29 Temmuz 2000 21:00
Haiti asıllı Kübalı bir dans: Mambo
Diğer Küba müzikleriyle beraber, mambo da yeniden canlanıyor. Bir zamanların bu popüler dansı, güç figürlerinden ötürü sahnelerden çekilmişti.
Haiti asıllı Kübalı bir dans: Mambo
'90'lı yılların son günleri, Küba müziğinin yeniden keşfedildiği bir dönem oldu. Çok sayıda efsanevi müzisyeni barındıran Buena Vista Social Club'ın geçtiğimiz günlerde İstanbul'da verdiği konser, Türkiye'de de böylesi bir ilginin olduğunu ortaya koydu. Sandıktan çıkarılan ritmler salsa ve swing'in yanı sıra mambo da yer alıyor.
Mambo ilk kez 1943 yılında Perez Prado tarafından Havana'daki La Tropicana isimli gece kulübünde tanıtıldı. Üç yıl sonra ABD'deki bir dans salonuna, oradan da tüm dünyaya sıçradı. Dansın ABD'deki en iyi icracıları New York'un Harlem mahallesinde oturan Kübalı göçmenlerdi.
Mambo Küba'ya da aslında Haiti'den getirilmişti. Haiti'de köylülere ruhani danışman, tabip, kötü ruh kovucusu, ilahici ve toplu eğlencelerin düzenleyicisi olarak hizmet veren rahiplere "mambo" denirdi. Ancak Haiti'de "mambo" adında bir halk dansı yoktur.
Mambo, aksatılmış rumba temposuyla yapılır. 44'lük müziğin son vuruşunda atılan adım, bir sonraki ölçünün ilk vuruşu boyunca tutulur. Adımlar, ara ve yön değiştirmeleriyle rumbayı anımsatır. Ana figür, bir adım arkaya, bir adım öne, ayakları birleştirme ve duruşu korumadan oluşur. Diğer latin dansları gibi mimik ve jestlerin büyük önemi vardır. Çiftler birbirlerine sarılmazlar, tek elle tutuşurlar ya da hiç dokunmazlar.
İlk mambo örnekleri oldukça 'vahşi' akrobatik figürler içeriyordu. Bu nedenle de mambo rüzgarının ömrü uzun olmadı ve o dönemde yayılan diğer latin müzik ve danslarına kıyasla daha güç olduğu için sadece profesyonel dansçılar tarafından sürdürülmeye başlandı. Mambonun basitleştirilmiş hali olan ça-ça ise yaşamaya devam etti. Ça-ça, mambonun aksatılmış vuruşunda yapılan bir ritm değişiklinden doğdu. Daha sonra, ölçünün son iki vuruşunda hızlı bir ayak değiştirme figürünün dahil olduğu bugünkü şeklini aldı.
"Latin Dansının Mambo Kralı" sıfatıyla sunulan Eddie Torres, günümüzün tanınmış mambocularındandır. Torres son yıllarda ilk günlerdeki mambocular gibi dans eden sanatçılar yetiştirmekle uğraşıyor.
"Mambo Italiano", "Papa Loves Mambo" ve "I Saw Mommy Do The Mambo" gibi şarkılar, ülkemizde de dinleyici bulmuştu. Mambonun ve genel olarak latin ritmlerinin dev isimlerinden perküsyoncu Tito Puente de geçtiğimiz yıllarda İstanbul'da bir konser vermişti. 61 yıldır yaşayan Orchestra Aragon da mambonun tüm dünya tarafından tanınmasında etkili oldu. Aragon, Sovyetler Birliği'nde, Çaykovski Konservatuarı'nda, dönemin en ünlü Sovyet müzisyenleriyle birlikte çaldı ve ça ça ile, mambo ile Çaykovski ve Bethoveen müziğini birleştirdiler.
