Los Angeles yanarken, yapay zeka alevleri körükledi

Schuyler Mitchell

Bu hafta Los Angeles County’de binlerce ev ve iş yerini yerle bir eden ve en az 10 kişinin ölümüne yol açan çok sayıda orman yangını meydana gelirken, Yeni Başkan Donald Trump krizi suçlama ve yanlış iddialarda bulunma fırsatı olarak değerlendirdi.

Trump, Truth Social'da “Vali Gavin Newscum kendisine sunulan ve kuzeyden gelen aşırı yağmur ve kar erimesiyle oluşan milyonlarca galon suyun her gün Kaliforniya'nın birçok bölgesine akmasına izin verecek olan su restorasyon bildirgesini imzalamayı reddetti” diye yazdı ve “Şu anda neredeyse kıyamet gibi yanan bölgeler de dahil olmak üzere” ifadelerini kullandı.

Böyle bir “su restorasyonu beyanı” mevcut değil ancak Vali Newsom'un su yönetimi politikaları, çarşamba günü Pasifik Palisades yangınıyla mücadelede kullanılan hidrantların kuruduğu haberinin ardından muhafazakarların öfkesinin parlama noktası haline geldi.

Gerçekte, Los Angeles Su ve Elektrik Dairesine göre, itfaiyecilerin alçak rakımlarda suya olan ihtiyacı depolama tanklarını tüketmiş ve suyun Palisades'teki yüksek rakımlı yangın musluklarına gitmesini engelleyen bir basınç düşüşüne neden olmuştu. Yangın musluklarına olan yoğun talep, kasırga şiddetindeki rüzgarlar nedeniyle itfaiye uçaklarının su atmasını geçici olarak engellenmesiyle daha da kötüleşti. Yerel haber kaynağı LAist'in belirttiği gibi, "Su temini çok yavaştı, çok düşük değildi"; acil durumun kapsamlı ölçeği, itfaiyecilerin tankları hızla doldurmakta zorlanmaları anlamına geliyordu; bölgenin genel bir rezerv eksikliği olduğu anlamına gelmiyordu.

Trump'ın son karalama kampanyası siyasi futboldan biraz daha fazlası. Ancak Kaliforniya'nın suyuna yeniden dikkat çekilmesi, bu sınırlı kaynağın korunması ve yönetimi konusunda süregelen gerilimleri vurguluyor. İklim krizi kötüleştikçe, sıcak hava dalgaları ve kuraklıkların şiddetlenmesi, su kıtlığı ve şu anda Güney Kaliforniya'yı kavuran yangınlar gibi giderek daha yıkıcı yangınlara yol açması bekleniyor. Los Angeles'taki durum şimdiden bir felakete dönüşmüş durumda. İklim değişikliğinin neden olduğu su kıtlığı, yaklaşan felaketleri daha da kötüleştirecektir.

Bu acı gerçek karşısında, Kaliforniya'nın kendi arka bahçesinden gelecekteki krizleri hızlandıran en büyük su tüketicisi sektörlerden birine, yapay zekaya (AI) yeniden bakmakta fayda var.

Silikon Vadisi, küresel AI patlamasının merkez üssüdür ve yüzlerce Körfez Bölgesi teknoloji şirketi, AI geliştirmeye yatırım yapmaktadır. Bu arada, eyaletin güney bölgesinde, gayrimenkul geliştiricileri genişletilmiş bulut bilişim ve AI teknolojilerini barındıracak yeni veri merkezleri inşa etmek için acele ediyor. Los Angeles Times, eylül ayında Los Angeles County'deki veri merkezi inşaatının iki yılda yedi kattan fazla artarak "olağanüstü seviyelere" ulaştığını bildirdi.

Bu teknolojinin çevresel ayak izi muazzamdır. Yapay zeka, faaliyetlerini desteklemek için büyük miktarlarda elektrik enerjisine ve veri merkezlerini soğutmak için milyonlarca galon suya ihtiyaç duyuyor. Bir çalışma, önümüzdeki beş yıl içinde YZ güdümlü veri merkezlerinin Kaliforniya'daki tüm arabaların emisyonlarını aşacak kadar hava kirliliği üretebileceğini öngörüyor.

BÜYÜK BİR VERİ MERKEZİ GÜNDE 50 BİN KİŞİLİK SU TÜKETİYOR

Veri merkezleri kendi başlarına su yoğun bir yapıya sahiptir; Kaliforniya en az 239 veri merkezine ev sahipliği yapmaktadır. Bir çalışma, büyük bir veri merkezinin günde 5 milyon galon ya da 50 bin kişilik bir kasaba kadar su tüketebileceğini gösteriyor. Oregon'un Dalles kentinde yerel bir gazete, bir Google veri merkezinin şehrin suyunun dörtte birinden fazlasını kullandığını tespit etti. Yapay zeka daha da susamış durumda: Washington Post'un haberine göre Meta, sadece açık kaynak yapay zeka modelini eğitmek için 22 milyon litre su kullandı ve UC Riverside araştırmacıları, sadece iki yıl içinde küresel yapay zeka kullanımının tüm Danimarka ulusunun dört ila altı katı kadar su gerektirebileceğini hesapladı.

