Konut Edindirme Yardımı ödemeleri muamma!

Turgut Özal döneminde çıkarılan ve 5 milyondan fazla çalışanın maaşlarından kesilen Konut Edindirme Yardımı (KEY) paraları, aradan geçen 20 yıla rağmen halen ödenmeyi bekliyor. 1986 yılında çıkarılan KEY hesabı, 11 Kasım 1986’da çıkarılan bir yasa ile oluşturuldu. İlk kesinti 1 Ocak 1987’de yapıldı. Tam 9 yıl sürdü ve 1995 yılı sonu itibariyle kesintiler sona erdi.
Kesintinin ardından göreve gelen tüm hükümetler, parayı ödeyeceklerini açıkladılarsa da somut adım atmadılar. Son olarak Nisan 2006’da AKP Grup toplantısında konuşan Başbakan, fonda biriken paraların ödeneceğini açıklamıştı. Milyonlarca hak sahibini yeniden beklentiye sokan açıklamanın ardından yaklaşık bir yıl geçmesine rağmen hükümet, sessizliğini sürdürüyor. Yıllarca ücretlerinden kesinti yapılan çalışanlar ise bir an önce paraların ödenmesi gerektiğini ifade ettiler.
Hak sahipleri bilinmiyor
KEY hesapları, yapılan yanlış düzenleme ile içinden çıkılmaz bir duruma sokuldu. Kamu kurumlarında çalışanların kayıtları tutulurken diğer işyerlerinde, kesintiler isimleriyle belirlenmediği için 3 milyondan fazla hak sahibinin kim olduğu yetkililer tarafından belirlenemiyor. Şimdiye kadar sadece 1 milyon 494 bin hak sahibi belirlenebildi. KEY hesaplarının yatırıldığı 1 Ocak 1987-31 Aralık 1995 döneminde, başından sonuna kadar kesintisiz olarak sistemin içinde bulunanlar adına yatırılmış olan yardım toplamı neması ile bir kişinin alacağı, 1999 yılında 120 YTL düzeyindeydi. Bunun aradan geçen süre içinde faizi ile birlikte kişi başına 500 YTL düzeylerine geldiği tahmin ediliyor.
Aynı nakarat!
AKP Hükümeti de diğer hükümetlerin yaptığını yaparak hak sahiplerine ödeme yapacağını açıkladı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Nisan 2006’da AKP Grubu’nda yaptığı toplantıda, KEY hesabında biriken paraların ödeneceğini açıkladı. O dönem gazetelerde çıkan haberlerde ödeme için yasal düzenlemenin başladığı, isimleri belli olanların paralarının hemen ödeneceği, kalanların ise belirlenir belirlenmez ödeneceği yazıldı. Hak sahipleri arasında heyecan ve beklenti yaratan bu açıklamaların ardından hâlâ somut bir adım atılmadı. Açıklamanın ardından Emlak Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı’na dilekçeyle başvuran hak sahiplerine, Bakanlar Kurulu’ndan emir gelmeden kimseye ödeme yapılmayacağı söylendi. Dilekçeleri alan Emlak GYO, başvuranlara dilekçeleri imha ettiklerini ifade etti.
Hak sahipleri gazetemize, artık oyalanmak istemediklerini, hakları olan paralanın bir an önce ödenmesini istediklerini ifade ettiler.

---

‘Bir an önce ödensin’
Belediye-İş İşyeri Temsilcisi Necati Kotan, 1987 yılından bu yana belediye işçisi olarak çalıştığını, kendisinden kesilen paraların bir an önce ödenmesini istediğini ifade etti. Paralar kesilmeye başlandığında kendilerine, ev sahibi olacaklarının söylendiğini belirten Kotan, “Artık bu istekten vazgeçtik, hakkımız olan şeyi versinler. Bir ara ‘2007 başında ödenecek’ dendi ama ses çıkmamaya devam ediyor. Emlak Bank’a dilekçeyle başvurdum. Bize, ‘Emir gelmeden ödemeyeceğiz’ dediler. Dilekçeleri imha ediyorlarmış. Ev sahibi yapacaklarını söylediler ama hiç değilse bu biriken paralarımızı versinler” diye konuştu. Belediye-İş Haller Müdürlüğü İşyeri Temsilcisi Hakan Kulöz ise Başbakan’ın açıklamalarının ardından işçi arkadaşlarının beklenti içine girdiğini anlattı. “Sürekli gelip bize soruyorlar ama biz de bir şey bilmiyoruz” diyen Kulöz, Başbakan’ın, sözünün arkasında durması gerektiğini ifade etti. Büyükşehir Belediyesi Zabıta Temsilcisi Hüseyin Akgün de aynı şeylerle karşılaştığını belirterek yaratılan beklentinin boşa çıkmaması gerektiğini dile getirdi.

---

Sözde konut sorununa çözüm olacaktı
Yasanın, “Hızlı nüfus artışı ve hızlı kentleşme sebebiyle oluşan konut ve kentleşme sorunlarının çözülmesi” amacıyla çıkarıldığı söylenmişti. İlk kesinti 1 Ocak 1987 yılında yapıldı. Bu tarihten itibaren tüm kamu çalışanlarından, 10’dan fazla işçi çalıştıran tüm işyerlerinde, emekliler için ise bağlı bulundukları sosyal güvenlik kurumlarınca KEY hesabı için kesinti yapıldı. Kesintiler, 1995 yılına kadar devam etti. Bu süre içinde ise 5 milyondan fazla kişinin ücretinden kesinti yapıldı. KEY hesabında 386.9 trilyon liralık (386.9 milyon YTL) bir bütçe oluştu. Ardından da 395 trilyonluk para, Emlak Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı’na aktarıldı. Şu anda fonda 1 milyar 210 bin YTL birikmiş durumda ve hak sahiplerini bekliyor. Emlak Bankası tasfiye edilince Emlak Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı, TOKİ’ye devredildi. Çalışanlara, kesinti yapılan yıl sayısına göre yasal faiziyle birlikte ortalama 400 YTL ile 6 bin YTL arasında ödeme yapılacak.
Ercan Karakaya