'90'lı yılların son günleri, Küba müziğinin yeniden keşfedildiği bir dönem oldu. Çok sayıda efsanevi müzisyeni barındıran Buena Vista Social Club'ın geçtiğimiz günlerde İstanbul'da verdiği konser, Türkiye'de de böylesi bir ilginin olduğunu ortaya koydu. Sandıktan çıkarılan ritmler salsa ve swing'in yanı sıra mambo da yer alıyor.
Mambo ilk kez 1943 yılında Perez Prado tarafından Havana'daki La Tropicana isimli gece kulübünde tanıtıldı. Üç yıl sonra ABD'deki bir dans salonuna, oradan da tüm dünyaya sıçradı. Dansın ABD'deki en iyi icracıları New York'un Harlem mahallesinde oturan Kübalı göçmenlerdi.
Mambo Küba'ya da aslında Haiti'den getirilmişti. Haiti'de köylülere ruhani danışman, tabip, kötü ruh kovucusu, ilahici ve toplu eğlencelerin düzenleyicisi olarak hizmet veren rahiplere "mambo" denirdi. Ancak Haiti'de "mambo" adında bir halk dansı yoktur.
Mambo, aksatılmış rumba temposuyla yapılır. 44'lük müziğin son vuruşunda atılan adım, bir sonraki ölçünün ilk vuruşu boyunca tutulur. Adımlar, ara ve yön değiştirmeleriyle rumbayı anımsatır. Ana figür, bir adım arkaya, bir adım öne, ayakları birleştirme ve duruşu korumadan oluşur. Diğer latin dansları gibi mimik ve jestlerin büyük önemi vardır. Çiftler birbirlerine sarılmazlar, tek elle tutuşurlar ya da hiç dokunmazlar.
İlk mambo örnekleri oldukça 'vahşi' akrobatik figürler içeriyordu. Bu nedenle de mambo rüzgarının ömrü uzun olmadı ve o dönemde yayılan diğer latin müzik ve danslarına kıyasla daha güç olduğu için sadece profesyonel dansçılar tarafından sürdürülmeye başlandı. Mambonun basitleştirilmiş hali olan ça-ça ise yaşamaya devam etti. Ça-ça, mambonun aksatılmış vuruşunda yapılan bir ritm değişiklinden doğdu. Daha sonra, ölçünün son iki vuruşunda hızlı bir ayak değiştirme figürünün dahil olduğu bugünkü şeklini aldı.
"Latin Dansının Mambo Kralı" sıfatıyla sunulan Eddie Torres, günümüzün tanınmış mambocularındandır. Torres son yıllarda ilk günlerdeki mambocular gibi dans eden sanatçılar yetiştirmekle uğraşıyor.
"Mambo Italiano", "Papa Loves Mambo" ve "I Saw Mommy Do The Mambo" gibi şarkılar, ülkemizde de dinleyici bulmuştu. Mambonun ve genel olarak latin ritmlerinin dev isimlerinden perküsyoncu Tito Puente de geçtiğimiz yıllarda İstanbul'da bir konser vermişti. 61 yıldır yaşayan Orchestra Aragon da mambonun tüm dünya tarafından tanınmasında etkili oldu. Aragon, Sovyetler Birliği'nde, Çaykovski Konservatuarı'nda, dönemin en ünlü Sovyet müzisyenleriyle birlikte çaldı ve ça ça ile, mambo ile Çaykovski ve Bethoveen müziğini birleştirdiler.
YAZARLAR
Mustafa Yalçıner
İsrail-İran güç gösterisi nereye varacak?
Nuray Sancar
Vatan millet ıstakoz
Bülent Falakaoğlu
Istakozun faturası!
Ahmet Yaşaroğlu
Çocuklar ve gençler kime emanet?
Adnan Gümüş
Köy Enstitüsü farkı, şehre ve geleneğe uymazlığı: Hümanist, yararcı, bütüncül köy rehberi
Yücel Özdemir
AB, İran’a karşı Türkiye’ye rol verme peşinde
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
