'Kadın' ilk gündem

Evrensel Kültür Evrensel Kültür'de bu ay 8 Mart Dünya Kadınlar Günü dolayısıyla kadın dosyası yer alıyor. Ayrıca önümüzdeki yerel seçimler de kadınların siyasete katılımının önündeki engelleri dile getirebilmek için bu dosya bir vesile niteliğinde. Ancak dosyanın dışında derginin içeriğini oluşturan yazıların büyük kısmı "kadın" konulu. Sennur Sezer, "Gerçeğin Yansımaları" başlıklı yazısında, dört usta şairin son şiir kitaplarından yola çıkarak, onların çağlarına tanıklık ettiğini ve yaşamın gerçeğini şiirlerinde dile getirdiklerini vurguluyor. Aydın Hatipoğlu, Cengiz Bektaş, Ruşen Hakkı ve Kemal Özer'in Evrensel basım yayın'dan çıkan son kitaplarının geçmişle ve bugünle ilişkisini koyuyor ortaya Sennur Sezer. Taner Timur "Demokrasi, Takiyye ve Ömer Dinçer'in Manifestosu" başlıklı yazısıyla, İslamcı profesör Ömer Dinçer'in "düzen değişikliği" programının bir manifesto niteliğini olduğunu belirtiyor ancak baştaki takkiyeci hükümetten de ayırmıyor ve iki tarafın da ancak "düş" merkezli hareket ettiğini ve gerçeklerden uzak olduğunu belirtiyor.

Varlık Varlık dergisi bu ay kapağına Nedim Gürsel'i taşıyor. Selma Altıntaş'ın yazarla son kitabı Sağ Salim Kavuşsak üzerine yaptığı söyleşi, yazarın otobiyografisini ve yazarlık serüvenini konu alıyor. Enver Ercan, Füsun Akatlı ve Doğan Hızlan ile yaptığı söyleşide, edebiyatımızın bu önde gelen iki eleştirmeninden, kültür ortamımızın, kitabın ve kitap okurunun bugünkü durumu üzerine saptamalarını da Varlık okurlarının bilgilerine sunuyor. Varlık'ın kitap ekinde bu İnci Aral ile yapılan şöyleşinin yanı sıra, Murat Yalçın, Emre Kongar, Nilüfer Kuyaş, Sunay Akın, Küçük İskender ve Baki Ayhan T. ile yapılan söyleşiler yer alıyor. Sennur Sezer, Aydın Hatipoğlu'nun son şiir kitabı Yalnız Karanfil Sokağı'nı değerlendiriyor. Adnan Özyalçıner'in Fikret Otyam'ın bir tablosundan hareketle ele aldığı yazı (öykü) da oldukça ilginç. Derginin bu ay ki tartışma konusu ise Üniversitelerde Türk Edebiyatı eğitimi.

Toplumsal Tarih Toplumsal Tarih'in bu ay ki dosyasında kediler var. Özellikle Eskiçağdan Ortaçağa Kedi: Bir Zamanlar Tanrıydılar, Osmanlı Resim Sanatında Kedi Portreleri, Türk Sanatı ve Sembolizminde Kedi, Kedinin İnsanla İlişkisinin Kısa Tarihi ve Kedi Sözlüğü başlıklı yazılar oldukça ilginç ve zevkle okunan yazılar. 8 Mart'ın unutulmadığı dergide tarihi öneme sahip kadınlar ele alınıyor ve Türk ve dünya tarihinde rol oynamış kadınların yaşamları işleniyor. Seçimlerde plaklı propaganda devrini aktaran Mehmet Ö. Alkan7ın araştırması özellikle, seçim arifesindeki şu günlerde, güncel bir nitelik kazanıyor. Alkan'ın yazısı, plaklı seçim propagandasını ve siyası mizah plaklarını dönemin liderleriyle ele alıyor. Ve bir gönderme yapıyor, "Kendim seçtim kendim buldum..."

