8 Şubat 2006 23:00

Agora'dan sinema kitapları

Gönül Dönmez-Colin "Kadın, İslam ve Sinema" isimli kitabında kadın, İslam ve sinema arasındaki sorunlu ilişkiyi ele alıp değerlendirirken İslamiyet'in hâkim din olduğu ülkelerin sinemasında seyirciler, imgeler ve imge-oluşturucular olarak kadınların rolünü araştırıyor. Colin, aldatılıp namusu kirletilen köylü kız ile, aile, yıkıcı kötü kadın gibi sinemasal arketipleri ortaya koyduktan sonra, feminist film eleştirmenlerinin sadece erkek dikizciliğini tatmin etmeye yaradığını vurguladıkları tecavüz sahneleri gibi tartışmalı öğelere işaret ediyor. Yazar ayrıca, dişilik mitleri, çokeşliliğin onaylanması, fahişelik, erkek çocuk saplantısı ve kadınları anne-eş-kız olarak resmeden en yaygın klişeleri sorguluyor. Türk, İranlı, Pakistanlı, Bangladeşli, Kazak ve önemli filmleri ışığında, İslam dünyasındaki kadınlar ve bu kadınların sinemada yer alış biçimlerini bütünlüklü bir buluşla okuyucuya aktarıyor. Bu çalışmasında ulusal sinemaları tek bir gelişmenin tarafları olarak görmek yerine, kültürlerin çeşitliliğini göz önünde bulundurarak bireysel tarihleri, gelenekleri toplumsal ve ekonomik durumları referans alan Colin, bu noktaları, İslam ülkelerinin hepsinde kadınların içinde bulundukları durumun aynı olmadığını, zaman ve yere bağlı olarak değişik İslam anlayışlarının da olduğunu göz ardı etmeyerek toplumsal ve siyasal evrim bağlamında incelemiş. Edward Said, "Ne İslam'ın ne de Batı'nın birbirleriyle ya da kendileriyle barış içinde olduğu günümüz koşullarında, bir kültürün üyelerinin diğer kültürler hakkında bilgi sahibi olup olamayacağını sormak son derece faydasız görünebilir" dediğini belirten Colin, "Ben bir kültürde büyüyüp başka bir kültürde olgunlaşan biri olarak, hem içeride hem de dışarıda durma özgürlüğümü kullandım. İslami kültür çerçevesinde kadın ve sinemanın karşılıklı ilişkisini araştırmak kendi adıma çok çekici bir çalışmaydı, çünkü bu konuda ortaya çıkan yanlış anlamalar bilgi yetersizliğinden kaynaklanmaktadır. Sonuç olarak, bu kitabın amacı İslami sinemada kadına dair "çerçevenin içinde" tam olarak ne olduğunu dana iyi kavramaktır" oiyor.

Theo Angelopoulos kitabı Usta Yönetmen Theo Angelopoulos, Dan Fainaru tarafından derlenen bir kitaba konu oldu. Kitapta Angelopoulos'un filmlerine dair yaptığı söyleşiler yer alıyor. Son olarak bir üçlemenin ilk filmi olan "Ağlayan Çayır" ile seyirciyle buluşan Angelopoulos, şimdi de bir kitapla gündemde. Uluslararası Film Eleştirmenleri (FIBRESCI) olan Fainaru'nun derlediği kitap, yönetmenin adını taşıyor. Kitapta yönetmenin filmlerine ilişkin yaptığı röportajlar yer alıyor.

Tarih suskun Angelopoulos, bir röportajında şöyle diyor: "Çok eski olmayan bir zamanda, dünya tarihi arzuya dayanıyordu: dünyayı şöyle ya da böyle değiştirme arzusuna. Şimdi, hazin bir yüzyılın sonuna geldiğimizde bu arzuların gerçek eşmediğini görüyoruz. Tarih şimdi suskun. Sessizlik içinde yaşamak çok güç olduğundan, hepimiz cevapları kendi içimizde arıyoruz. Yine de sinemanın –benim anladığım şekliyle, yaşadığımız çürüyen dünyaya belki de son direniş formu olan sinemanın- amacı, üstü örtülemez tarihsel gerçekleri, masumların gözleri önüne serme çabasından ibarettir." 1990'lı yıllardan itibaren Uluslararası Film Eleştirmenleri Federasyonu'nun başkan yardımcılığını yürüten Dan Fainaru, İsrail'de Kool Isreal ulusal yayıncılık şirketinde film eleştirmenliği ve 1. Kanal'da film danışmanlığı yapıyor.

Evrensel'i Takip Et