17 Ağustos 2008 00:00

ABD-Rusya gerilimi Polonya’ya sıçradı


ABD tarafından desteklenen Gürcistan ile Rusya arasında yaşanan bir haftalık çatışmanın ardından ‘silahlar’ bu sefer de Polonya’ya çevrilmiş durumda. ABD ile Rusya arasında, Kafkaslarda yaşanan gerginlik yumuşamadan Polonya’nın topraklarına ABD’nin füze savunma sistemini yerleştirmesini kabul etmesi, Rusya tarafından “tehdit” olarak kabul edildi.
Rusya Genelkurmay Başkan Yardımcısı General Anatoliy Nogovitsyn, Polonya’nın ABD füze savunma sisteminin parçalarının topraklarında kurulmasına izin vermesinin olası bir askeri saldırıya zemin hazırlayacağını söyledi. Rus İnterfaks ajansına yaptığı açıklamada, ülkesinin askeri doktrininin olası bir nükleer saldırı seçeneğine izin verdiğine de dikkat çeken Nogovitsyn, “ABD kendisi için füze savunma sistemi konusunda çaba harcıyor, Polonya için değil. Polonya, (sistemin unsurlarını) konuşlandırarak kendisini askeri bir saldırıya açık duruma getiriyor. Bu, yüzde yüz böyle” dedi. Nogovitsin, “Polonya, bunların (füze kalkanı sistemleri) yerleştirilmesini kabul ederek, kendisini herhangi bir saldırıya karşı yüzde 100 açık hale getiriyor” diye konuştu.
Nogovitsin, daha önce yaptığı açıklamada da, Rusya’nın uyarılarını yineleyerek, Polonya ve Çek Cumhuriyeti’ne füze kalkanı unsurları yerleştirilmesi halinde bunun belirsiz askeri karşılıkların verilmesine yol açabileceğini söylemişti.
Nükleer tehdit
Rusya’nın 2000 yılında “nükleer silahların kullanılmasına izin verecek çatışmalar” kavramını genişlettiğine işaret eden Nogovitsyn, “Bu açıkça yazılı. Biz nükleer silaha sahip hükümetlere ve bu hükümetlerin müttefiklerine karşı, bu müttefiklerin bir şekilde nükleer silah edinmelerine imkan sağlamaları durumunda nükleer silahları kullanacağız” diye konuştu. Polonya’nın, ABD füze sisteminin unsurlarını konuşlandırmak konusunda ABD ile anlaşmakla “harekat düzenlenebilir ülke” konumuna geldiğini savunan Nogovitsyn, “öncelikle bu hedefler yok edilir” dedi.
Rusya: Asıl hedef biziz
ABD ve Polonya arasında füze kalkanı anlaşması imzalanmasının ardından bir açıklama yapan Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev de füze kalkanının Rusya’ya karşı olduğunu söylemişti. Medvedev, “Bu karar, daha önce söylediklerimizin haklılığını çok net şekilde gösteriyor. Gönderilecek yeni füze kalkanı gücünün hedefi Rusya Federasyonu” demişti.
Rusya’nın NATO temsilcisi Dimitriy Ragozin de ABD’nin Polonya ile füze kalkanı anlaşmasına atıfta bulunarak, “Bunun ABD ve Rusya ilişkilerinin Gürcistan yüzünden çok derin bir kriz içinde olduğu dönemde imzalanması, elbette füze kalkanının İran’a değil, Rusya’nın stratejik potansiyeline karşı olduğunu gösteriyor” dedi.
Washington-Moskova ilişkileri ve Gürcistan’daki çatışmalarla ilgili bir soru üzerine, ABD’nin kriz sırasında Rusya’yı desteklememesini eleştiren ve iki ülke arasındaki ilişkilerin zarar görebileceğini söyleyen Ragozin, şunları kaydetti: “ABD’nin bu durumda ihtiyatlı hareket etmediğini düşünüyorum. Etnik temizliğe ve gerçek saldırgana karşı mücadelede tam anlamıyla moral ve siyasi destek yerine birçok hoş olmayan kelime ve tehdit işitiyoruz. Bu, elbette ilişkilerimizi güçlendirmeyecek.”
Washington, daha önce yaptığı açıklamada doğu Avrupa’da füze kalkanı planlarının şer eksini olarak saydığı İran ve Kuzey Kore’nin yanı sıra El Kaide gibi örgütlerden gelebilecek tehditlere karşı yapıldığını savunmuş, ancak Rusya ABD’nin bu gerekçesini inandırıcı bulmamıştı.
Rusya, ABD’nin füze kalkanı planıyla Rusya’yı kuşatmak istediğini ve bunun ülkenin ulusal güvenliğine yönelik büyük tehdit oluşturduğunu belirterek, planın hayata geçirilmesi halinde misilleme yapacağı uyarısında bulunmuştu. (DIŞ HABERLER)

Füze anlaşmasında neler var?

Polonyalı yetkililerin ifadelerine göre, ABD, füze kalkanı projesi için sunduğu teklifin şartlarını son 24 saat içinde oldukça geliştirdi ve Polonya’nın birçok talebini kabul etti. Söz konusu görüşmeler sonucunda varılan anlaşma gereği, Baltık kıyılarındaki bir askeri üsse 10 füze yerleştirilecek. Washington bunun karşılığında, Polonya ordusunun modernizasyonuna yardım edecek ve ülkenin hava savunmasını güçlendirmesi için Patriot füzeleri konuşlandıracak.
Son anda kabul edildiği bildirilen talepler arasında ise Polonya ordusunun ABD tarafından modernize edilmesi, Polonya’ya bir saldırı olması durumunda ABD’nin bu ülkeye yardıma geleceğini garanti etmesi, füze savunma sistemini desteklemek için Patriot füzelerinin ve uzman Amerikan askerlerinin yardım sağlaması gibi başlıklar bulunuyor.
Kararın Polonya parlamentosunda onaylanmasının ardından tarafların nihai anlaşmaya varmaları bekleniyor. Nihai anlaşmanın imzalanmasının ardından, ABD’nin Polonya topraklarına Patriot-2 füzeleri ve asker yerleştirmesinin de önü açılıyor. 2012 yılına gelindiğinde ise Polonya’da daimi ABD garnizonu kurulması planlanıyor.

Evrensel'i Takip Et