Peri Vadisi’nde mahkeme kararına rağmen maden ısrarı

Fırat BULUT
Bingöl

Mahkeme Bingöl’ün Kığı ilçesi Eskikavak köyü çevresinde yapılması planlanan maden projesini iptal etti. Karara rağmen madencilikte ısrar edilmesinin Peri Vadisi’ni yok edeceğini söyleyen yurttaşlar, dayanışma çağrısında bulundu.

Bingöl’ün Kığı ilçesine bağlı Eskikavak köyünde Bingöl Metal Madencilik Şirketi tarafından açılmak istenen kurşun, gümüş çinko kompleks cevher ocağı için Bingöl Valiliğince 2011 yılında "ÇED gerekli değildir” kararı verilmişti. Yine şirketin kapasite artışı başvurusu için de 2014 yılında aynı karar çıkmıştı.

Köylüler projenin iptal edilmesi için yargı yoluna başvurdu. Erzurum 1. İdare Mahkemesi tarafından 17 Ocak 2019 tarihinde "işletilecek ocağın jeoteknik, hidrojeolojik ve hidrolik yönlerden bilimsel açıdan yeterince değerlendirilmediği” gerekçesiyle iptal kararı verildi. Karar, Danıştay 6. Dairesi tarafından onanarak madencilik projesi iptal edildi.

Mahkemenin iptal kararına rağmen şirketin ÇED raporu hazırlatıp maden projesinin alanını daha da genişleterek doğa katliamı yapmaya hazırlandığı öğrenildi.

Bölge dernekleri yaptıkları yazılı açıklamayla şirketin maden ısrarına tepki gösterdi.

PERİ VADİSİ'Nİ KORUMA ÇAĞRISI YAPILDI

KAYY-DER ve Kığı Dernekleri Platformu yaptığı yazılı açıklamada “Firma Kiğı İlbey, Eskikavak, Cevizli ve Aysaklı köylerini de içine alarak alanın tamamında kurşun, çinko, gümüş madeni çıkarmaya hazırlanıyor. Projenin gerçekleştirileceği bölgede, tarihi ve arkeolojik kalıntıların bulunduğu, endemik flora ve fauna türlerinin bulunduğu, ekosistemin tamamen etkileneceği, bölgenin orman ve mera vasfı da taşıdığı bilinen bir gerçektir. Yapılacak madencilik faaliyetleri sonucunda ağır metallerin, asit ve kimyasal maddelerin yer üstü ve yer altı sularını ne kadar etkileyeceği tahmin edilebilir bir sonuçtur” denildi.

Açıklamada, Peri Vadisi’ni koruma çağrısı yapıldı.

"RANT İÇİN YAŞAM YOK EDİLMEK İSTENİYOR"

Önceki yıllarda projenin iptali için dava açan yurttaşlar arasında yer alan Kızılağaç Köyü Derneği Başkanı İbrahim Kudiş, maden ocağıyla yaşam alanlarına çökmeye çalışıldığını belirterek, yaşam alanlarını savunacaklarını söyledi.

Kudiş, “Dünya kültür mirasına dahil edilebilecek zengin bir iklim çeşitliliğine sahip vadide rant için yaşam yok edilmek isteniyor. Bölgede 4-5 yerde maden rezervi tespit edilmiş ve şirketler vadiye çökmek için hazırlanıyor. Daha önce bu şirket Eskikavak köyünde madem arama faaliyetlerine başlamıştı, dava açtık ve yürütmeyi durdurttuk. Bilirkişi raporunda çok açık bir şekilde bu bölgede yapılacak maden arama faaliyetlerinin su ve toprakta zehirlenmelere yol açacağı ve yerleşim yerlerinin ciddi anlamda olumsuz etkileneceği vurgulanmaktadır. Aynı şirket şimdi 7 köyü içine alacak şekilde alanını da genişleterek yaşam alanımızı yok etmek istiyor. Çokça konuşulan Karlıoava - Erzurum fay hattı bölgeden geçiyor, fay hattı ile 10 kilometre bile mesafe yok, bir taraftan deprem riski diğer taraftan altı oyulmuş köyler. Eğer ÇED sürecine engel olamazsak buraları terk etmemiz gerekecek” değerlendirmesinde bulundu.

"VADİMİZİ SAVUNACAĞIZ"

Kudiş, dayanışma çağrısında bulunarak "Bu bela herkesin başına gelebilir. Ne yazık ki birkaç kişinin rantı için doğal zenginliklerimiz yok ediliyor. Bu alanda bizim için kutsal sayılan çengel boynuzlu dağ keçisi, boz ayı, vaşak gibi çok sayıda canlı yaşıyor, hepimizin yaşam alanı yok edilecek. Dünya mirasına dahil edilmesi gerekirken, maden için yok edilmek istenen vadimizi savunacağız. Herkesi Peri Vadisi’ne sahip çıkmaya çağırıyoruz” dedi.

"DOĞAL YAŞAM YOK OLACAK"

İnak (Aysaklı) köyünde yaşayan Sevgi Örüç ise "HES’ler yüzünden burada kuraklık yaşanıyor, bu yıl hiç yağmur yağmadı. Biz köyün zirvesine ağaç ektik ancak su yok, yağmur da yağmıyor, o yüzden kurudu ağaçlar. Politik ve rantsal nedenlerle ciddi bir doğa tahribatıyla karşı karşıyayız. Talan edecekleri kaynaklarımız, bütün yer altı ve yer üstü kaynaklarından daha değerli. Bölgede maden arama faaliyetleri de başlatılırsa buradaki doğal yaşam yok olacaktır “ dedi.

"BİTKİ ÖRTÜSÜ YOK EDİLMEKLE YÜZ YÜZE"

Kiğı ilçesi Açıkgüney köyünden Hüsnü Alkan de “Endemik bitki örtüsüyle arıcılık ve hayvancılık için değeri biçilemeyen bir doğa yapısına sahip. Barajlardan dolayı ekolojik denge tamamen bozulmuş, güzelim vadiler yok olmuş. Şimdi de dağlar, ormanlar, bitki örtüleri yok edilmeyle yüz yüzedir” dedi.

KONU MECLİS GÜNDEMİNE TAŞINDI

HDP Bingöl Milletvekili Erdal Aydemir de konuyu Meclis gündemine taşıyarak, "Peri Vadisi’nde 6 HES’in yapıldığını şimdi de maden arama faaliyetleri kapsamında doğa talanına geçildiğini" ifade etti.

Aydemir, "Peri Vadisi’nde yapılan barajlar nedeniyle doğal kaynak sularının kuruduğunu şu an kazma vurulduğunda su fışkırması gereken yerlerde köylünün içecek su bulamadığını" belirterek maden arama faaliyetleri ile Peri Vadisi’nin daha fazla yok edileceği uyarısında bulundu.

Peri Vadisi’ndeki acele kamulaştırmalara tazminat ödenecek

Peri Vadisi yine yandı

Peri Suyu Pembelik Barajında köprü keşfi yapıldı