11 Temmuz 2014 20:35

Maden patronlarının 'zararını' madenciler ödeyecek

Soma katliamının ardından gündeme gelen Torba Yasa Tasarısı, komisyondan geçti. Madenlerde 'yaşam odası zorunluluğunun AKP tarafından reddedildiği tasarıda, 8 saatlik işgününün 6 saate düşürülmesi nedeniyle patronların uğrayacağı zararın, madencilerin ve diğer emekçilerin vergilerinden oluşan Hazine'den karşılanması öngörülüyor.

Maden patronlarının \'zararını\' madenciler ödeyecek
Paylaş

Döndü Taka ÇINAR
Cem GURBETOĞLU
Ankara


Taşeronlaştırma ve özelleştirmenin yarattığı kölece çalışma koşullarını gözler önüne seren Soma katliamının ardından gündeme gelen Torba Yasa tasarısının Plan ve Bütçe Komisyonu aşaması sona erdi. Tasarının son halinde, taşeron işçiler ve maden işçilerine ilişkin düzenlemelerden patronların etkilenmemesi için özel hükümler getirildi. Soma işçilerine verilen vaatler ise büyük oranda havada kaldı.

TORBA 149 MADDEYLE ÇIKTI

Komisyona 61 madde ile gelen, alt komisyondan 106 madde ile çıkan “İş Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması ile Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun Tasarısı”, Plan ve Bütçe Komisyonu'nda 149 maddeye ulaştı.

Soma'da yaşanan işçi katliamının ardından gündeme gelen Torba Yasa Tasarısı'nın Komisyonda kabul gören metninin ayrıntıları dikkat çekici. Önümüzdeki günlerde Meclis Genel Kurulu'na gelmesi beklenen tasarıda, taşeron çalışmadan kentsel dönüşüme kadar çok sayıda düzenleme yer alıyor. Soma'daki maden faciasının ardından verilen vaatlerse tasarıda yok.

Emekçilerin taşeron çalışmasının kaldırılması taleplerinin aksine, taşeron çalışmayı kalıcılaştıran düzenlemeler dikkat çekiyor. İş Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması ile Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun Tasarısı'nda yer alan düzenlemelerden bazıları şunlar:

YER ALTINDA ÇALIŞMA 36 SAAT

- Yer altında çalışan işçilerin kıdem tazminatına hak kazanması için bir yıl şartı aranmayacak.
- Yer altı maden işlerinde çalışan işçiler için yer altındaki çalışma süresi haftada en çok 36 saat, günde ise en fazla 6 saat olacak.
- 4857 Sayılı İş Kanunu'nda yer alan zorunlu ve olağanüstü haller dışında yer altında maden işlerinde çalışan işçiler fazla çalıştırılamayacak.
- Zorunlu ve olağanüstü hallerde yer altında çalışan işçilere, haftalık 36 saati aşan her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret, normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde yüzden az olmamak üzere arttırılması suretiyle ödenecek.
- Yer altında çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süreleri dörder gün arttırılarak uygulanacak.
- Linyit ve Taşkömürü çıkarılan işyerlerinde, yer altında çalışan işçilere ödenecek ücret miktarı asgari ücretin iki katından az olamayacak.

AMAN ŞİRKETLERİN KÂRI AZALMASIN (!)

Tasarıda, maden şirketlerinin söz konusu bu maddeler nedeniyle kârlarında yaşayacakları olası düşüşe de hükümet garantör oluyor. Tasarıya konan geçici maddeyle rödövans ve hizmet alımı yoluyla devletle (TKİ) sözleşmesi devam eden şirketlerin maliyetlerindeki artışların, fiyat farkı olarak şirketlere ödenmesinin yolu açıyor. Buna göre yapılacak ödemeye Kamu İhale Kurumu'nun teklifi üzerine Bakanlar Kurulu karar verecek. Böylece şirketler, bugüne kadar katmerli sömürü ve alınmayan iş güvenliği önlemleri üzerine kurdukları sistemde elde ettikleri karı, Hazine yardımıyla koruyacaklar.