Kitap-lık Kitap-lık dergisinin 70. sayısında Ferit Edgü'den Aslı Tohumcu'ya 16 yazarın birer kısa radyo oyunu yer alıyor. Bu ayın dosya konusu olan Radyo Oyunu, Nursel Duruel'in Çok Sevilen Az Bilinen Bir Edebi Tür başlığı altında okuyucuların bilgisine sunuluyor. Profil'de yönetmen Andrey Tarkovski'nin babası şair Arseni Tarkovski, şiirleri ve resimleriyle ilk kez Türkiyeli okurla buluşuyor. Çevirmen, senarist ve mimar Feride Çiçekoğlu ile yapılan söyleşi de sanatçının çok yönlülüğünü ortaya koyuyor. Dergi Nisan'dan sonra "çeviri ürün" eki verecek.

Virgül Fransız Psikanalist Didier Anzieu'nün kaleme aldığı Freud'un Otoanalizi ve Psikanalizin Keşfi, psikanaliz tarihinin temel kitaplarından biri. Talat Parman ilk yayınlanışından 44 yıl sonra Türkçe'ye kazandırılan bu kitabı, Virgül'ün 71. sayısında değerlendiriyor. Ahmet Cevizci'nin hazırladığı Felsefe Ansiklopedisi değerlendiren ülkemizin önde gelen felsefecilerinden Doğan Özlem, yazısında TÜrkiye'de ve dünyada felsefe ansiklopedisi tarihi hakkında kısa bilgi verirken, bu ansiklopedi hakkındaki eleştirilerini de ifade ediyor. Şair Roni Margulies ve Mehmet Tekin Batılı gözüyle Osmanlıları anlatan kitap hakkındaki değerlendirmelerini sunuyorlar bu sayıda. Virgül'de bu ay yer alan söyleşilerden biri Ursula K. Le Guin ile öteki de Barış Müstecaplıoğlu ile yapıldı.

E Mart 2004 dört sayısı ile beşinci yılını kutlayan E dergisinde bu ay dosyada "Yaratıcı Yazarlık dersleriyle yazar olunabilir mi?" konusu tartışılıyor. Konu üzerine kitap yazan ve ders veren yazarların görüşü alınmış. Kadir Aydemir'in, Küçük İskender'in son şiir kitabı Dicle ve Fırat üzerine şairle yaptığı söyleşi yer alıyor. Söyleşi, Küçük İskender'in şiir yolculuğu ve günümüzde şiire ilişkin neler düşündüğüne, şiirle yaşamın birleştiği yerde Küçük İskender'in nerede durduğuna dair ipuçları veriyor. Ayrıca Feridun Andaç ile yapılan söyleşinin yayıncılık anlayışı ve yayanıevleri açısından oldukça yararlı olduğunu belirtmekte fayda var.

Ünlem Türk edebiyatının büyük adlarından Orhan Kemal, 90. doğum yılında İzmir'de yayımlanan Ünlem sanat dergisi tarafından geniş biçimde ele alındı. Dergide, Yaşar Kemal'in Orhan Kemal üstüne anılarını, Ferit Öngören'in "Murtaza Anadolu'dur" başlıklı yazısı izledi. Konur Ertop'un, büyük yazarımızla ilgili olarak "Orhan Kemal'in Romanla Tiyatroyu Buluşturan Oyunları, Çevremizde Bugün de Kaynaşan İnsanları Yansıtıyor" ve Sennur Sezer'in "Orhan Kemal'in Kadın Kahramanları" başlıklı yazılarını Efdal Sevinçli'nin bir başka ilginç yazısı izliyor. Sevinçli, "'Yaman Bir Muhalif: AbdülkadirKemâlî (Öğütçü)' İçin Notlar" yazısıyla Orhan Kemal'in altyapı birikiminin babasına dayandığına ilişkin ipuçlarını önümüze sererken, bunu,Yazarın oğlu Işık Öğütçü'nün yine dedesinin anılarını 2004 yılı içersinde yayımlayacaklarını bildiren yazısı izliyor.