?Tiyatro h?credeki ???k kayna??d?r?

Ferhunde Han?mlar??n Belal??s?, K?r?k Ayna?n?n Hamza?s?, Kurtlar Vadisi?nin ?ahin A?a?s? olarak ?nlenen devlet tiyatrolar? sanat??s? Turgay Tan?lk?, 25 y?ld?r cezaevlerinde tiyatro ?al??malar? yap?yor. Cezaevlerinde d??lanm?? binlerce mahkumun ve toplum taraf?ndan ?tekile?tirilen t?m kesimlerin toplumla bar???n? sa?lamak amac?yla bu ?al??malar? yapan Tan?lk?, ?Tiyatro bir bar?? sava???s?d?r? diyor. Tiyatro Avesta ile birlikte K?rt?e bir oyun da haz?rlayan Tan?lk?, K?rt?e ?zerindeki tabular?n y?k?lmas?n?n bir yolunun da tiyatro oldu?unu d???n?yor.
1953 y?l?nda U?ak?ta d?nyaya gelen Tan?lk?, Ankara Hukuk Fak?ltesi?nde okudu?u s?rada y?r?tt??? siyasal faaliyetlerden ?t?r? cezaevine d??t?. Aral?klarla 7 y?l hapis kald??? cezaevinden ??kt?ktan sonra hukuk fak?ltesini b?rakarak Ankara Devlet Konservatuvar??na giren ve halen Manisa ?ehir Tiyatrosu Genel Sanat Y?netmenli?i yapan Turgay Tan?lk?, 25 y?ld?r cezaevlerinde mahkumlara tiyatro dersleri veriyor. Bug?ne kadar 11 cezaevinde 1740 mahkumla tiyatro ?al??mas? yapan Tan?lk?, rol ald??? dizileri, cezaevindeki tiyatro ?al??malar?n?, projelerini ve T?rkiye?de sanat?n kar??la?t??? zorluklar? anlatt?.
1981 y?l?nda Ankara Ulucanlar Cezaevi?nde ba?lad??? mahkumlarla tiyatro ?al??malar?n? aral?ks?z olarak s?rd?ren Turgay Tan?lk?, bu ?al??malar?, ?tekile?tirilmi? mahkumlar?n toplum ile olan bar???n? sa?lamak amac?yla yapt???n? s?yl?yor. ?Amac?m d??lanm?? olan t?m kesimlerin, tiyatro yoluyla toplumla, i?inde ya?ad??? ?lkeyle bar???n? sa?lamakt?r? diyen Tan?lk?, mahkumlara ya?amda bir yerlerinin oldu?unu g?stermek istiyor. Tiyatronun farkl? gruplar aras?nda birle?tirici ve kayna?t?r?c? bir i?levinin oldu?unu belirten Tan?lk?, ???nk? tiyatro bir bar?? sava???s?d?r. Silah? insani duygulard?r, kahkahalar ve g?zya?lar?d?r? diyor.
Mahkumlar Tan?lk??y? koruyor
Ulucanlar Cezaevi?nde tiyatro yapmak i?in izin ald??? g?n, cezaevlerinde ilk tiyatro ?al??malar? yapan Sava? Ba?arlar?dan devrald??? bayra?? yerde b?rakmad??? i?in olduk?a seviniyor Tan?lk?. Usta sanat??, ilk y?llar?nda olduk?a zorlanm??. Tan?lk?, idarenin kendisini mahkum yanl?s?, mahkumlar?n ise ajan olarak g?rd???n? ifade ediyor: ?Ancak 5 y?l sonra hem idare, hem de mahkumlar samimiyetimi g?rd?ler. Mahkumlar g?rd? ki tek yapmak istedi?im, onlara bir nebze olsun ?zg?rl??? tatt?rmakt?. Sonras? ise kendili?inden geldi. Bug?ne kadar 11 cezaevinde 1740 mahkumla tiyatro ?al??mas? yapt?k, onlarca oyun sahneledik. Mahkum arkada?lar bug?ne kadar hi? tan?mad?klar? tiyatro ile tan??t?lar, sevdiler ve ?znesi haline geldiler.?
