İstanbul Barosu'ndan ‘Yeni Medya ve İfade Özgürlüğü’ paneli

Elif Turgut

İstanbul- İstanbul Barosu Basın ve İletişim Hukuku Komisyonu tarafından düzenlenen toplantıda, yeni medya öznelerinin ifade özgürlüğü ve halkın haber alma hakkı masaya yatırıldı.

Komisyon Başkanı Av. Devrim Avcı, geleneksel medya ve yeni medya arasındaki farklara dikkat çekerek, “İletişim teknolojilerinin gelişmesiyle halkın haber alma hakkına yönelik devlet müdahaleleri arttı. Yeni medya öznelerinin ifade özgürlüğü, halkın haber alma hakkı açısından da değerlendirilmeli" dedi.

"Keyfi erişim engelleri..."

Toplantının açılış konuşmasını yapan İstanbul Barosu Başkanı İbrahim Özden Kaboğlu ise baroların özerkliğine vurgu yaptı: "Hukukun ilerletilmesi, etkili kılınması baroların özerkliğine bağlıdır. Ancak özerk barolarda avukatlar özgür savunma hakkını kullanabilir. Cumhurbaşkanı'nın sokak röportajlarına yönelik açıklamalarına ve Ekrem İmamoğlu'na getirilen erişim engeline değinen Kaboğlu, bu uygulamaların toplantının ana eksenini oluşturduğunu belirtti.

Kaboğlu ayrıca, 7249 sayılı yasa ile baroların bölündüğünü, 7253 sayılı yasa ile de internet yayınlarının düzenlendiğini hatırlattı. Kaboğlu, "Yasama yetkisi kötüye kullanıldı. 7253 sayılı yasa Anayasa Mahkemesi'ne taşındı. Mahkeme erişim engeline ilişkin maddeyi iptal etti. Ancak, yerine yapılması gereken yasal düzenleme 9 aylık sürede gerçekleştirilmediği için bugün keyfi erişim engelleri uygulanıyor" dedi.

"İfade özgürlüğü ekonomik baskılarla da sınırlanıyor"

Moderatörlüğünü Komisyon Sekreteri Av. Gökhan Küçük'ün üstlendiği panelde konuşmacı olan Galatasaray Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ceren Sözeri, ifade özgürlüğünün yalnızca yasal yollarla değil, ekonomik baskılarla da sınırlandığını vurguladı. X’in (Twitter) İmamoğlu'nun hesabını engellememesi durumunda bant daraltılacağına dair açıklamasını gerçekçi bulmadığını belirterek, "Bu platformlar siyasi iktidarlarla yakın ilişkiler kuruyor" dedi.

Sözeri ayrıca, sokak röportajları için izin zorunluluğu getirilmesine yönelik yasa tekliflerine değindi. 9. maddenin iptal edilmesine rağmen hâlâ ceza verilmesinin hukuk devleti açısından ciddi bir sorun olduğunu vurgulayan Sözeri, “Bugün 1 milyondan fazla site engellenmiş durumda” diye ekledi.

Dijitalleşmenin medya gelirleri üzerindeki etkisi

Dijitalleşmenin medya gelirlerini de olumsuz etkilediğini belirten Sözeri, kağıt gazetelerin reklam gelirlerinin internete taşınamadığını, gazetecilik emeğinin değersizleştirildiğini ve platformların belirlediği algoritmalarla haberciliğin yön değiştirdiğini söyledi. Sözeri, "Google'a ve sosyal medyaya bağımlı hale geliyor. Google algoritmaları değişince görüntülenmeler düşüyor; bu durum haber alma özgürlüğünü doğrudan etkiliyor” dedi.

Panelde konuşmacı olan Türk-Alman Üniversitesi Hukuk Fakültesi Araştırma Görevlisi Burak Orhan ise yeni medya öznelerinin ifade özgürlüğü üzerine yaptığı akademik çalışmayı paylaştı. Orhan, yeni medyanın yalnızca sosyal medya olmadığını; web televizyonları, podcastler gibi birçok alanı kapsadığını ifade ederek “Yeni medya ile bilgi akışı hızlandı ve etkileşimli hale geldi. Biçim, içeriğin önüne geçmeye başladı” dedi. (Evrensel)