TAŞERON ÇALIŞMAYA DEVAM

Tasarıyla taşeron işçilerin mahkemeler ve mevcut mevzuatla zaten tanınan hakları, kamu kurumları ve şirketlere en az maliye getirecek şekilde yeniden düzenleniyor.
- “İşverenler, alt işverene iş vermeleri halinde, bunların işçilerinin ücretlerinin ödenip ödenmediğini işçinin başvurusu üzerine veya aylık olarak resen kontrol etmekle ve varsa ödenmeyen ücretleri hak edişlerinden keserek işçilerin banka hesabına yatırmakla yükümlüdür” maddesi getiriliyor. Bu madde, üst işverenin taşeron işçilere karşı zaten var olan yükümlülük ve sorumluluklarının tekrarı olmaktan öteye gitmiyor.
- Tasarıda, taşeron işçilerin yıllık izin hakkına ilişkin de düzenleme yapılıyor. Düzenlemeye göre, aynı işyerinde çalışan işçinin yıllık ücretli izin süresi taşeron firma değişse bile, aynı işyerinde çalıştıkları süreler dikkate alınarak hesaplanacak. Ayrıca asıl işveren, taşeron firmaya izin kayıt belgesinin bir örneğini asıl işverene vermekle yükümlü.

KAMUDA KIDEM TAZMİNATINA DEVLET KEFİL

Tasarıda, kamuda çalışan taşeron işçilerin kıdem tazminatına ilişkin de düzenlemeler yer alıyor. Ancak özel sektördeki taşeron firmaların işçilerine yönelik düzenleme yer almıyor. Buna göre;
- Aynı kamu kurum veya kuruluşlarına ait işyerlerinde çalışan taşeron işçilerin kurumda çalıştıkları sürece ilişkin kıdem tazminatı hakkı, ihaleyi alan firmalar değişse bile korunacak. İş akdi sona ermiş olanların kıdem tazminatları ilgili kamu kurum veya kuruluşları tarafından ödenecek.
- Aynı taşeron firmada aynı iş sözleşmesi çerçevesinde farklı kamu kurum veya kuruluşlarında çalıştırılan işçilerin kıdem tazminatı, farklı kamu kurumlarına ait işyerlerinde geçen hizmet sürelerinin toplamı esas alınarak çalıştırıldığı son kamu kurumu tarafından ödenecek.
- Bir dönem taşeron firma tarafından kamu kurumlarında çalıştırılan, ancak iş akdi feshedildiğinde kamu dışındaki bir işyerinde çalışan işçilere ilişkin de düzenleme yer alıyor. Buna göre bu durumdaki işçilerin, kamu kurumlarında çalıştığı süreye ait kıdem hakkı, son işyerindeki ücretinin asgari ücret artış oranları dikkate alınarak güncellenmiş miktarı üzerinden hesaplanarak, çalıştığı son devlet kurumunca ödenmesi öngörülüyor.

MERALARA 'KENTSEL DÖNÜŞÜM' AYARI

Meralar, kentsel dönüşüm kapsamına alınıyor. Mevcut Mera Kanunu'na göre mera, yaylak ve kışlak olarak tahsis edilmiş olan veya kadimden beri bu amaçla kullanılan araziler, başka amaçlarla kullanılamıyordu. Ancak torba tasarıya eklenen bir madde ile kanununda değişik yapıldı. Bu değişiklikle, Bakanlar Kurulu meraları, otlakları kentsel dönüşüm ve gelişim projesi kapsamına alabilecek.

GELİR UZMANLIĞI'NA SİYASİ ATAMA

- Gelir İdaresi Başkanlığı'nda 3 yıl daire başkanlığı yapmış olanlar, Devlet Gelir Uzmanı yapılıyor. Bu değişiklikle, yıllarca birçok sınavı aşarak bu statüye gelmiş maliye emekçilerine verilmeyen kadrolar, siyaseten atanmış daire başkanlarına veriliyor. Böylece Maliye Bakanlığı'nda sıkça gündeme gelen siyasi kadrolaşmada, yeni bir adım daha atılıyor.
 

ÖNCEKİ HABER

Erdoğan, Ban\'la Gazze\'yi konuştu

SONRAKİ HABER

Cazda Kanada Sahnesi

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...