23 Ocak 2000 22:00
Halk iktidarı için bir hamle daha!
12 milyon nüfuslu küçük Latin Amerika ülkesi Ekvador'da, yılbaşından bu yana başlayan yeni halk hareketlenmesi şimdilik bir kez daha kesintiye uğramış görünüyor.
Halk iktidarı için bir hamle daha!
H. Fatih Seyhan
12 milyon nüfuslu küçük Latin Amerika ülkesi Ekvador'da, yılbaşından bu yana başlayan yeni halk hareketlenmesi şimdilik bir kez daha kesintiye uğramış görünüyor. Çağrısını (Ekvador Marksist Leninist Komünist Partisi (PCMLE), Demokratik Halkçı Hareket (MPD), Halk Cephesi, Yurtsever Cephe, birçok sendika, kitle örgütü ve yerli-köylü örgütlerinin yaptığı 6 Ocak ulusal eylem gününe, hükümetin yanıtı sıkıyönetim ilan etmek olmuştu. Hemen ardından ise, ülkenin ulusal para birimi sucrenin ABD Doları'na endekslendiği ve süreç içinde Ekvador Merkez Bankası'nın sucre basmaya son vereceği, emperyalist kurum ve devletlere söz verildiği gibi özelleştirmelerin yapılacağı ilan ediliyordu.
İki muhalefet odağı
Son yıllarda birçok kez sokağa çıkarak ve hatta hükümet düşürerek belli bir deneyim kazanmış olan halk, eylemleriyle sıkıyönetimi işlevsiz kıldı. Dolarizasyon kararının geri alınması, sıkıyönetim kararının iptal edilmesi ve özelleştirmelerden vazgeçilmesi, halkın temel talepleri olarak öne çıktı. Bu hareket içinde iki temel muhalefet odağı billurlaştı:
1. başını PCMLE, Halk Cephesi, Yurtsever Cephe ve çeşitli kitle örgütlerinin çektiği devrimci odak. Yurtsever Cephe içinde birleşen bu kesimler, halk iktidarına doğru adım için acilen Yurtsever Ulusal Birlik Programı etrafında bir halkçı hükümetin kurulması ve ülkenin krizden kurtarılmasını hedeflediklerini ilan ettiler. 6 Ocak ulusal eylem günü, esas olarak bu odak tarafından organize edildi.
2. başını yerlilerin örgütü CONAIE'nin çektiği ve bir kısım askeri çevreler ile orta kesimler tarafından desteklenen sosyal demokrat eğilimli odak. 21 Ocak'taki parlamento işgalinde esas etkili olan kesim bunlardı.
CONAIE'nin çağrısıyla başkente inen binlerce yerli; Quito'nun emekçi halkı, petrol, enerji, ulaştırma işkollarında sınıftan yana sendikacıların yönetimde olduğu sendikalar ve devrimci güçlerin yönetimindeki öğrenci ve semt örgütleri tarafından da desteklendi.
Ordu içinden halka destek
İşte bu koşullarda başlayan parlamento ve başkanlık sarayı işgali, ordu içinden de destek buldu. Bazı albaylar, Harp Akademisi'nden 300 ve Politeknik Askeri Enstitüsü'nden 200 kadar yurtsever genç subay ve yüzlerce asker, parlamento binasını işgal eden halkla birleştiler. Genç subayların bir bölümü, gericiliğin hizmetinde oldukları bilinen ordu üst kesiminden generalleri tutuklayarak etkisizleştirme girişiminde bile bulundular.
İşbirlikçi, vurguncu, satılmış burjuvazi ile halk arasındaki net bölünmeye; bir de ordu içinde bir bölünmenin eklenmekte olduğunu gören ve böyle bir gelişmenin taşıdığı büyük tehlikeyi fark eden genelkurmay başkanı ve ordu üst yönetimi (muhtemelen de ABD'li efendilerinin öğüt ve uyarıları doğrultusunda), hareketi içten bölecek bir manevraya başvurdular.
Manevra, şimdilik başarıya ulaşmış bulunuyor. Henüz bazı eyaletlerde sokaktaki halk tarafından tayin edilen halkçı yönetimler işbaşında olsalar ve halkın eylemleri devam etse de, gericiliğin manevra üstünlüğünü ele geçirmiş olduğu anlaşılıyor.
Ama Ekvadorlu devrimcilerin değerlendirmelerinde de görüldüğü gibi bu, basit bir darbe girişimi değil, ordunun yurtsever subaylarınca da desteklenen basbayağı bir halk ayaklanmasıdır. Halk hareketinin taleplerinden biri olan "Mahuad defol" gerçekleşti. Ekvador halkı, bundan dört sene önce Bucaram'ı da işbaşından kovmuş, ancak aynı emperyalist ve gerici planın tam olarak geriletilmesini başaramamıştı. Şimdi bir hamle daha lazım!
