Çocuklarda uzun kovid hakkında ebeveynlerin ve öğretmenlerin bilmesi gerekenler
Koronavirüse ilişkin araştırmalar, çocukların da yetişkinler kadar inatçı semptom gösterebildiğini; en az yetişkinler kadar uzun süren Kovid-19 geçirebildiğini gösterdi.
Fotoğraf: Freepik
Koronavirüs hakkında yeni keşifler yapıldıkça, bildiklerimiz değişmeye başlıyor. Önceleri, çocukların koronavirüsten ciddi bir şekilde etkilenmediği söyleniyordu. Çocuklarda diğer akut enfeksiyonlar her ne kadar daha hafif geçse de, yeni araştırmalara göre çocuklar da yetişkinler kadar inatçı semptom gösterebiliyor, yani en az yetişkinler kadar uzun süren Kovid-19 geçirebilirler.
Ulusal İstatisik Kurumunun verilerine göre Kovid-19 semptomları gösteren çocukların yüzde 13 ila 15’inin semptomları beş haftadan daha uzun sürdü. İtalya’da bir araştırmanın ön baskısına göre Kovid-19 pozitif çocukların yarısından fazlasının en az bir semptomu 17 haftadan fazla sürüyor. Bu çocukların yüzde 43’ü bu semptomlar yüzünden günlük aktivitelerinden uzak kalmış.
Uzun kovidin çocukları nasıl etkilediği hakkında bildiklerimiz sınırlı olsa da bu konuda bildiklerimiz zamanla artıyor. Şu ana kadar bildiklerimiz şunlar;
KOVİD-19 ÇOCUKLARI NE KADAR ETKİLİYOR?
Yetişkinlerde uzun kovid ile ilgili araştırmalar uzun bir semptom listesi çıkarttı. Şu anki kanıtlar, bu semptomların çocuklarda da görüldüğü yönünde. İtalya’daki ön baskıya göre yetişkinlerde sık görülen halsizlik, eklem ve kas ağrısı, baş ağrısı, uykusuzluk, solunum sıkıntıları ve kalp çarpıntısı semptomları çocuklarda da sık görülmüş.
Uzun kovidden şikayetçi olan çocukların ebeveynleri üzerinde ABD ve İngiltere’de yapılan daha geniş çaplı araştırmadan da benzer sonuçlar elde edildi. 510 çocuk üzerinde yapılan araştırmaya göre, çocukların yüzde 87’si halsizlik ve yorgunluktan, yüzde 79’u baş ağrısından, yüzde 76’sı karın ağrısından, yüzde 61’i kas ve eklem ağrısından şikayetçi. Mide-bağırsak problemleri ve kaşıntı, kızarıklık gibi semptomlar da sık görülenler arasında.
Bu araştırmaya göre, nöropsikiyatrik sıkıntılar da uzun kovidden muzdarip çocukların semptomları arasında: Çocukların yüzde 61’i konsantrasyon problemleri, yüzde 46’sı bilgiyi hatırlamada sorun, yüzde 33’ü söylenen bilgiyi anlamada ve yüzde 32’si konuşurken doğru kelimeleri bulmakta sıkıntı yaşamış. Beyin iltihabına bağlı olması muhtemel, açıklanamayan sinirlilik hali de sık görünen sıkıntılar arasındayken, bu durumun iyi olmama halinin sonucu olması da olası.
Çoğu çocuk, virüs bulaştıktan sonra hasta olma eğilimindeyken, uluslararası bir araştırmaya göre akut enfeksiyonla uzun kovidin başlangıcı arasında zaman aralığı olabilir. Araştırmaya katılanların beşte biri, enfekte olduktan sonra bir süre sağlıklı kalmaya devam etmiş. İtalya’daki araştırmaya göre, kovidin hastalığı asemptomatik ya da minimal semptomlar gösteren çocuklarda da Kovid-19’un uzun süreli etkileri görülebilir.
EBEVEYNLER VE ÖĞRETMENLER NE YAPMALI?
Pandemi, çocukları ve gençleri birçok yönden etkiledi. Bazıları okuldan bir sene uzak kaldı. Çocukların ruh sağlığı etkilenirken fiziksel aktivitenin azalması nedeniyle bedensel sağlıkları da tehlikeye girdi. En önemlisi, çocukların ve gençlerin geleceğe dair endişeli olduğu saptandı. Bu denkleme uzun kovid de eklendiğinde sıkıntılar daha da derinleşiyor.
Bu yüzden, ebeveynler uzun kovidden muzdarip çocuklarını çok zorlamamaya dikkat etmelidirler. Özellikle egzersiz yapmanın semptomların tekrar nüksetmesine sebep olduğu düşünülüyor. Eğer çocuğunuzun uzun süreli kovidi olduğunu düşünüyorsanız, semptomları ve semptomların izlediği yolları not alın. Aldığınız bu notları hekiminizle paylaşın.
İngiltere’de çocukların artık okula dönmesiyle öğretmenlerin uzun süreli kovidden haberdar olması önem kazandı. Özellikle, çocuklarının kovidden nasıl etkilendiğiyle ilgili öğretmenlere bilgi temininde ebeveynlerin yalnız bırakılmaması gerekiyor.
Ebeveynlerin ve öğretmenlerin, uzun süreli kovidi belirsiz ve sürekli bir durum olarak ele almaları gerekiyor. Araştırma, bazı çocukların bir yıldan fazladır semptomlarının devam ettiğini öne sürüyor. Semptomlar çeşitli ve dalgalı olabilirken, asemptomatik koronavirüs enfeksiyonundan aylar sonra da ortaya çıkabilirler.
Uzun kovid birçok fiziksel semptoma da sebep olduğundan okulda uzun süreli devamsızlığa yol açabilir. Ayrıca, bilgiyi anlama güçlüğü, hafıza zayıflığı ve konuşma zorluğu gibi nörobilişsel etkilerinden dolayı akademik başarıyı da etkileyebilir.
Okullara, uzun süreli kovid geçiren çocuklarla ilgili bazı tavsiyelerimiz var. Bizce, çocuklara birbirinden farklı ihtiyaçlara sahip bireyler olarak yaklaşılmalı. Semptomlarından dolayı, uzun süreli kovid geçiren çocuklar kişiselleştirilmiş programlara ihtiyaç duyabilirler. Bu programlarda uzaktan eğitim, ihtiyaç halinde bir dinlenme odası, beden eğitimi derslerinde gözlem ve destek yer alabilir. Tek bir çözümün bütün çocuklarda işe yaramayacağını hatırlatmakta fayda var.
Okulların, aynı zamanda çocukları ihtiyaç halinde kovid kliniklerine ve anksiyete ve depresyon gibi durumlarda da çocuk ve gençler için akıl ve ruh sağlığı kliniklerine yönlendirmeleri gerekir.
Son olarak, okulların ailelere destek olması gerekebilir. Ebeveynler uzun süreli kovid geçiren çocuklarına bakmakta zorlanabilirler, bu yüzden okul hemşiresinin aile hekimine belli semptomlar, devamsızlık, ruh sağlığı üzerindeki etkileri ve bunun gibi durumlar üzerine bilgi vermesi yararlı olabilir.
Bunların dışında, okul yönetimleri, çocukların ve ebeveynlerin bu zor durumla mücadelede yalnız olmayacaklarını garanti altına almalıdır.
theconversation.com’dan çeviren Ela Şenyüksel
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
