz Amerikan filmlerinden bu kadar ?ok mu etkilenir?.. Kilise d???n? kli?elerine bu kadar ?ok ba?vuru niye?..
Kof kalk?nma...
Japonya?n?n koflu?unun tek g?stergesi, bu kilise d???n? ?zentili?i de?il elbet. Japonya?da resmi din, ?intoculuk (g?ne??ilik). G?ne??iler, Japon imparatoruna g?ne?in o?lu olarak tap?yorlar! 2. Payla??m Sava???ndaki intihar u?aklar?n?n (kamikaze) d???nsel altyap?s? buna dayan?yor. Bu G?ne??i gericili?i do?rudan ulusalc?l??a ba?lamak ad?na az ?aba sarf edilmedi. Japon s?m?rgecili?i, 20. y?zy?l?n ilk yar?s?nda, ?Japonlar en ?st?n ?rkt?r, ??nk? g?ne? ilk ?nce Japonya?da do?ar? diyorlard? ve milyonlarca 11 Eyl?l e?ilimli Japonyal? buna inan?yordu! ?imdi Japonya?da, G?ne??ili?i yeniden canland?rmak ad?na Budac?lara bask? yap?l?yor.
Sonra kulaklar?m?za, Taliban??n -?Filipinli hem?irelerle birlikte d?nyan?n en ucuz misyonerleri? olarak adland?r?lan- G?ney Koreli misyonerleri ka??rd?klar? haberi ?al?n?yor... Taliban??n vah?ili?inden dem vuranlar, o G?ney Korelilerin orada ne arad???n? sormuyorlar.
Ger?ekte -hangi dinden olursa olsun- hi?bir misyoner ?iyilik i?in iyilik? yapm?yor. B?y?k ?lk?ler de?il onlardaki... Tanr??ya hizmet etmek i?in yap?l?yor misyonerlikler, cennetten k???k de olsa bir arsa kapabilmek i?in... Bu nedenle, Hindistan?daki 40 y?ll?k insanc?l ?al??malar? i?in 1979?da Nobel Bar?? ?d?l??ne de?er g?r?len Rahibe Theresa?dan, bu ?d?l geri al?nmal?yd?. ??nk? insanl??a de?il, Tanr??ya hizmet i?in yapt? iyilikleri... Dopingle rekor k?rm?? bir ko?ucu gibi, derecesi elinden al?nmal?yd?.
O zaman kimse a?lamas?n; kendini yakan Budac? rahiplere a?lamayanlar, g?zya?lar?n? pembe dizilere harcas?n...
Dr. Ula? Ba?ar Gezgin