Suriye Anayasa Komitesi açılış toplantısı sona erdi

İsviçre'nin Cenevre kentinde ilki düzenlenen Suriye Anayasa Komitesi toplantısı, Birleşmiş Milletler (BM) Suriye Özel Temsilcisi Geir O. Pedersen’in açılış konuşmasıyla başladı. Pedersen, “Rejim ve muhalefetin üyeleri burada yüz yüze oturuyor. Bu tarihi bir an” dedi.

Pedersen, “Komite, bazı prensiplere dayanarak toplanıyor. Bunlar BM şartı, Güvenlik Konseyi kararları, Suriye'nin birliği, toprak bütünlüğü, bağımsızlığı, egemenliği ve anayasa yapımının Suriyelilerin öncülük ettiği ve sahibi bir süreç olduğu ilkelerimizi oluşturuyor” diye konuştu.

“Ekibimden anayasanıza ne yazacağınızı söylemesini beklemeyin. Siz Suriyeliler, bu Komite'nin üyeleri, taslağınızı kendiniz hazırlayacaksınız ve Suriye halkı onaylayacak” diyen Pedersen, ara buluculuk görevini tüm iyi niyetiyle üstleneceğini söyledi.

Pedersen'in açılış konuşmasının ardından Komite'nin eş başkanları Ahmed Kuzbari ve Hadi el Bahra da söz aldı.

"BENZERLİKLERE ODAKLANMAK İÇİN GELDİK"

Muhalefeti temsilen konuşan Hadi el Bahra, şimdiye kadarki müzakerelerin başarısızlıkla sonuçlandığını, Suriye halkının hayal kırıklığına uğradığını söyledi.

“Bugün, geçmişte başaramadıklarımızı başarmayı umduğumuz için buradayız” diyen Bahra, “150 kişinin birçok konuda farklılıkları var. Bunların bir kısmı basit konular, bir kısmı ise önemli. 8 acı dolu yıldan sonra farklılıklara değil, benzerliklere odaklanmak üzere kararlılık içinde buraya geldik” dedi.

"4 TEMEL İLKEMİZ VAR"

Esad hükümetini temsil eden Anayasa Komitesi Eş Başkanı Ahmed Kuzbari de ellerinden gelenin en iyisini yapmak üzere burada bulunduklarını söyledi.

Kuzbari, 4 temel ilkelerinin bulunduğunu belirterek “Ülkenin bağımsızlığı, birliği, toprak bütünlüğü ve egemenliği” dedi.

“Dökülen her damla kana sadık kalarak halkımızın beklentilerini karşılayacağız” diyen Kuzbari, yeni anayasa yazmaya da mevcut olanı revize etmeye de hazır olduklarını vurguladı.

Sürece dış müdahale ve ön şart kabul etmeyeceklerini vurgulayan Kuzbari’nin Astana ve Soçi’de gerçekleştirilen zirvenin taraflarına teşekkür etmesi ise dikkat çekti.

ROJAVA ÖZERK YÖNETİMİ: ANAYASA KOMİTESİ’NE GÖRE HAREKET ETMEYECEĞİZ

Kobanê Günü dolayısıyla açıklama yapan Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi ise özerk yönetimin iradesini yok sayan Anayasa Komitesi’ne göre hareket etmeyeceklerini açıkladı.

Birleşmiş Milletler (BM) Suriye Özel Temsilcisi Geir O. Pedersen’in açıklamasına dikkat çekilerek “Bu komitenin kurulmasıyla 5 milyon Suriyelinin ve Özerk Yönetim temsilcilerinin iradesi yok sayıldı. Anayasa Komitesi’ne ve Cenevre’de yapılacak olan görüşmelere katılmamamız ciddi sorunlara yol açacaktır. Böyle bir durumda komiteye göre hareket etmeyeceğiz. Kazanımları korumaya ve ortak, özgür, onurlu bir yaşam için bütün gücümüzle mücadele etmeye hazırız.”

ANA TOPLANTI VE SONRAKİ İŞLEYİŞ

Pedersen, 1 Kasım Cuma gününe kadar oturumlara başkanlık edecek ve 150 kişinin tümüne söz hakkı verecek. İç tüzük, gündem ve denetim mekanizmalarının belirleneceği görüşmeler sona erdikten sonra, Komite rutin oturumlarına başlayacak.

Muhalifler ve rejim heyeti, 4 Kasım'dan itibaren başlayacak oturumların süresine ilişkin görüş ayrılığı yaşıyor. Rejim bir haftadan sonra iki hafta ara verilmesi taraftarıyken, muhalefet oturumların kesintisiz üç hafta sürmesinden yana.

DÜN TEKNİK GÖRÜŞMELERİN YAPILDIĞI TOPLANTILAR DÜZENLENMİŞTİ

İlk toplantı öncesi dün teknik düzeyde ön görüşmeler gerçekleştirilmişti. Komite'nin 150 üyesi, konakladıkları otellerde Birleşmiş Milletler (BM), garantör ülkeler Türkiye, Rusya ve İran'ın heyetleri ve BM'nin “küçük grup” ismini verdiği Batı ülkelerinin temsilcileriyle ayrı ayrı ikili toplantılar yapmıştı. ABD'nin de aralarında olduğu 15 Batı ülkesinin süreç boyunca gerektiği hallerde çeşitli baskı araçları da kullanarak anayasa yapım sürecine destek verecekleri belirtilmişti. Kaynaklara göre, ABD'nin başını çektiği grup, BM Güvenlik Konseyinin 2254 sayılı kararında belirlendiği üzere, anayasa yazımının akabinde seçimlerin yapılmasını ve geçiş hükümeti kurulmasına ağırlık veriyor.

KOMİTE'NİN YAPISI

26 Eylül'de BM Genel Sekreteri Antonio Guterres imzalı belgede ilan edilen prosedür kurallarına göre, komite, büyük ve küçük olmak üzere iki yapıdan oluşuyor.

Büyük yapı, komite üyelerinin tümünü kapsıyor ve rejim, muhalefet heyeti ile sivil toplum temsilcileri olmak üzere üç gruptan oluşuyor.

Küçük yapı ise üç listeden seçilen on beşer kişiden meydana geliyor ve anayasanın yazımından sorumlu bulunuyor.

45 kişilik yazım kurulunun hazırladığı taslakları, 150 kişilik büyük yapının onaylaması, karar alınması için ise üyelerin en az yüzde 75'inin evet oyu gerekiyor.

Komitenin yapısıyla ilgili en dikkati çeken husus ise iki eş başkana sahip olması.

Muhaliflerin eş başkanlığını Hadi El Bahra, rejimin eş başkanlığını ise önceki anayasayı hazırlayan komitede de yer alan hukukçu Ahmed Kuzbari üstleniyor. (Cenevre/AA)