ABD’Lİ VERİ MERKEZLERİ YÜKSEK DERECE STRESLİ SU HAVZALARINDAN SU ÇEKİYOR

ABD'deki veri merkezlerinin çoğu, rüzgar ve güneş enerjisinin daha bol olduğu ve suyun zaten kıt olduğu Kaliforniya da dahil olmak üzere ülkenin batı kesiminde yer almaktadır. Virginia Tech'ten bir araştırmacı 2022 yılında ABD'deki veri merkezlerinin yaklaşık beşte birinin “orta ila yüksek derecede stresli su havzalarından” su çektiğini tahmin etmiştir.

ABD hükümetinin iklim değişikliği konusundaki önde gelen raporu olan beşinci ulusal iklim değerlendirmesine göre Kaliforniya, iklim krizinin neden olduğu doğal afetlerden ekonomik olarak etkilenen ilk beş eyalet arasında yer alıyor. Kaliforniya halihazırda su ağırlıklı bir endüstrinin etkileriyle uğraşıyor; tüm ülkeyi besleyen Central Valley dünyanın en verimli tarım bölgelerinden biri ve Central Valley akiferi dünyanın en stresli akiferlerinden biri. Mülklerin doğal afet tehdit seviyelerini tahmin etmek için iklim modellerini kullanan bir web sitesi olan ClimateCheck, Kaliforniya'nın kuraklık riski açısından ülkede ikinci sırada yer aldığını söylüyor.

Ağustos 2021'de ABD Islah Bürosu, Kaliforniya'nın yanı sıra diğer altı eyalet, 30 kabile ülkesi ve Meksika'ya su sağlayan Colorado Nehri'nde ilk kez su sıkıntısı yaşandığını ilan etti. Colorado Nehri'ndeki su paylaşımı yüzyılı aşkın bir süredir tartışmalı bir konu olmakla birlikte, iklim krizinin kötüleşmesi bu anlaşmazlıkları daha da keskinleştirdi. Geçtiğimiz yıl Kaliforniya, Nevada ve Arizona nehrin su kaynağından aldıkları payda uzun vadeli kesintiler yapmayı kabul etti.

Su arzındaki istikrarsızlığa rağmen, 3.1 milyon dönümlük Colorado Nehri suyunun haklarını elinde bulunduran Güney Kaliforniya'daki Imperial Valley, veri merkezlerini bölgeye çekmek için aktif olarak çalışıyor.

ŞİRKETLERE SU PAZARLANIYOR: UCUZ VE BOL

Imperial Valley Economic Development Corporation'ın web sitesindeki bir sayfada “Imperial Valley, veri merkezi endüstrisi için nispeten kullanılmamış bir fırsat” ifadesi yer alıyor. “Eyaletteki en düşük enerji oranları, bol ve ucuz Colorado Nehri su kaynakları, düşük maliyetli arazi, fiber bağlantı ve düşük doğal afet riski ile Imperial Valley kesinlikle ideal bir yer.” CalEthos adlı bir şirket şu anda Imperial Valley'de 315 dönümlük bir veri merkezi inşa ediyor ve bunun, temiz enerji ve kısmen devridaim suyu kullanacak “verimli” bir soğutma sistemi ile destekleneceğini söylüyor. Sınır komşusu Arizona eyaletinde Meta'nın Mesa veri merkezi de azalan Colorado Nehri'nden faydalanıyor.

İklim krizi burada, ancak organizatörler nihilizme boyun eğmiyor. Ülke genelinde topluluk grupları, yıkıcı çevresel etkileri gerekçe göstererek büyük teknoloji şirketlerine ve onların veri merkezlerine karşı mücadele etti. Yerel tepkilerin işe yarayabileceğine dair kanıtlar da var. Missouri'nin Peculiar ve Indiana'nın Chesterton gibi küçük kasabalarında, topluluk kampanyaları şirketlerin veri merkezi planlarını durdurdu.

Chesterton mücadelesinde yer alan Jon Reigel, ekim ayında Washington Post'a verdiği demeçte, “Veri merkezi endüstrisi büyüme modunda,” dedi. “Ve bir tane koymaya çalıştıkları her yerde muhtemelen direniş olacaktır. Ne kadar çok yere koyarlarsa direnç o kadar yayılacaktır.”

Truthout’tan çeviren: Evrensel