Dünya Bankası kazığı

Dünya Bankası (DB) ve IMF dayatması ile gündeme gelen, üstüne bir de Türkiye'nin borca girmesine neden olan Doğrudan Gelir Desteği (DGD) uygulaması için DB tarafından verilecek olan 100 milyon dolar ortada yok. Uygulamaya geçiş sırasında yapılacak harcamalar için vaat edilen bu para, iki yıl geçmesine hâlâ gönderilmedi. Tarım Reformu Uygulama Projesi (ARIP) kapsamında ele alınan ve son yıllarda IMF'ye verilen tüm niyet mektuplarında geçen DGD uygulamasına 2001 yılında geçildi. Proje kapsamında Türkiye'ye 600 milyonluk dolarlık kredi açarak borca sokan DB, bu paranın 100 milyon dolarının DGD ve uygulamaya bağlı Çitfçi Kayıt Sistemi (ÇKS)'nde kullanılmasını istedi. Paranın gönderilmesi için birçok şart koşan DB, ilk olarak 2000 yılında Pilot Proje uygulamasına geçilmesini istedi. Uluslararası kurumların tüm isteklerini harfiyen yerine getiren hükümet, DB'nin dayatmalarına da harfiyen uyarak, 4 ilde pilot proje uygulamasına geçti. Deneme aşamasında dahi, skandallara sahne olan ve öğretmeninden, eczacısına üretici dışında herkesin yararlandığı uygulamaya her şeye rağmen geçirelerek, tüm ülke genelinde uygulamaya sokuldu.

İstekler yerine getirildi DB'nin diğer bir isteği 2001 yılı Mart ayına kadar Çiftçi Kayıt Sistemi'nin tamamlanması idi. Bu da yerine getirildi ve 2001 yılında 2 milyon 185 bin çiftçi kaydedildi. DB, 2001 yılı için üreticinin yüzde 25'inin kaydedilmesini istedi. Ancak, üreticinin istekleri, ihtiyaçlarına gelince kılını kıpırdatmayan Tarım Bakanlığı, 2001 yılında istenenden daha fazlasını yaparak üreticinin yüzde 50'sini kayıt altına aldı. 2002 yılı için bu oranının yüzde 50 olmasını isteyen DB'ye yine büyük bir çalışkanlık ile karşılık veren Tarım Bakanlığı üreticinin yüzde 90'ını kayıt etti. Yani kayıt altına alınan üretici sayısı hedeflenen rakamın iki katına çıkarıldı. DB, DGD ödemelerinin arazi üzerinden verilmesini istedi. Bu da harfiyen yerine getirelerek, üreticinin üretimine değil, arazi miktarına bakıldı.

İki yıl geçti Uygulamanın üzerinden iki yıl geçti. DGD ödemeleri kapmasında 2001 yılında üreticiye 2.2 katrilyon dağıtıldı. Bu paranın bir kısmı 2002 ödemelerinden ayrılan paradan kullanıldı. 2002 ödemelerine başlandı, 2002 bütçesinden ayrılmış olan 700 trilyonun 561 trilyonu 57. Hükümet döneminde dağıtıldı. 223 trilyonu ise 58. Hükümet döneminde bazı illere verildi. 2002'nin sonunun gelmesine rağmen, 47 ilin ödemesi hâlâ yapılmadı ve bütçedeki kaynak bitti. Ancak, DB projenin uygulamaya geçişinde yapılacak masraflar için göndermeyi tahhüüt ettiği borç parayı hâlâ göndermedi. Yapılan ikraz anlaşmasına göre, DB bu parayı Hazine'ye aktaracak. Yani gelecek paranın üretici için kullanılıp kullanamayacağı bile belli değil.