Farelerde yemek yemeyi bıraktıran nöron bulundu

Chris Simms*

Farelerde, beslenmeleri sırasında onları durdurabilecek, kontrol edilebilen nöronlar keşfedildi. İnsanlarda da bulunduğu düşünülen söz konusu nöronlar, fareler yeterince yemek yediklerinde onları yemek yemeyi bırakmaları için uyarıyor.

New York’taki Columbia Üniversitesinden Alexander Nectow, araştırmayla beynin farklı sinyalleri nasıl algıladığını ve bu sinyallere nasıl tepki verdiğini yanıtlamaya çalıştıklarını vurguluyor. 

Nectow ve meslektaşları bu konuda daha fazla bilgi edinmek için farelerin beyinlerindeki farklı hücre tiplerini ayırt etmek amacıyla moleküler profilleme yöntemini kullandılar.

İnsanlarda da var olabilir

Nöronları ışıkla açıp kapatabilen optogenetik tekniğinin kullanıldığı araştırmada, ışık aracılığıyla ilgili nöronlar aktive edildiğinde farelerin yemek yeme hızları yavaşladı. Aktivasyon yoğunlaştıkça yavaşlama hızı arttı ve en sonunda yemek yeme tamamen durdu.

Araştırma ekibi ayrıca bu nöronların, obezite ve tip 2 diyabet tedavisinde kullanılan glukagon benzeri peptit-1 (GLP-1) etkinleştiricisi bir bileşikle aktive edilebileceğini keşfetti. 

İlgili nöronlar beyin sapında yer aldığı ve beyin sapı omurgalılar arasında atalarımızdan kalma bir özellik olduğu için araştırmacılar bu nöronların insanlarda da var olabileceğini düşünüyor.

Nectow, insan beyninde de aynı işlevi görmeleri halinde, bahsi geçen nöronların obezite hastalarında beslenme alışkanlıklarını kontrol etmek için maniple edilebileceğini ve hatta bu yaklaşımla GLP-1 tabanlı ilaç kullanımının birleştirilerek daha büyük bir kilo kaybı sağlanabileceğini belirtiyor.

Nöron aktivitesi yiyecekleri algılıyor

Araştırmacılar beyin sapının yemek yeme, ruh hali ve uyku gibi işlevlerle ilişkili bir bölgesi olan dorsal rafe çekirdeğinde, iştah düzenlemeye yardımcı olan kolesistokinin adlı hormonu üreten hücreler keşfettiler. Nectow ve ekibi bu hücrelerin harekete geçmelerini tetikleyen sinyalleri incelemek amacıyla, farelerin günlük aktiviteleri sırasında aynı hücrelerin etkinliğini ölçtüler.

Nectow konuyla ilgili şu yorumda bulundu: “Hayvanlar her bir lokma aldığında nöron aktivitesi artıp sonrasında azaldı. Bu nöronların; yemeğin kokusu ve görünümü, tadı, midedeki yiyecek hissi ve mideye alınan yiyeceklere yanıt olarak salınan sinirsel hormonlar gibi nitelikleri algılayabildiğini ve bu bilgiyi kullanarak bir öğünü sonlandırabildiklerini ortaya koyduk.” (Haber Merkezi)

⁎ Yazı www.newscientist.com adresindeki “New type of brain cell may tell us when to stop eating” başlıklı yazıdan Ali Kocaoğlu tarafından çevrilerek Sivil Bilim'de yayınlanmıştır.