Bütçe yetmezse katkı payını artır

Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES), “Sosyal Sigortalar(SS) ve Genel Sağlık Sigortası(GSS) Yasası’nın sağlık hizmetini bütünüyle bitirdiği” tespitini yaptı. SES tarafından hazırlanan rapor, Hükümetin SSGSS ile sağlık hizmetlerinden alınan katkı paylarını artırarak, işçi ve emekçileri, krizin de etkisiyle sağlıksızlığa ittiğini ortaya koydu.
Raporda, toplumsal güvence sağlayamayan SSGSS’nin, ücretsiz sağlık hizmetini tümüyle bitirdiği belirtilerek, krizin ağırlaştırdığı uygulamalarla sağlık hizmetine ulaşma ve yararlanma hakkının ticari hizmete dönüştüğünün altı çizildi. Ekonomik krizde, hak kayıplarını engelleyici önlemlerin alınmadığı da vurgulanan raporda, iyi planlanmamış bütçenin, sosyal güvenlik, sağlık, sosyal hizmet sistemleri ve kısıtlı yatırımların, işçi ve emekçileri kriz karşısında daha da savunmasız bıraktığı vurgulandı.
FİNANSAL DURUM SSK’DAN KÖTÜ
Rapora göre, Sosyal Güvenlik Kurumu(SGK) 2008 yılında yaklaşık 25 milyar YTL açık verdi. Krizin etkilerinin daha da arttığı 2009 yılında ise ilk altı aylık bütçe açığı 16.76 milyar TL oldu.
Raporda, beş ay içinde (Ekim 2008-Şubat 2009) 760 bine yakın sigortalı işçinin işini kaybettiği, prim gelirlerinde yüzde 7’lik bir kayıp yaşandığı, bunun da aktif-pasif sigortalı oranının azalmasına ve fona yeterli kaynak akışının engellenmesine yol açtığı ifade edildi.
SGK’nın 2009 yıl sonu itibariyle açığın yaklaşık 21.4 milyar olacağı tahminine de yer verilen raporda, oysa 2009 yılının ilk yedi ayında bu tahminin yüzde 78’ine ulaşıldığı belirtildi. İlk altı aylık bütçe açığının 16.7 milyar TL civarında olduğu vurgulanan raporda, gelir-gider farkının geçen yıla göre olumsuz yönde yüzde 5.2 arttığı ifade edildi.
SGK’nın prim gelirlerindeki azalmaya rağmen, giderlerin, sağlık harcamaları kaynaklı artmasının yapısal nitelikli bir problemin göstergesi olduğu vurgulanan raporda, hükümetin hedefleri arasında yeşil kartlı yoksulların da bulunduğu açıklandı. Raporda, Hükümetin “global bütçe” çalışması ile sağlık harcamalarını kontrol altına almayı planladığı, katkı payındaki artışların sürekli hale gelebileceği vurgulandı.
SAĞLIK İŞLERİ İHALE USULÜ
Sağlığın piyasalaştırılması sürecinin bir ayağının da sağlık emekçilerinin güvencesizleştirilmesi olduğu belirtilen raporda, taşeron çalıştırmanın yaygınlaştırılması, sözleşmeli personel alımının artırılmasında Sağlık Bakanlığı’nın ilk sırada yer aldığına dikkat çekildi. Sağlık Bakanlığı bünyesinde 108 bin taşeron işçi ve 51 bin sözleşmeli personel çalıştırıldığı vurgulanan raporda, bunun da sağlık hizmetinin niteliğini olumsuz etkilediği ve sağlık çalışanları arasında eşitsiz koşullar yarattığı ifade edildi.
HEM VERGİ, HEM SAĞLIK PRİMİ, HEM DE KATKI PAYI
18 yaşını doldurup 2008-2009 yılında öğrenci olduğunu belgeleyemeyen çocukların ana-babalarının sigortasından yararlanma hakkının kaldırıldığı ve emekli, dul-yetim maaşlarının yeni hesaplama endeksleri kullanılarak düşürüldüğü belirtilen raporda, bu kısıtlamalar yapılırken TBMM’nin 2008 yılı sağlık harcamasının 64.5 milyon TL olduğuna dikkat çekildi. Raporda, katkı ve katılım paylarının 2.8 ve 15 lira olarak yeniden düzenlendiği, rapor ve reçete geçerlilik sürelerinin azaltıldığı, fizik tedavi ve rehabilitasyon hizmetlerine sınırlama getirildiği, tıbbi malzeme temininin kısıtlandığı da belirtilerek, sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkının ihlal edildiği, genel bir sağlık sigortasından bahsedilemeyeceği vurgulandı. Çalışanların hem vergi, hem sağlık hizmetleri primi hem de katkı payı ödediği hatırlatılan raporda, SSGSS’nin uygulamalarının durdurulması talep edildi. (Ankara/EVRENSEL)
Çiğdem Tezel