Tiyatro ?al??malar? ile mahkumlar?n sevgisini kazand???n? anlatan Tan?lk?, ?Bir defas?nda Ulucanlar Cezaevi?nde isyan ??km??t?. O s?rada ben, tiyatro ?al??mas? i?in mahkum arkada?larla birlikteydim. Mahkum arkada?lar, bana bir zarar gelmemesi i?in ?st?me kapanarak beni kamufle etti. Hatta Ulucanlar Cezaevi?nden, mahkum arkada?lar?n sayesinde ??kabildim? diyor.
?O ?imdi Mahkum?, ?The ?mam? gibi sinema filmlerinin yan? s?ra ?Ferhunde Han?mlar?, ?K?r?k Ayna?, ?Kurtlar Vadisi?, ?Hayat Bilgisi?, ?Be?ik Kertmesi? gibi televizyon dizilerinde de rol alan Turgay Tan?lk?, dizilerde tiyatro masraflar?n? kar??lamak i?in oynad???n? s?yl?yor. Tan?lk?, 25 y?ld?r ne devletten, ne de ba?ka bir kurumdan yard?m almad???n? ve almay? da d???nmedi?ini kaydederek, ?Kendi masraflar?m? kendim kar??l?yorum. Cezaevlerinde y?t?tt???m ?al??malar haliyle masrafl? oluyor. Dizilerden kazand???m paray? sokak ?ocuklar?yla, engellilerle, mahkumlarla tiyatro ?al??malar? yapmak i?in kullan?yorum? diyor.
Batman?da K?rt?e oyun
Tan?lk?, senaryosunu mahkumlar?n yazd??? ve oynad???, ekim ay?nda vizyona girmesi beklenen ?Bayrampa?a: Ben Fazla Kalmayaca??m? adl? sinema filmini ?Ula?mak istedi?im noktalardan biri? olarak tan?ml?yor. 11 cezaevinde y?r?tt??? tiyatro ?al??malar? ile ortaya ??kacak oyunlar? T?rkiye turnesine ??karmak istedi?ini de aktaran Tan?lk?, bir de K?rt?e oyun haz?rl???nda. Tiyatro Avesta ile Aziz Nesin?in ?Sen Gala De?ilsin? adl? oyununu K?rt?e olarak haz?rlad?klar?n? ve 6 Eyl?l?de Batman Hasankeyf Festivali kapsam?nda galas?n? yapacaklar?n? belirtiyor. Tan?lk?, gazetecilerin kendisine ?neden K?rt?e oyun haz?rlad???n?? sordu?unu da belirterek, ?Ben gazeteci arkada?lara, ?ngilizce oyun haz?rlam?? olsayd?m alk??lard?n?z. K?rt?e oyun i?in ise neden diye soruyorsunuz, dedim? diyor. Tan?lk?, T?rkiye?de K?rt?e ?zerindeki tabular?n y?k?lmas? gerekti?ini de vurguluyor.
Sanat??, Do?u ile Bat? aras?nda bir k?pr? g?revi g?ren T?rkiye?nin, kendi do?usu ile bat?s? aras?nda da bir k?pr? olu?turmas? gerekti?ine dikkat ?ekiyor. Tiyatronun bu k?pr? g?revini yerine getirebilece?ini dile getiren Tan?lk? ??yle konu?uyor: ?Tiyatro, T?rkiye?nin do?usu ile bat?s? aras?nda bir k?pr? olabilir. Ulucanlar Cezaevi?nde bir ?lk?c? ile devrimciyi ayn? sahnede bulu?turabildik. Hizbullah??s? ile de ?al??t?m, DHKP-C?lisi ile de. Hatta yak?n dostum M?mtaz Sevin??in katili ile de tiyatro yapma ihtimalim vard?. ?nemli olan, sanat?n birle?tirici rol?n? g?rmek ve ona de?er vermektir. Tiyatro, h?credeki ???k kayna??d?r. Bunu Bayrampa?a Cezaevi?nde mahkumlara s?ylemi?tim. Mahkumlar bu s?z? duvara yazm??lar.? (?zmir/D?HA)
Mustafa Ayd?n