Türkiye’de çocuklar yoksul, sağlıksız, güvencesiz

Burkay Rende

TÜİK’in açıklamış olduğu son verilere göre, Türkiye nüfusunun yüzde 25.5’ini çocuk nüfus oluşturdu. 

TÜİK’in verilerine göre her 4 çocuktan 1’i çalışıyor.

15-17 yaş grubundaki çocukların iş gücüne katılma oranı 2023 yılında yüzde 22.1 iken bu oran 2024’te yüzde 24.9’a yükseldi. Yani her 4 çocuktan “en az” 1’i çalışıyor. Sigortasız çalışmanın bu denli yoğunlaştığı bir ortamda çocuk işçi sayısını tam olarak hesaplayabilmek mümkün değil.

Milli Eğitim Bakanlığı Örgün Eğitim İstatistiklerine göreyse, okul öncesi eğitim seviyesinde 5 yaş net okullaşma oranı düştü. 2022/23 öğretim yılında yüzde 85 olan okullaşma oranı 2023-2024 öğretim yılında yüzde 84.3’e düştü. Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesinde 15-18 yaş aralığındaki öğrenciler üzerinde yapılan bir araştırmaya göreyse bu yaş aralığındaki gençlerin yüzde 77.1’inin depresyon, yüzde 75’inin ise anksiyete bozukluğu yaşadığı belirtiliyor.

Ölüm ve ölüm nedeni istatistiklerinde bebek ölüm hızı 2021’de binde 9.3 iken 2024’te binde 10’a çıktı. Ayrıca, 5 yaş altı ölüm hızı da 2022’de binde 11.2 iken 2023 yılına gelindiğindeyse binde 14.5’e çıkmış durumda.

Ekonomik sebepler dolayısıyla çocukların yüzde 32.3’ü günde en az bir kez et, tavuk veya balık tüketemiyor iken günde en az bir kez taze meyve veya sebze tüketemeyen çocukların oranıysa yüzde 10. TEPAV’ın verilerine göre çocuklarda yoksulluk oranının yüzde 34.4 olduğu Türkiye’de, çocukların yüzde 20’si yeterli gıdaya düzenli erişim sağlayamamakta ve yüzde 5.5’i yetersiz beslenme nedeniyle bodurluk sorunu yaşıyor.

2023 yılı için yayımlanmış olan beslenme istatistiklerine göre ise Türkiye’de 0-4 yaş arasındaki 5 milyon 329 bin 448 çocuktan 90 bin 600’ünde zayıflık, 319 bin 766’sında bodurluk, 79 bin 941’inde düşük kilo, 431 bin 685’inde fazla kilo gözlemleniyor.

2023’te güvenlik birimlerine getirilen 537 bin 583 çocuktan 242 bin 875’i mağdur olarak, 178 bin 834’ü suça sürüklenme sebebiyle, 15 bin 716’sı kayıp olması sebebiyle, 11 bin 179’u kabahat işlediği iddiasıyla, 4 bin 228’i ise bu nedenlerin dışında kalan diğer nedenlerden dolayı getirildi. Suça sürüklenmiş çocuk sayısında 2019 yılından 2023 yılına kadar yüzde 6.5 oranında artış yaşandı. Rapora göre cezaevlerinde 12-14 yaş arasında 79, 15-17 yaş arasında 1294 çocuk var. 6-17 yaş arasındaki çocuklarda ise erkek çocuklarının yüzde 13.4’ü ve kız çocuklarının 14.2’si ayda birkaç defa akran zorbalığına maruz kaldığını ifade ediyor.

Türkiye’de çocuk nüfusu yüzde 25.5 iken, çocukların medyada temsil oranı sadece yüzde 4 olarak belirlenmiş durumda. Bu durum, çocukların medyada görünürlüklerinin son derece düşük olduğunu göstermekte.

Çocuk yaşamı birçok kulvarda yokuştan aşağıya bırakılmışken, her geçen yılın verileri yokuşun gittikçe dikleştiğini gösteriyor.

Maddi yetersizlik nedeniyle çocukların yüzde 9.2’si yeni giysi alamıyor. Düzgün iki çift ayakkabı sahibi olamayan çocukların oranıysa yüzde 11.7.

Evden uzakta bir haftalık tatil yapamayan çocukların oranı yüzde 22.2

Yaşına uygun kitaplara ulaşamayan çocukların oranı yüzde 16.7 olurken, evde ders çalışabileceği uygun bir yere sahip olmayan çocukların oranı yüzde 21.5

Çocukların yüzde 24.5’inin evde oynayabileceği oyuncakları bulunmuyor.

Çocukların yüzde 41.2’si arkadaşlarını oyuna veya evde yemeğe davet edemiyor.

Boş zaman aktivitelerine katılamayan çocukların oranıysa yüzde 64.1