Kapitalizmin 100 yıllık post kavgası

Nehir DEFNE

Petrol fiyatları çakılıyor, dünya ekonomisi de çakılır mı? Rusya’nın yaşadığı sıkıntı diğer ülkeleri krize sokar mı?

Bugünlerde, benzeri sorular etrafında, yeni bir ekonomik kriz endişesi giderek yaygınlaşıyor.
Ekonomik gerilimle birlikte uluslararası gerilim de iyice artmış durumda. Rusya, Kırım politikaları yüzünden Batı emperyalizmi tarafından ambargolarla sıkıştırılıyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, bunlara meydan okuyor. Ve ülkesinin sembolü olan ayı üzerinden bir gönderme yapıyor: Ayının dişini söküp postunu duvara asmak istiyorlar.

Putin, Kırım’daki politikalarını değiştirseler bile Batının tavrının değişmeyeceğini iddia ediyor ve bu tezini şu sözlerle ifade ediyor:  Kimseyi ısırmasa dahi ayıyı özgür bırakmazlar, korkuluk yaparlar.
‘Nükleer silahlar bu durumu önler’ diyerek tehdit etmekten de geri durmuyor Putin. Dinledikçe, bir an ‘soğuk savaş yeniden başladı’ diye düşünmeden edemiyorsunuz!

Lakin mesele ‘soğuk savaş’ değil! Daha derin bir sorun.

DOĞASI GEREĞİ...

Ukrayna-Rus gerginliğinin Batı ile Rusya kavgasına dönüşmesi… Doğu Çin denizindeki gerginlikler! Ortadoğu’daki büyüyen kaos… İsrail ile Filistin kavgası! Afrika ülkelerindeki yerel savaşlar üzerinden süren emperyalist kapışma...

Tabii ki sadece tankla tüfekle sürmüyor kavga. Petrol fiyatlarının düşüşünün ekonomik sebeplerinin yanı sıra siyasi sebeplerinin de olması örneğindeki gibi ekonomik silahlar da çekilmiş durumda. Rusya, Venezuela, İran gibi petrol gelirlerine bağımlı ekonomiler, düşük fiyatlar üzerinden vurulmak isteniyor!

Dünya ekonomisi yeni bir sarsıntının eşiğinde… AB ekonomisi ekonomik krizini piyasaya 100 milyar avrolar saçarak aşmaya çalışıyor.

Siz, ‘Kriz hiç gitmiş miydi ki’ diye düşünebilirsiniz. Haklısınız. Ama belirtelim geçmeyelim. 100 yıldır aşılamayan bir kriz var. 100 yıl önce yaşanan Birinci Dünya Savaşı zamanından beri yani.
O savaşta 17 milyon insan öldü. Savaş dünya ekonomisine ağır darbeler indirdi. O dönem yaşanan küreselleşme hızla çökmeye başladı.

Niçin ve ne adına ödenmişti bunca bedel!

Tek bir cevabı var: Kapitalizmin yaşadığı tıkanıklığın aşılması. Tıkanan kapitalizm, kaynakları yeniden paylaşmak ve tıkanıklığı açmak için savaşı araç olarak kullandı. Yıkıp yeniden kurmak ve sistemini işlerli kılmak için kapitalizm böylesi bir çöküşü, böylesi büyük bir felaketi tercih etti.

Kapitalizm, doğal yollarla krizini aşamıyorsa, savaşı araç olarak kullanır. 1914’teki, 1. Dünya Savaşı da kapitalizmin “yeniden paylaşım” sorunlarını çözmek için yapıldı.

1914’teki uluslararası ticaretin gelişkinliğine… Telefon, telgraf, buhar makinesi, uçak gibi teknolojik gelişmelerin getirdiği karşılıklı bağımlılığı bakanlar, “artık savaş olanaksız” tezleri üretiyorlardı. Oysa sermayeler arasında, bağımlılık kadar, rekabet ve çatışma vardır. Kendisi uluslararası boyut kazansa da sermaye sırtını devletlere dayadığı ve aynı zamanda devletler varlıklarının devamı için sermayeyi kolladığı için devletler arısında çatışma, en uzlaşılmış gözüken zamanda bile mevcuttur.  

POSTU SOYULAN KİM?

Koca iki dünya savaşı, yöneticilerin aptallığından değil, kapitalizmin çaresizliğinden doğdu.
Fakat kapitalizmin yaşadığı krizleri, her seferinde, daha büyük sorunlara yol açacak şekilde çözdüğü, öncesi bir yana, son 100 yılda yaşananlarla bir kez daha doğrulandı.

Krizler bizzat kapitalizmin yapısından kaynaklandığı için I. Dünya Savaşı da ikincisi de kalıcı bir çözüm getirmedi. Savaşlar bitti ama küresel kapitalizmin “yeniden paylaşım” sorunları çözülemedi.
O gün sağlanan barış(!) koşullarında çizilen Ortadoğu’daki sınırlar bugün büyük çatışmalarla yeniden çiziliyor. Savaş kapitalizmin ekonomik krizine de çözüm getiremedi. Aksine yeni ve daha büyük krizlere yol açacak olan finansallaşmayı hızlandırdı. I. Dünya Savaşından 100 yıl sonra yani günümüzde tablo şu: Uluslararası jeopolitik sorunlar yoğunlaştı. Neredeyse dünyanın her tarafında bir çatışma yaşanıyor. Emperyalist çelişkiler yoğunlaştı. Ekonomik kriz yeniden derinleşti. Ve yeni bir kriz olasılığı güçlü bir şekilde gündemde!

Emek, doğa acımasızca talan edildi, edilmeye devam ediyor fakat bunlar yetmediği için savaşlar yine gündemde.

Adına küreselleşme denilen tekeller çağında karşılıklı bağımlılık ilişkilerinin çok fazla ve de İnternet, sosyal medya gibi yeni teknolojik gelişmelerin yarattığı uluslararası iletişimin çok daha gelişkin olması kimsede, ‘savaş olmaz’ algısı oluşturmasın.

Ve yine kimse 100 yıllık post kavgasında devletler zarar görür yanılgısına düşmesin. Postu soyulan daima emekçiler bedeli ödeyen hep insanlık olur!