Türkiye’deki Romanların gerçeği: Yoksulluk ve sağlıksız yaşam

ROMAN Çalıştayı’nda sunum yapan ODTÜ Öğretim Üyesi Sibel Kalaycıoğlu, Türkiye’deki Romanlar’ın istihdam durumunu gözler önüne serdi. Kalaycıoğlu, istihdamda olmayan Romanlar’ın sigorta ve yeni yasalardan yararlanamadığına dikkat çekerek, uzun işsizlik dönemlerinin Romanlar’ı daha da dezavantajlı duruma götürdüğünü söyledi.
Siyasi kriterler alanında düzenlen seminerler çerçevesinde 15 -16 Aralık tarihlerinde, “Türkiye’deki Roman Vatandaşlar” başlıklı iki günlük seminer düzenlendi. Seminerin, “Çalışma Hayatı ve İstihdamda Yaşanan Sıkıntılar” konulu çalıştayın da konuşan ODTÜ Öğretim üyesi Prof. Dr. Sibel Kalaycıoğlu, Romanlar’ın sağlıksız ortamlarda çalıştığına işaret ederek, Roman vatandaşların barınaklarda kaldığını söyledi. Suyun olmadığı yarı naylon yarı tahtadan yerlerde kalmaları nedeniyle Roman çocuklarının sağlığının etkilendiğini belirten Kalaycıoğlu, büyük kısmının eğitim hizmetlerinden yararlanamadığına işaret etti.
‘SOSYAL DEVLET BAŞARISIZ OLDU’
Kalaycıoğlu, “Genel çerçeveye bakacak olursak, Türkiye’de 80’lerden itibaren azalan formel sektörel iş olanakları, uzun işsizlik dönemlerinin artması dezavantajlı grupların şansını daha da azaltmıştır. İstihdamda olamayanlar sigorta ve yeni yasalardan yararlanamıyor. Yeşil kartın çözüm olmadığını ve çalışmayan Roman vatandaşların sosyal güvenceden mahrum kalmaktadır. Türkiye’de refah devletinde yaşanan dönüşümler sosyal yardımlara yeteri kadar yer verilmemesi, soysal devletin başarısız olduğunu göstermektedir. Kadın istihdamın düşük olması sosyal devletin başarısız olduğunun bir göstergesidir” yorumunu yaptı. Romanlar’ın çalışma koşullarının sağlık sorunlarına yol açtığını anlatan Kalaycıoğlu, “Eğitim düzeyinin düşüklüğü iş gücü pazarında talep edilen beceriler olmaması Romanlar’ın günlük vasıfsız ve marjinal işlerde çalışmasına yol açmaktadır. Çalışma koşulları sağlıklı olmadığı bir çok hastalığa yol açması (kağıt toplama, gece geç saatlerde çalışılması ve çocukların çalıştırılması) belediyenin vasıfsız işlerine başvurdukları ve alınmadıkları ifade ediliyor” değerlendirmesini yaptı.
‘ROMANLAR’IN YOKSULLUK KÜLTÜRÜ DEĞİŞMELİ’
Romanlar’ın hayatına bütüncül açıdan bakıldığında, Romanlar’ın barınaklarda kaldığı, suyun olmadığı, yarı naylon yarı tahta barakalarda kalmalarının çocuklarının sağlığını etkilediğini anlatan Kalaycıoğlu, şunları söyledi: “Bu durum onların eğitim hizmetlerinden yararlanılmamasını ifade ediliyor. Yeni nesile baktığımızdan baba modelinin alındığı ifade ediliyor. Çocukların erken yaşta okulu bırakıp, anne ve babaları ile işe gidip aile ekonomisine katkıda bulunması ve bir yoksulluk kültürünün benimseniyor. Bunun değiştirilmesinin gerekiyor.” (İstanbul/DİHA)
Evrim Kepenek