23 Ağustos 2007 00:00

J?N ? J

Tar?m i??ilerinin trafik kazalar?nda ?l?mleri, bu yaza damgas?n? vuran olaylar zinciri oldu. Yoksullu?un, ?aresizli?in, ?a? d???l???n t?m sonu?lar?n? canlar?yla ?deyen kimsesizler, en alttakiler tar?m i??ileri.

Paylaş

Tar?m i??ilerinin trafik kazalar?nda ?l?mleri, bu yaza damgas?n? vuran olaylar zinciri oldu. Yoksullu?un, ?aresizli?in, ?a? d???l???n t?m sonu?lar?n? canlar?yla ?deyen kimsesizler, en alttakiler tar?m i??ileri.
Her bir kazada onlarca k?r yoksulunun ya?am?n? kaybetmesi, kimsenin g?rmezden gelemeyece?i bir durum oldu. Neredeyse, katliama varan kazalar kar??s?nda d?rt bir yandan ?tedbir al?nmal?? sesleri y?kseldi.
Hangi tedbirlerin al?nmas? laz?m?
Tedbirlerin bir k?sm? Trafikle ilgilidir. Elbette, insan dikkati ile ilgili olan kaza nedenlerine kar?? geli?tirilmesi m?mk?n bir tedbir yok. En iyi trafik d?zenlemesinde dahi, insan hatas?n?n sonucu kaza olabilir.
Ama; bir minib?ste 24 ki?inin ta??nmas?na izin verilmemelidir. Kamyon ve trakt?r kasalar?nda tar?m i??ilerinin ta??nmas?na izin verilmemelidir.
Yaz aylar?nda bu t?r ta??ma bi?imleri normal kabul edilerek, trafik denetimleri gev?etiliyor, tolerans g?steriliyor. Tolerans yoksa, tar?m i??ileri kendileri ?are ?retmeye ?al???yor; denetimin olmad??? ara yollardan kamyon kasalar?nda yolculu?una devam ediyor. Bu y?zden trafik denetimleri d???nda tedbirler al?nmas? zorunlu.
Tedbirlerin daha ?nemli bir k?sm? ise, tar?m i?yerleri ve tar?m i??ili?inin kay?t alt?na al?nmas?, kay?t d??? ?al??man?n ?n?ne ge?ilmesi ile ilgilidir. Tar?m i??ilerinin ?ok b?y?k bir k?sm? ?? Yasas? kapsam? d???nda kal?yor. Ancak 50?den fazla i??i ?al??t?ran tar?m i?yerleri, ?? Kanunu kapsam?ndaki g?vencelerden yararlan?yor.
4857 say?l? yasa kapsam?nda kalan i?yerlerinde, i??inin i?yerine ula?mas? ve i?yerinden evine ula?mas? aras?nda kalan ta??ma s?resi de, ?al??ma zaman?ndan kabul edilir. Bunun sonucu olarak, ta??ma s?ras?nda da sosyal g?venceden yararlan?r. Ta??ma i?lemi de, ?o?u kez i?verenin sorumlulu?undad?r.
Oysa, tar?m i??ilerinin b?y?k ?o?unlu?u, yasa kapsam? d???nda kal?yor. Tar?m i?vereninin b?yle bir sorumlulu?u olmad??? i?in, yoksul tar?m i??isi, en ucuz ta??ma sistemini tercih ediyor. Tehlikelerini elbette biliyor, ancak bu ?ekilde kamyon kasalar?nda ta??nmaya mecbur kal?yor. Sebebi yoksulluk, paras?zl?k.
Tar?m i?yerlerinin bir k?sm?, b?y?k kapitalist ?iftlikler durumunda. B?y?k pamuk tarlalar?, f?st?k-f?nd?k-portakal bah?eleri gibi b?y?k i?letmeler s?k? bir ?ekilde denetlenmeli, kay?t d??? ?al??t?rman?n ?n?ne ge?ilmelidir. T?GEM gibi kamu i?yerlerinde ise, ta?eronla?t?rmaya son verilmeli ve ta??ma i?lemleri denetlenmelidir.
Orta ve k???k tar?m i?yerlerinde, ?o?unlukla 50?den az say?da tar?m i??isi ?al???yor. Orta ve k???k ?ift?inin, s?k?nt? i?inde oldu?u da biliniyor. ?reticilerin bir k?sm? ?retimi terk etmek zorunda kal?yor. ???ilik bedellerini ?deyemez duruma d???yorlar. Bu durumdaki orta ve k???k ?reticinin, devlet taraf?ndan desteklenmesi gerek. K?sa vadede, ?rne?in tar?m i??ilerinin ta??ma bedellerini, i?verenin d?zenleyece?i bir belge kar??l???nda SSK taraf?ndan do?rudan i??ilere ?denmesi sa?lanabilir.
Daha ba?ka ve k?kl? tedbirler ise tar?m i??ilerinin tam bir i? yasas?na ve sosyal g?venceye sahip olmas?n?n sa?lanmas?d?r. Tar?mda ?ocuk i??ili?inin de yayg?n oldu?u bilinmekle; resmi rakamlar?n d???nda ger?ekte 1 milyonun ?zerinde ?cretli ve yevmiyeli i??inin bulundu?u tahmin edilmektedir. En korumas?z durumda bulunanlar gezici tar?m i??ileri ve ?ocuk i??ilerdir.
Tar?m, i? kazalar? ve ?l?mle sonu?lanan kazalar bak?m?ndan yeralt? madencili?i ve in?aat sekt?rlerinin ard?ndan en tehlikeli sekt?rd?r. ?? Kanunu kapsam? d???nda olan tar?m i??ileri, i??i sa?l??? ve i? g?venli?i y?netmeliklerindeki koruyucu d?zenlemelerden de yararlanamamaktad?r.
ILO?nun tar?mda i? sa?l??? ve g?venli?ine ili?kin 184 say?l? S?zle?mesi T?rkiye taraf?ndan hen?z onaylanmam??t?r.
Meclisteki Bin Umut vekillerinin, bu yasal d?zenlemeler i?in m?cadele vermesini beklemek, onlara oy veren y?zbinlerce yoksul tar?m i??isinin hakk?d?r.
Y?ld?z ?mrek Kolua??k
ÖNCEKİ HABER

Ulusalc? cephede K??k ?atla??

SONRAKİ HABER

?Hala?o?lu tehciri kabul etti?

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...