Yoksullar AKP'ye sırtını dönüyor

BETAM yöneticisi Prof. Dr. Seyfettin Yüksel ve araştırmacılar Barış Gençer Baykan ile Arda Aktaş, TÜİK’in 2009’da şiddetini arttıran ekonomik krizin en çok kasabaları olumsuz etkilediği yönündeki verilerinden yola çıkarak “Temmuz 2007’de iktidar partisine oy vermiş olan ama aynı zamanda kriz nedeniyle yoksullaşan seçmen, Mart 2009’da iktidar partisini ne ölçüde terk etti” sorusuna yanıt aramak amacıyla bir araştırma yaptı. Araştırma sonuçları ekonominin iyiye gittiğiyle övünen AKP’nin yoksulluğun derinleştiği kesimler içinde destek kaybettiğini ortaya koydu.

AKP KASABALARDA YÜZDE 5 OY KAYBETTİ

2009 yılında küresel krizin etkisiyle Türkiye ekonomisinin yüzde 4,7 oranında küçüldüğü belirtilen araştırmada işsiz sayısının 2 milyon 300 binden, 3 milyon 700 bine tırmandığı, ücret ve kazançlarda ciddi düşüşler yaşandığı ifade edildi. “TÜİK istatistikleri 2009’da yoksullukta ülke genelinde belirgin bir artış olmadığını söylüyor. Bununla birlikte kentlerin aksine kırsal yerleşimlerde yoksulluğun önemli ölçüde arttığı görülüyor” bilgisine yer verilen araştırmayla “Temmuz 2007 genel seçimlerinde büyük sıçrama yapan Adalet ve Kalkınma Partisi’nin oylarının Mart 2009’da yapılan İl Genel Meclisi seçimlerinde düştüğünü biliyoruz. AKP’nin oy kayıpları krizin yoksullaştırıcı etkisinin daha ağır hissedildiği kasabalarda ülke geneline kıyasla daha yoğun olmuş olabilir mi?​” sorusuna cevap arandığı belirtildi. “Çeşitli tanımlara göre belirlenen kasaba oyları incelendiğinde bu sorunun yanıtın ‘evet’ olduğu açıkça görülüyor” denilen raporda AKP’nin kasabalarda ülke geneline kıyasla yüzde 5 puan daha fazla oy kaybettiği ifade edildi.

2009 KRİZİNDE İL GENEL MECLİSİ OYLARI GERİLEMİŞTİ

2009 yılında GSYH’nın önceki yıla göre yüzde 4,7 oranında küçüldüğüne vurgu yapılan araştırmada krizin işsizliği artırdığı, ücretlerin ve kazançları da düşürdüğü ifade edildi. Kriz koşullarında Mart 2009’dayapılan yerel seçimlerde, AKP’nin İl Genel Meclisi oy oranı yüzde 37,9’a gerilediği hatırlatılan araştırmada bu gerilemenin, 2007 Genel Seçimlerinde yüzde 45,6 olan AKP oylarına kıyasla yüzde 16,9 oranında oy kaybına karşılık geldiği belirtildi. Yoksullukta en büyük artışların, işsizler ve ücretlilerde gözlemlendiği belirtilen araştırmada, “Kriz esas olarak kasabaları vurmuştur. Köylerde ekonomik faaliyetlerin çok büyük bir bölümünün tarım sektöründe yoğunlaştığını biliyoruz. Bu sektörlerde gözlemlenen yoğun yoksulluk artışının, kasabaları daha büyük ölçüde etkilediğini söyleyebiliriz” denildi. “Temmuz 2007’de iktidar partisine oy vermiş olan ama aynı zamanda krizde çoğunlukla  yoksullaştıkları tahmin edilen seçmenler Mart 2009’da iktidar partisini ne ölçüde terk ettiler?​” sorusuna da yanıt aranan araştırmada AKP’nin yoksullaşan kesimler içerisinde oy kaybettiği somut verilerle ortaya kondu. Araştırmada AKP oylarına ilişkin şu tespitler yapıldı; “2007 genel seçimlerinde AKP yüzde 45,6; oy almıştı. 2009 İl Genel Meclisi seçimlerinde AKP’nin oy oranı yüzde 16,9 azalarak yüzde 37,9’a geriledi.”  Ülke genelinde gerçekleşen bu oy değişimlerinin kasaba düzeyinde AKP’nin oy kaybının ülke genelindeki oy kaybından belirgin ölçüde daha yüksek olduğunu ortaya koyduğu belirtilen ve 2007’den 2009’a AKP’nin oylarının en yüksek oranda yüzde 23.3 ile 5.000-20.000 aralığında yer alan kasabalarda düştüğü ifade edilen araştırmada “Nüfus aralığı 10.000-40.000 olan kasabalarda bu düşüş yüzde 21,8 iken; 3.000-70.000 olanlar da yüzde 20,6’dır. Bu oy kayıpları AKP’ nin ülke genelindeki yüzde 16,9 oranındaki kaybının bir hayli üzerindedir. Bu sonuç, krizin yoksullaştırıcı etkisinin kentlere ve köylere kıyasla kasabalarda çok daha fazla hissedilmesinin, iktidar partisinin oy kayıplarının da daha fazla olması olgusu ile örtüştüğünü göstermektedir” denildi. (HABER MERKEZİ)

AKP OY KAYBETTİ

Araştıma raporunun devamında şu ifadelere yer verildi; “Bu sonucu sınamak için AKP’nin kasabalarda uğradığı oy kayıplarının az sayıda büyük ilçelerdeki oy kayıplarından kaynaklanıp kaynaklanmadığını araştırdık. Böyle bir durum kuşkusuz yoksulluk etkeni dışındaki siyasal-kültürel etkenlerin çok daha önemli bir belirleyici olduğunu gösterirdi. Oy verileri AKP’nin oy kayıplarının kasabaların büyük bölümünde gerçekleştiğini gösteriyor. AKP, 5000-20000 aralığındaki 326 kasabanın yüzde 76,4’ünde; 10.000-40.000 aralığındaki 252 kasabanın yüzde 81,3’ünde, 3.000-70.000 aralığındaki kasabaların da yüzde 77,3’ünde oy kaybetmiştir. AKP’nin kasabaların yarısından fazlasında ülke genelindeki oy kaybından (yüzde 16,9) daha fazla oy kaybına uğradı. Bu bulgu, krizin kentlere ve köylere kıyasla daha fazla etkilediği anlaşılan kasabaların çoğunluğunda iktidar partisinin ülke geneline kıyasla daha fazla seçmen kaybettiğini ve bu kayıpların oldukça yaygın bir olgu olduğunu kanıtlamaktadır.”