Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Afşin'e üçüncü termik santrale onay verdi

Özer AKDEMİR

Bütün dünyanın Covid-19 virüsü ile uğraştığı günlerde, yöre halkının yoğun tepkileri nedeniyle bir süre askıya alınan, İnceleme Değerlendirme Komisyonu toplantısında iki kez görüşülen Afşin C termik santralinin ÇED paporu Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından (27 Mart'ta) onaylandı. Ekoloji Birliği onay kararına "Covid-19 nedeniyle insanlar nefes alamazken, iklim krizinin geldiği mevcut koşullarında, her yıl binlerce insanın erken ölümüne yol açtığı kanıtlanan yeni termik santraller açmak nasıl bir vicdansızlıktır? Nasıl bir anlayıştır? Nasıl bir kar hırsıdır?" diyerek tepki gösterdi.

SANTRALE 35 YIL ÖMÜR BİÇİLİYOR

Olumlu bulunan ÇED raporuna göre Afşin'e 16 km uzaklıkta yer alan Altınelma ve Tanır kasabaları sınırları içerisine kurulacak olan termik santralde yıllık 11.300 GWh elektrik üretiminin hedeflendiği dile getiriliyor. Projede termik santralle birlikte bir de kül depolama alanının yapılması planlanıyor. Santralin işletilmesi sırasında oluşan küller, hazır beton üretim tesislerine, briket tesislerine, yol inşaatlarında temel malzemesi ile asfalt içine katkı maddesi olarak yada çimento fabrikalarında kullanılacağı dile getirilirken, bu satışların gerçekleştirilemediği durumlarda küller inşaa edilecek Endüstriyel Atık Düzenli Depolama Alanı'nda depolanacak. Termik santral için gerekli olan su ise Karakuz Barajına entegre olarak yapılacak olan Tanır Regülatöründen alınacak.

ÇED Raporunda termik santralin inşaat aşamasında 5 bin 352 kişinin, işletme aşamasında ise 2 bin 023 kişinin istihdam edileceği ileri sürülüyor. Yılda 6 bin 948 saat çalışması planlanan santralin ekonomik ömrünün 35 yıl olması öngörülüyor.

MAHSUNİ'NİN KÖYÜ'NE TERMİK DEPOLAMA ALANI

Tanır mahallesi 2430 metre, Altınelma mahallesi 3050 metre ile santral alanına en yakın yerleşim yerleri. Göllüce mahallesi, endüstriyel atık (kül vb.) depolama alanına 800 m mesafede, Berçenek mahallesi dış döküm sahasına (bitkisel toprak ve kazı sırasında çıkan malzemeler) 440 m mesafede bulunuyor. Berçenek mahallesi ünlü halk ozanı Aşık Mahsuni Şerif'in köyü olarak da biliniyor.

TARIM ALANLARININ ÜZERİNE YAPILACAK

255 hektarı bulan santral alanının tamamı tarım arazisi olarak çevre planında yer alıyor. Kül depolama alanı 512 hektarlık bir alanda kurulacak. Bu alanın 227 hektarı tarım, 103 hektarı orman arazisi olarak görülürken, 181 hektarı ise hazineye ait arazilerden oluşuyor. Bitkisel toprak depolama alanı ise 1108 hektar. Bu alanın neredeyse tamamı tarım arazisi.

2020 yılı ortasında inşaat işine başlanması planlanırken ilk ünitenin 2024 yılı ortalarında ticari faaliyete alınacağı ileri sürülüyor. ikinci ünitenin 4,5 yılda ve üçüncü ünitenin 5 yılda devreye gireceği öngörülmekte.

YERALTI SULARI KURUTULUP HURMAN ÇAYININ YATAĞI DEĞİŞTİRİLECEK

Termik santrale gerekli kömürün alınabilmesi için yöredeki yeraltı suları açılacak ve bu sular yüzlerce kuyu ile Hurman Çayının bir koluna akıtılacak. Bu da bölgedeki yeraltı sularının tamamen yok edilmesi anlamına geliyor. C Termik santralinin 1 km doğusundan geçen Hurman Çayı ve çaya karışan Delican Deresi, Kuyu Deresi ve Danadır deresi de maden ruhsat sahasına girmeden açılacak kanallarla başka bir havzaya akıtılacak. 

