Popüler kültür istilası

Evrensel Kültür'ün bu ayki sayısında popüler kültür dosyası hazırlanarak tartışmaya açılıyor. "Popstar" ve "Biz Evleniyoruz" gibi yarışmalardan yola çıkarak hazırlanan dosyada, bu tür programların hayatımızın her alanına yayılmaya başlamasıyla bir popüler kültür istilası yaşandığının altı çiziliyor. Nuray Sancar, "Türkiye Elemeyi Öğreniyor" başlıklı yazısında bu tür yarışma programlarının arkasında yatan nedenleri ve kâr amaçlı çıkar ilişkilerini sorguluyor. "Popüler Kültürü Eleştirmek" dosyasında ise Aydın Çubukçu, Bülent Somay, Ali Şimşek, Esra Arsan, Nuray Sancar, Göksel Aymaz ve Şenay Aydemir'in bu konudaki saptama ve yorumlarını bulmak mümkün. "Mustafa Kara" son zamanlarda başlayan anı yazma furyasına Orhan Pamuk'un son kitabı "İstanbul, Şehir ve Hatıralar"ından yola çıkarak göndermelerde bulunuyor ve bu durumun nedenleriyle vardığı sonuçları "Hayatımı Yazsam Kaç Satar" başlıklı yazısıyla ele alıyor. Taner Timur, Sartre üzerine kaleme aldığı yazısında, filozofu efsaneleştiren unsurları ele alırken ve varoluşçuluğun babası Sartre'ın son dönem Fransız filozofları üzerindeki etkilerini ve bu felsefecilerin Sartre'ın kendileri üzerindeki etkilerini görmezden gelmelerini sorguluyor. Sennur Sezer, Fikret Otyam ve eşi Filiz Otyam'ın resim ve fotoğraflarından yola çıkarak renkler üzerinden ne anlatmaya çalıştıklarını irdeliyor. Fotoğraf hakkındaki düşüncelerini beş kitaplık bir seri halinde yaımlayan ve bu kitaplardan ilk üçü ile fotoğrafa kuramsal katkılar yapmayı amaçlayan Çerkes Karadağ'la bir söyleşi gerçekleştiren Koray Karaermiş, sanatçıya fotoğraf sanatı ve kitapları hakkında merak edilenleri sordu. Evrensel Kültür bu ay da yine oldukça ilginç konular ve dosyalarla okuyucunun merakını ve ilgisini uyandırmaya devam ediyor.

Virgül Fundamentalizmi siyasi ve toplumsal araştırmalardaki entelektüel bir tartışma alanı olarak değil, günlük hayatın bir derdi olarak tartışmak zorunda kaldığımız bir ülkede yaşıyoruz. Samuel Huntington'un Medeniyetler Çatışması bu derde ürkütücü bir biçimde dikkat çekmişti. Tarık Ali'nin, Medeniyetler Çatışması'na bir cevap olarak yazdığı Fundamentalizmler Çatışması: Haçlı Seferleri, Cihatlar ve Modernite adlı çalışması "örgütlü bir tarihsel bunamaya" dikkat çekti. Anthony Arnove'un 70. sayıdaki "Bölünmüş İslam Hilali" başlıklı yazısı Tarık Ali'nin kitabını tartışan toparlayıcı nitelikteki ender metinlerden biri. Ferda Keskin'in, Foucault'nun Cinselliğin Tarihi adlı eserini çözümleyen yazısı, Foucault düşüncesini anlamak isteyenler için bir kılavuz metin niteliğinde. Uruguaylı gazeteci-yazar Eduardo Galeano'nun pek çok kitabı Türkçeye çevirildi. Çitlembik Yayınları'ndan çıkan Yürüyen Kelimeler hakkındaki Orhan Yılmazkaya ile Ahmet Hamdi Samancılar'ın ortaklaşa kaleme aldıkları değini, Latin Amerika'nın tarihiyle ilgili ilginç noktaları aydınlatıyor. Virgül'ün Vitrin sayfaları her zaman olduğu gibi son aylarda çıkan 24 kitap hakkında kısa tanıtımlara, Med-Cezir sayfaları da kitap ve yayın dünyasından haberlere ayrılmış.

