Bir Foça Efsanesi: Nihat Dirim | ‘Dokunmadığı yer kalmamış’

Ramis Sağlam
[email protected]

İzmir – Önemli işlere imza atan belediye başkanlarından biri olan, Foça’da derin izler bırakan Ahmet Nihat Dirim’in yaşamından kesitlerin anlatıldığı “Bir Foça Efsanesi: Nihat Dirim” belgeselinin ilk gösterimi Foça’da gerçekleştirildi.

Foça’da devrimci-demokrat kimliği ile ön plana çıkan Nihat Dirim, 1989-1999 yıllarında iki dönem belediye başkanlığı sırasında “Yerel yönetimi birlikte yönetmeliyiz” anlayışını hayata geçirerek kimine göre “efsane” kimine göre de “devrimci” olarak Foça’nın “karataşına” adını yazdırdı.

‘Bu belgesel bir boşluğun doldurulmasıydı’

Nihat Dirim belgeselini hazırlamanın kendisi için derin bir boşluğun doldurulması olduğunu söyleyen Yönetmen Hakan Barçın, “Nihat’ı kaybedince yaşamımda çok ciddi bir boşluk hissettim. Herhalde bu boşluğu onu tanıyan herkes hissetmiştir diye düşünüyorum. Bu belgesel o boşluğu biraz olsun doldurma amacını taşıyor. Aynı zamanda da yerel yönetimlere aday olmayı düşünenlere bir nebze Nihat Dirim örneğini gözler önüne serebilmek istedik. Yani bir anlamda vefa bir borç ödeme diyebiliriz” dedi.

Çekim yolculuğunun ders niteliğinde geçtiğini belirten Barçın, “Senin düşlediğin gibi olanı da var olmayanı da” diyerek özetliyor. Detaylarını öğrendiği olayların sevgi ve saygısını bir kat daha arttırdığını belirten Barçın, “Onu tanıyanların anlatımları ne kadar çok seveni varmış dedirtiyor. Bizim insanımız yaşarken belli etmiyor sevgisini” dedi.  

Devrimci Başkan: Nihat Dirim

Yaklaşık 7 aylık hazırlıktan sonra ve 8 ay süresince kaydedilen 40’a yakın görüşme sonucu hazırlanmış belgesel.

40 saate yakın çekim, 15 saate yakın eski çekim kullandıklarını, yazılı ve görsel arşiv taraması yaptıklarını anlatan Barçın, “Nihat’ın dokunmadığı yer kalmamış. Bir belgesel film kapsamında işlemek için çok fazla şey var. 1989’da ciddi sorunlar ve imkansızlıklara rağmen inanılmaz işler yapmış” diyor.

Karşı kıyıya uzanan dostluk köprüsü

Çok sayıda insanın bu işe destek ve gönül verdiğini, anılarını ve duygularını paylaştıklarını söyleyen Barçın, “Şevki Avcı ve Nihat Dirim’in ağabeyi Raşit Dirim’in arşivini açması önemli bir eksiği tamamladı. Nihat’ın Türk-Yunan dostluk köprünü inşa ettiği karşı kıyıda da çekimlerimiz oldu. Palea Pokaia Eski Belediye Başkan Yardımcısı Zaharo Frenchesko ve Midilli Eski Belediye Başkanı Stratis Pallis’in de önemli katkıları oldu” dedi.

Tarihini, doğasını sözle değil halkla birlikte korudu

Dirim toplumsal mücadelenin yükseldiği yıllarda önce Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesinde devrimci faaliyetin içeresinde yer alır. Bağımsızlık, demokrasi ve sosyalizm mücadelesini savunurken, okulda İzmir Yurtsever Devrimci Gençlik Derneği (YDGD) örgütleyicisi olur. O yıllardaki anılarını belgeselde dönemin “İZOD Mustafa”sı, 24. dönem CHP İzmir Milletvekili Mustafa Moroğlu anlatıyor.

Göreve geldiği daha ilk günlerde Foça’nın dokusunu bozacak Küçükdeniz’deki otel inşaatıyla karşılaşması Nihat Dirim’in ilk sınavı olur. ANAP döneminde başlayan talanı durdurduğu gibi arkeolojik kazıların başlamasını sağlar. Başlattığı kanalizasyon çalışması, Foça’yı kokudan kurtarır. Foça’da özel çevre koruma alanı olmasını sağlayarak vahşi yapılaşmanın önüne geçer.

Devrimci kimliği ona her adımda yol gösterir. Fok koruma alanı ile kıyı deniz alanlarının talanını engeller. Sürdürülebilir balıkçılık, çöp depolama alanı, kooperatif desteği dahil olmak üzere “Ben bilirim” demeden bilim insanlarıyla çalışması, kararları halkla birlikte alması onu “Devrimci Başkan” yapar. 3 Nisan 2022 tarihinde 63 yaşındayken yaşama veda eden Nihat Dirim bugün hâlâ Foça’da tarih ve doğa savunucularının öncüsü olmaya devam ediyor.