Bunun için DSİ tarafından Eylül 2019'da ihalesi yapılan Hurman Çayı Derivasyonu Planlama Yapımı işi Kasım 2019'da onaylanırken, işin 450 gün süreceği dile getiriliyor. 25 Aralık 2019 tarihli Resmi gazetede yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı‘nda Hurman Nehrinin alan içinde bulunan taşınmazların Elektrik Üretim Anonim şirketi Genel Müdürlüğü tarafından acele kamulaştırılmasına kararı verildi. Hurman çayı suyunun nereye akıtılacağı ile ilgili ÇED raporunda "fizibilite çalışmaları devam etmekte" ifadesine yer verilirken "En uygun güzergahın belirlenmesi ve projenin uygulanabilirliği DSİ tarafından onaylanması halinde yapılacaktır. Bununla birlikte; maden işletme projesine uygun olarak güvenli ve sürdürülebilir madencilik koşullarının sağlanması için gerekli olan Hurman Çayının deplase (yer değiştirme) işlemleri yapılarak kömür üretimine başlanacaktır" deniliyor.

SANTRAL BÜYÜK OVA İLAN EDİLEN AFŞİN OVASININ ORTASINDA!

ÇED raporuna göre proje alanı Bakanlar Kurulu kararınca büyük ova ilan edilen Afşin Havzası içerisinde kalıyor. Alanın tarım dışı amaçla kullanılması için Maraş Valiliği İl Tarım Orman Müdürlüğüne başvuruların yapıldığı belirtiliyor.

HALK DAHA NASIL ANLATSIN İSTEMEDİĞİNİ!

ÇED raporunda, 22 Mart 2018 tarihinde Yeşilyurt mahallesinde düzenlenen Halkın Katılım Toplantısında konuşan yöre halkından bazılarının sözleri de yer alıyor.

• Altınelma olarak üzerimize kül dökülmesini istemiyoruz.
• Çocuklarımız hasta, hepimiz hastayız.
• Tarlalarımız istimlak edilmezken kullandığımız köyümüze ait hazine arazileri istimlak ediliyor, hazine arazimizi vermeyeceğiz, tarlalarımızı istimlak edin, yaylalarımıza kül döktürmeyeceğiz.
• Yurt dışında enerji kaynağı olarak, güneş enerjisi, rüzgar enerjisi, baraj kullanılırken neden kömür tercih ediliyor, biz bu projeye karşıyız.
• Altınelma her zaman ezilmiştir, haklarını alamamıştır. Afşin halkının yüzde 80‘i kanserdir, çoğumuz maskelerle geziyoruz.
• Bu santralin ne kadar ekonomik getirisinden bahsedilse de insanlar artık ekonomik getiriden yana değil, insanlar sağlığından yana, insanlar kanserden, KOAH'tan, hastalıklardan kurtulmak istiyor.
• Eğer hükümet buraya termik santral kuracaksa bizi taşısınlar, vatandaşı kanserden kurtarsınlar. Hepimiz kanser hastasıyız. Tarlamızdan koptuğumuz zaman biz rezil oluruz sefil oluruz, geçim kaynağımızı almasınlar bizi tamamen buradan taşısınlar.
• Sunum da şunları yapacağız diyorsunuz, bir söz vardır, yaptıklarım yapacaklarımın teminatıdır, A ve B Termikte ne yapıldı, hem insanlarımız hem topraklarımız hem bitkilerimiz zarar gördü, ağaçlar kurumaya başladı. Eğer ağaçlar kurursa ne yapacağız? Santralin daha farklı bir alana taşınması lazım.
• Şirket kurulurken iş kazaları oluyor, arkasından ne kadar insanların öleceğini, çevreye vereceği zararı neden anlatmıyorsunuz? Kuracağınız yerde tarlam var Allah şahidim olsun vermeyeceğim!

EKOLOJİ BİRLİĞİ: ACİLEN VAZGEÇİLSİN

Ekoloji Birliği Afşin'e yapılması planlanan üçüncü termik santrale verilen onaya yaptığı bir açıklama ile tepki gösterdi. "İnsanlar Covid-19 nedeniyle can derdindeyken, iktidar yeni ölümcül yatırımlar peşinde!" denilen basın metninde, "Covid-19 nedeniyle insanlar nefes alamazken, iklim krizinin geldiği mevcut koşullarında, her yıl binlerce insanın erken ölümüne yol açtığı kanıtlanan yeni termik santraller açmak nasıl bir vicdansızlıktır? Nasıl bir anlayıştır? Nasıl bir kar hırsıdır? Anlayabilmek mümkün değildir" denildi. Açıklamada iktidara Afşin C Termik Santralı Projesi’nden acilen vazgeçmesi çağrısı yapıldı.

Afşin Elbistan termik santralinin zararı kamu tarafından karşılanacak iddiası

Bacasına filtre takılmayan 6 termik santral mühürlendi