Toplumsal Tarih Toplumsal Tarih bu ay Osmanlı'da Mizah dosyasıyla Osmanlı karikatüründeki mizah öğelerini ele alıyor. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Amerika gezisine denk gelen günlerde, Rıfat N. Bali'nin "Celal Bayar'ın Amerika Ziyareti" başlıklı yazısı, tarihselliğine rağmen güncelliği de içinde barındıran bir araştırma niteliğinde. Yazının en ilginç tarafı Celal Bayar ve Recep Tayyip'in farklı dönemlerdeki ziyaretlerinin ve bu ziyaretlerdeki karşılanma şartlarının benzerlikleri. François Georgeon'un Osmanlı'da Mizah dosyasına ilişkin kaleme aldığı "Bergson'un Uyarlayıcısı Mustafa Şekip (Tunç) başlıklı yazısında Fransız filozof Henri Bergson'un gizemli, irrasyonalist, ve sezgici felsefesinin Ziya Gökalp'in pozitivist sosyalist anlayışına karşı bir kesim aydın tarfından savunulduğundan söz ederek, Henhri Bergson ve Mustafa Şekip'in düşüncelerinin birleştiği ve ayrıldığı noktaları ele alıyor ve bu yazının Osmanlı'da gülme üzerine bir rapor niteliğinde incelenmesini sağlıyor. Dosya dışı yazılar içinde E. Osman Erden, "Nasyonal Sosyalist Sinema" adlı yazısıyla 20. yüzyılın halkla en çok bütünleşen sanat dalı olan sinemanın nasıl ideolojik bir silaha dönüştürüldüğünü anlatıyor. Erden'in çalışması, faşizmin popüler kültürü kullanarak, nasıl tutunabildiğini ve halkı nasıl yönlendirdiğini gözler önüne seriyor.

Vesta Vesta'nın ikinci sayısında, Perspektif-Kritik bölümünde; Sakine Zagros'un Ortadoğu ve Kürt aydınlanmasında kadının rolünün ne olması gerektiğini ele alan " Kadının Aydınlanmadaki Rolü" başlıklı yazısının yanı sıra, Sarya Baran'ın Özgürlük Hareketinde " Sanat Yeniyi İnşa Eder" başlıklı yazıları yer alıyor. Ömer Faruk Kurhan "Kürt Aydınlanması, Kürt Edebiyatına Bazı Yaklaşımlar ve Bir Katkı Denemesi" adlı yazısıyla özgürlük hareketi içindeki dogmatizmin etkilerini ve eleştiri geleneğini tartışıyor. " Ortadoğu Edebiyatı ve Çokkültürlülük Konferansı" konulu dosya çalışmasında konferansın Kürtçe ve Türkçe sonuç bildirgesinin sunumu ve İrfan Babaoğlu, Nuri Fırat ve Yaqup Tilermeni'nin konferans hakkındaki gözlem yazıları yer alıyor. Keskesor (Gökkuşağı) da ise birçok genç yazarın ve şairin ilk ürünleri ile bazı çeviri şiirler de yer alıyor. Derginin bu sayısında Filistinli şair Hanan Awad, Iraklı Kürt kadın şair Kurdistan Mukriyani ve Ermeni müzisyen Djivan Gasparyan ile yapılmış üç söyleşi yer alıyor.

İnsancıl İnsancıl'da bu ay Yıldız Güncesi'nde Şükran Kurdakul'un anılarına yer verilerek, güncesinden bölümler sunuluyor. Kemal Özer'in Kurgu adlı şiirinin farklı kişilerce yapılmış uzun bir incelemesinin yer aldığı dergide Özgüç Güven'in Descartes ile Kurmaca Bir Görüşme başlıklı ilginç yazısı da dikkat çekiyor. Cemal Süreya Kültür ve Sanat Derneği başkanlığını yürüten İsmet Kemal Karadayı'nın Şiir Kimseden Sorulmaz başlıklı yazısı, şiirin tanımı ve günümüzde şiire ilişkin soru işaretlerine karşılık, Karadayı'nın kendince yaptığı alıntılar dikkate alınması gereken bir yazı niteliğinde. Güngör Gençay, Sinan Kutlu, Mesrur Sabahoğlu, Turgut Baygın, Burcu Uprak, Çiğdem İstanbullu, Dilek Yılmaz ve Mehmet Tayak'ın şiirlerinin yer aldığı dergide, Uysal Himmet'in Yenilmek adlı öyküsü bulunuyor.Ahmet Necdet ve K. Miziev çevirisi olan Mayakovski şiiri "Sovyet Pasaportu Üzerine Şiir"in yanısıra, Bülent Kutlu'nun Alman Edebiyatından Georg Christoph Lichtenberg başlıklı yazısı ilgiyle okunabilecek yazılar.