Kongo’da ‘yeni iç savaş’ uyarısı

Afrika ülkelerinden Kongo’da Joseph Kabila hükümetinin, ülkedeki isyancı grupları silahsızlandırmak amacıyla yaptığı ‘askeri reformlar’ ile bu ‘reformlar’ doğrultusunda yapılan hataların ve ülkenin kontrolünün halen savaş ağalarının elinde bulunmasının, “bu ülkeyi yeni bir iç savaşa sürükleyebilecekleri” uyarısında bulunuldu.
‘Kaotik geçiş süreci’
Örgütün raporunda, “hükümetin fonları yanlış kullanımı, silahlı milislerin topluma kazandırılmasını sağlayacak prosedürlerin ihmali ve yardım fonları konusundaki rüşvet olaylarının ülkede istikrarı tehlikeye attığı” ifade edildi. 1994’ten bu yana şiddetli çatışmalar ve insan hakları ihlallerine sahne olan Kongo’daki reformların, “kaotik bir geçiş sürecinin semptomları olduğunu” belirten Af Örgütü, “1994’ten bu yana iç çatışmalara sahne olan ve bu yıllar arasındaki iç çatışmalarda, toplam 1.5 milyon insanın evinden olduğu Kongo’da kontrol halen savaş ağalarının elinde. Özellikle ülkenin yeraltı zenginlikleri açısından kilit yeri olan doğu bölgesi, savaş ağalarınca yönetiliyor” diye yazdı.
Yeni krizler kapıda
Diğer yandan Uluslararası Af Örgütü’nün raporunda ayrıca, çatışmalardan kaynaklanan siyasi, askeri, etnik ve ekonomik düşmanlıkların hükümetin çabalarının altını oyduğu ifade edildi.
Başarısız reform programı ile silahsızlandırma programlarının, “siyasi ve askeri krizleri tetikleyebileceğine” işaret eden örgüt, “Hatalı bir biçimde düzenlenen askeri reformlar, insanlık suçlarından yargılanan ya da ceza alan milislerin dahi orduya girmelerine neden oldu. Bu ay orduya katılan 250 asker, Bunia‘da kontrolden çıkarak kadınlara tecavüz etmeye ve dükkanları yağmalamaya varan taşkınlıklar yaptı. Bunun yanında, silah bırakmak isteyen bazı milisler, komutanları ve diğer milisler tarafından öldürüldü” diye belirtti.
Kongo’da 2003 yılının Haziran ayında, “ülkedeki tarafları birleştirmek” amacıyla yapılan anlaşma, çatışmalara kısa bir süre ara verdi. Ancak geçen ay yapılan seçimlerin ardından, taraflar arasındaki şiddet yeniden hortladı. Tartışmalı seçimlerin ardından Devlet Başkanlığı koltuğuna oturan Joseph Kabila yönetimi, bazı askeri reformları gündemine aldı. Bu amaçla çok sayıdaki milis grubu, silah bırakmaya veya ulusal silahlı kuvvetlere ya da topluma katılmaya çağırdı. Fakat seçimleri tanımayan milis lideri ve başkanlık seçimi adayı Jean-Pierre Bemba, Kabila yandaşlarına saldırı emri verdi.
Halk rahatsız
2005 Haziran ayında tamamlanan gönüllü silah bırakma programları kapsamında, 15 bini aşkın milisin silah bıraktığını, bu milislerin 4 bin 500’ünün ise “çocuk asker” olduğunu belirten örgüt, “Milislerin en büyük korkusu, gönderildikleri yerde yerel halk tarafından kabul görmemek. Zira hükümetin de milislerin bu korkusunu yenmeleri için yerel yönetimler aracılığıyla yaptıkları bir girişim bulunmuyor. Bazı bölgelerde halk, milislerin gelmesini protesto ederken bazı bölgelerde ise milislerin silahsızlanmasını ‘koruyucularını yitirmek’ olarak görüyor. İki sebeple de siviller, tehlikede olduklarını belirterek silahlanacaklarını belirtiyorlar. Evlerinden uzaklaştırılan eski milisler ise açık hedef haline gelmekten korkuyor” dedi.
Kongo’da güvenlik birimlerinin yeniden canlandırılmaya çalışıldığını belirten Kabila ise, “Güvenlik programı, 2008’e değin tamamlanmış olacak. Barış kısa vadede yeniden tesis edilecek” dedi. (DIŞ HABERLER)