Seçimin kaderini ekonomi belirleyecek

Sinan CEVİZ
İstanbul

İttifaklar, aday adayları, belirlenemeyenler derken yavaş yavaş seçim tartışmaları alevleniyor. Yerel seçimler öncesinde ağırlıklı olarak depo ve liman işçileriyle yaptığımız görüşmelerden çıkan sonuçlar, bu seçimin bir genel seçim havasında olacağını gösteriyor. Ekonomideki olumsuz gidişat her seçmenden işçilerin temel gündemi desek yeridir. Hal böyle olunca “Seçimlerde ne yapacaksınız” sorusuna yerellerdeki sorunlar üzerinden değil, ülkedeki siyasal-ekonomik gelişmeler üzerinden cevap veriliyor.

CUMHUR İTTİFAKINDA İŞLER KARIŞIK

Cumhur İttifakındaki AKP ve MHP üyesi, ya da taraftarı olan işçilerin iktidara yönelik eleştirilerinin her seçimde biraz daha arttığını söyleyebiliriz. Referandumdan genel seçimlere, genel seçimlerden önümüzdeki yerel seçimlere kadar, AKP tabanından iktidara dönük eleştirilerin arttığı görülüyor. Körfez’de görüştüğümüz AKP’ye oy veren bir işçi, “Gada (kardeş) geçinemiyoruz, her şey aldı başını gitti. Reisin etrafı da yiyici dolu, bizim gibi garibana gelince para yok diyorlar. Gada ortalık karışık kimse önünü göremiyor” diyor. Seçimlerdeki tercihini sorduğumuzda ise şu yanıtı veriyor: “Kime vereyim, kim var ki? CHP zaten ne yaptığı belli değil, İYİ Partiden bir şey olmaz. Yani milleti ikna edecek bir lider yok. Yoksa biz arkadaşlar hep konuşuyoruz valla doğru düzgün biri çıksa kimse kalmaz bu tarafta, ama peşinden gidecek kimse olmayınca mecbur yine AK Parti’ye vereceğiz. Yine de Ak Parti diğerlerinden daha iyi.” Eleştiri biçimleri farklı da olsa benzer değerlendirmeler AKP tabanındaki işçilerden sıkça duyuluyor.

Cumhur İttifakının ortağı MHP’nin tabanının da gidişattan pek hoşnut olduğu söylenemez. MHP’li bir liman işçisi ekonomik gelişmelerin insanları olumsuz etkilediğini anlatıyor: “Abi bak söylüyorum bu memlekette isyan poşet yüzünden çıkacak. Artık her şeyin dadı kaçmaya başladı, her şey ateş pahası. Dolar düştü diyorlar ama gel gör ki marketten halen bir şey alınamıyor, mesela EYT’liler (emeklilikte yaşa takılanlar) önemli sorun, insanlar sandığa gitmem diyor.”

“Hayat şartları seçimleri nasıl etkiler” sorusuna ise şu yanıtı veriyor: “Aslına bakarsan kimse memnun değil. Cumhur İttifakı da bizim tabana pek sinmedi. Şimdi yerellerde insanların ikna olacağı düzgün adaylar çıksa valla insanlar ona verebilir. Mesela ben Derinceliyim burada CHP’nin bir adayı var, baro başkanlığı da yapmış. Herkes bu adamı sever sayar ona vermeyi düşünüyoruz. Adam akıllı davransa HDP’den falan uzak dursa valla ona vereceğiz, yemişim ittifakını. İlla AKP diye yanıp tutuşmuyoruz, insanlar da memnun değil ama memlekette düzgün bir muhalefet olmayınca mecbur kalıyorsun bazı şeylerde ya da sandığa gitmeyeceksin.” AKP’nin eski gücünün olmadığını belirten işçi, “Onun için zaten bizim parti ile ittifak yapıyor yoksa yüzüne bile bakmaz. İnsanlar da bunu bile bile oy vermek istemiyor ama dedim ya muhalefet de düzgün bir aday çıkarmalı.”

“Peki bu seçimin sonuçları ne olur” sorusuna ise “Valla Reis asgari ücreti 2 bin yaptı, ardından seçim öncesi bir de Menbic’e girer bu iş biter, seçimi alır diye düşünüyorum” diyor.

HDP’LİLER ‘DESTEK’ TARTIŞMALARINDAN RAHATSIZ

İstanbul’da HDP’li depo işçileri ile yaptığımız görüşmede ise HDP’nin CHP ile ittifak yapacağı yönündeki tartışmalara tepkinin olduğunu söyleyebiliriz. Bu tartışmalar etrafında, özellikle CHP’nin İstanbul adayının kendilerini temsil edemeyeceğini düşünüyor HDP’li işçiler. Esenyurt’ta bulunan bir depoda çalışan 30 yaşındaki bir işçinin görüşleri şöyle: “Bizde parti ne derse o ama bunca bedel ödenmiş, şimdi diyorlar ki Ekrem İmamoğlu kimdir, nedir, bizi tanır mı? Niye oy vereyim? Ben partimin aday çıkaracağını düşünüyorum. Çıkarmaz git destekle derse oy vermeyeceğim. Bizim taban hep böyle düşünüyor. Mesela Ankara’da Mansur Yavaş’a mı vereceğiz? Olmaz öyle şey. Neymiş AKP geriletilecekmiş, varsın gerilemesin yerine gelen daha iyi olmayacaksa. Hadi ilçelerde desen tamam, bir ilçede oturulur konuşulur eyvallah ama İstanbul’da diyecek ki ben HDP’yi tanımam, ben de gidip oy vereceğim kimse kusura bakmasın.”

MİLLET İTTİFAKI DERDİNİ ANLATABİLİR Mİ?

Seçimlerde durduğu yerden kıpırdamayanın geleneksel CHP tabanı olduğunu söyleyebiliriz. CHP’li işçiler içerisinde de “Biz demiştik, daha beter olsunlar” gibi iktidara oy verenlere bir eleştirinin devam ettiğini söyleyebiliriz. Ekonomik durumu değerlendiren CHP’lilerden, sık sık “Daha beter olsunlar” gibi sözler duyuluyor. Kendilerinin “daha beter” durumdan etkilenip etkilenmeyeceklerine ilişkin ise CHP’lilerden şu yanıtı duymak mümkün: “Bize zaten olan oluyor, batsın ülke herkes çeksin, başka türlü bu milletin aklı başına gelmez.” Bu yaygın fikrin gölgesinde seçim değerlendirmeleri yapılıyor. İYİ Parti ile kurulan ittifakta ise CHP’nin alevi tabanında bir rahatsızlığın olduğu, ancak “Bu tablo değişsin” fikriyle sineye çekileceği ifade edilebilir.