H. Fatih Seyhan
12 milyon nüfuslu küçük Latin Amerika ülkesi Ekvador'da, yılbaşından bu yana başlayan yeni halk hareketlenmesi şimdilik bir kez daha kesintiye uğramış görünüyor. Çağrısını (Ekvador Marksist Leninist Komünist Partisi (PCMLE), Demokratik Halkçı Hareket (MPD), Halk Cephesi, Yurtsever Cephe, birçok sendika, kitle örgütü ve yerli-köylü örgütlerinin yaptığı 6 Ocak ulusal eylem gününe, hükümetin yanıtı sıkıyönetim ilan etmek olmuştu. Hemen ardından ise, ülkenin ulusal para birimi sucrenin ABD Doları'na endekslendiği ve süreç içinde Ekvador Merkez Bankası'nın sucre basmaya son vereceği, emperyalist kurum ve devletlere söz verildiği gibi özelleştirmelerin yapılacağı ilan ediliyordu.
İki muhalefet odağı
Son yıllarda birçok kez sokağa çıkarak ve hatta hükümet düşürerek belli bir deneyim kazanmış olan halk, eylemleriyle sıkıyönetimi işlevsiz kıldı. Dolarizasyon kararının geri alınması, sıkıyönetim kararının iptal edilmesi ve özelleştirmelerden vazgeçilmesi, halkın temel talepleri olarak öne çıktı. Bu hareket içinde iki temel muhalefet odağı billurlaştı:
1. başını PCMLE, Halk Cephesi, Yurtsever Cephe ve çeşitli kitle örgütlerinin çektiği devrimci odak. Yurtsever Cephe içinde birleşen bu kesimler, halk iktidarına doğru adım için acilen Yurtsever Ulusal Birlik Programı etrafında bir halkçı hükümetin kurulması ve ülkenin krizden kurtarılmasını hedeflediklerini ilan ettiler. 6 Ocak ulusal eylem günü, esas olarak bu odak tarafından organize edildi.
2. başını yerlilerin örgütü CONAIE'nin çektiği ve bir kısım askeri çevreler ile orta kesimler tarafından desteklenen sosyal demokrat eğilimli odak. 21 Ocak'taki parlamento işgalinde esas etkili olan kesim bunlardı.
CONAIE'nin çağrısıyla başkente inen binlerce yerli; Quito'nun emekçi halkı, petrol, enerji, ulaştırma işkollarında sınıftan yana sendikacıların yönetimde olduğu sendikalar ve devrimci güçlerin yönetimindeki öğrenci ve semt örgütleri tarafından da desteklendi.
Ordu içinden halka destek
İşte bu koşullarda başlayan parlamento ve başkanlık sarayı işgali, ordu içinden de destek buldu. Bazı albaylar, Harp Akademisi'nden 300 ve Politeknik Askeri Enstitüsü'nden 200 kadar yurtsever genç subay ve yüzlerce asker, parlamento binasını işgal eden halkla birleştiler. Genç subayların bir bölümü, gericiliğin hizmetinde oldukları bilinen ordu üst kesiminden generalleri tutuklayarak etkisizleştirme girişiminde bile bulundular.
İşbirlikçi, vurguncu, satılmış burjuvazi ile halk arasındaki net bölünmeye; bir de ordu içinde bir bölünmenin eklenmekte olduğunu gören ve böyle bir gelişmenin taşıdığı büyük tehlikeyi fark eden genelkurmay başkanı ve ordu üst yönetimi (muhtemelen de ABD'li efendilerinin öğüt ve uyarıları doğrultusunda), hareketi içten bölecek bir manevraya başvurdular.
Manevra, şimdilik başarıya ulaşmış bulunuyor. Henüz bazı eyaletlerde sokaktaki halk tarafından tayin edilen halkçı yönetimler işbaşında olsalar ve halkın eylemleri devam etse de, gericiliğin manevra üstünlüğünü ele geçirmiş olduğu anlaşılıyor.
Ama Ekvadorlu devrimcilerin değerlendirmelerinde de görüldüğü gibi bu, basit bir darbe girişimi değil, ordunun yurtsever subaylarınca da desteklenen basbayağı bir halk ayaklanmasıdır. Halk hareketinin taleplerinden biri olan "Mahuad defol" gerçekleşti. Ekvador halkı, bundan dört sene önce Bucaram'ı da işbaşından kovmuş, ancak aynı emperyalist ve gerici planın tam olarak geriletilmesini başaramamıştı. Şimdi bir hamle daha lazım!
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
