SADEDE GELEL?M

Gazetemizin 23 A?ustos Per?embe n?shas?nda d???nd?r?c? bir haber yay?mland?. Ba?l??? ?T??K, memuru bor?lu ??kard?? idi. Kamu-Sen ve Memur-Sen?in h?k?met ile yapt??? toplu g?r??mede incelenen T?rkiye ?statistik Kurumunun Mal? ve Sosyal Haklar ba?l?kl? raporunda, ?lkemizde d?rt ki?ilik ailenin a?l?k s?n?r?n? 222 YTL olarak hesaplanm??.
A?l?k s?n?r? 222 YTL?dir ne demek? Ailede a?l???n, hanenin ayl?k geliri 222 YTL?nin alt?na d??t???nde mi ba?lad???n?, yoksa g?da harcamalar?n?n 222 YTL?nin alt?na d??t???nde mi ba?lad???n? ifade ediyor? Toplu g?r??me ?zerine haberleri dikkatle okuyunca T??K?in bu rakam? a?l?k s?n?r?ndaki ailenin ayl?k geliri olarak saptad??? anla??lmaktad?r. Bu hesaplar, k?rsalda g?das?n? topraktan ??karan, kendi ?reten aileler i?in yap?lmamaktad?r; kentte g?das?n? piyasadan, ?ar??dan, pazardan, bakkaliyeden, marketten temin eden aileler i?in yap?lmaktad?r.
T??K?in 222 YTL?si, d?rt ki?inin sadece beslenme masraf? olarak yorumlansa ne fark eder? Bir ki?i ?evde ?ocuk dahi olsa- ayda 55.50 YTL?n?n ?zerinde (mesel? ayda 90 YTL ? g?nde 3 YTL) g?da harcamas? ile sa?l?kl? beslenebilir mi?
T??K?in bu deh?etengiz rakam? resmi olarak ?nermesi birka? ?ey ortaya koyuyor. Kurum y?netiminde birileri, egemen ?evrelerin ?al??anlar?n ?cretlerini bast?rma siyasetinde kendini taraf olarak g?rmekte ve ona g?re eylemektedir. ?kincisi, T?rkiye?de istatistik ?retme ve toplumu bilgilendirme yetkisini k?t? kullanmaya kar?? bir yapt?r?m mekanizmas? olmad??? anla??lmaktad?r.
Ancak haberin devam? ba?ka y?nden hazin. Toplu g?r??mede memur taraf?, T??K?in rakamlar?n? reddederken, Kamu-Sen a?l?k s?n?r?n?n 862 YTL, Memur-Sen bu s?n?r?n 796 YTL oldu?unu ?ne s?rm??. Bu rakamlar T??K?in rakam?na nispetle birbirine yak?n olmakla beraber, iki konfederasyonun aras?nda 66 YTL fark olan iki rakam vermesinin m?zakereyi nas?l etkileyece?i belli de?il mi? Farkl? a?l?k s?n?r? rakamlar? sunmak, h?k?met taraf?na ?A?l?k s?n?r? izaf? bir rakamd?r; de?i?ik kurumlar farkl? a?l?k s?n?rlar? hesaplayabilir? deme imk?n?n? vererek, T??K?in hesaplad??? rakam?n vahametini bir ?ekilde hafifletmez mi? ?ki konfederasyon a?l?k s?n?r?n?n yan? s?ra, T??K?in 570 YTL yoksulluk s?n?r?n?n kar??s?na da, yine birbirine yak?n ama farkl? iki rakam sunmu?.
Do?rusu, Kamu-Sen ve Memur-Sen h?k?metin kar??s?na tek bir a?l?k s?n?r? ve tek bir yoksulluk s?n?r? rakam? ile ??kmal? idi.
T??K?in Mal? ve Sosyal Raporuna ili?kin haber, T?rkiye?de demokratik kitle ?rg?tlerinin devletin t?m istatistiksel verilerine g?venemeyece?ini, g?venle kullanabilecekleri sa?lam verilere ihtiyac? oldu?unu g?stermektedir. Tansu ?iller?in Ba?bakanl???nda h?k?metin bir ay T?ketici Fiyat Endeksini d???k g?stermesi i?in o zamanki Devlet ?statistik Enstit?s?ne telkinde bulundu?u hat?rlanmaktad?r. D?E ba?kan? istifa etmi?ti.
Emek?i ?rg?tlerinin hayat? alanlarda istatistik derlemesi gerekmektedir. Sendika konfederasyonlar?, merkezlerindeki l?ks harcamalardan az?c?k k?sarak bunu yapabilir. Brezilya?da bunun bir ?rne?i var. Brezilya?da 1955?te sendikalar Sendikalar Aras? ?statistik ve Sosyoekonomik Ara?t?rma Te?kil?t? kurmu?. Bunun ?lkenin belli ba?l? kentlerinde ?ubeleri var. Ge?inme endeksleri, olmas? gereken asgar? ?cret rakamlar?, i?sizlik ve istihdam rakamlar?, g?da fiyatlar?, aile b?t?e harcama istatistikleri derleyip yay?mlamaktad?r. Sekt?r ara?t?rmalar? yay?mlamakta; toplus?zle?melerde sendikalara destek vermekte; sendikac?lara kurslar ve seminerler vermektedir.
T?rkiye?de b?yle bir te?kil?t kurmak i?in ?nce demokratik kitle ?rg?tlerinin aralar?ndaki siyas? rekabeti azalt?p, i?birli?ini ve dayan??may? art?rma gere?ini hissetmesi gerekir. ?zellikle sendikalar?n burjuva s?n?f?n?n halk b?lmek i?in icat etti?i kampla?malara itibar etmeyip, kendilerini sermayeye kar?? duran emek?iler cephesinde g?rmesi gerekmektedir. Bu olmad?k?a, ayr? tellerden ?alarak, ?al??anlar?n maa?lar?n? ve ?cretleri d???rme bask?s?na direnmek ve ?al??ma ?artlar?n? a??rla?t?ran siyas? hamleleri durdurmak m?mk?n de?ildir.
Cem Somel