Beton yığını Esenyurt'ta seçim ve geçim iç içe: Bugün müşteriden çok dilenci geldi

Şerif KARATAŞ
İstanbul

Esenyurt bir dönem önce AKP’den CHP’ye geçen ilçelerden. AKP’nin geri almak için yüklendiği, CHP ve DEM Parti’nin açıktan ittifak yaptığı ilçe, seçim sonucunun en fazla merakla beklendiği yerlerin başında geliyor.

Türkiye İstatistik Kurumunun 2023 verilerine göre 978 bin kişi ile İstanbul’un en kalabalık ilçesi olan Esenyurt, en çok seçmenin yer aldığı ilçe aynı zamanda: 642 bin 455 kişi. 43 mahalleden oluşan Esenyurt, Türkiye’de 7 bölgenin neredeyse tamamından ve 100’ün üzerinde ülkeden göç alıyor. İlçede savaş ve yoksulluktan kaçan 1 milyona yakın göçmenin de yaşadığı ifade ediliyor.

2004’ten 2019’a kadar AKP yönetiminde olan ilçe, çarpık yapılaşmayla dikkat çekiyor. Bu çarpık yapılaşma bütün çıplaklığıyla beton yığını olarak göze çarpıyor. Bu dönemden yolsuzluk hikayeleri ise hemen herkesin ağzında. CHP geldikten sonra da sorunların çözülmediğini düşünenler azınlıkta değil.

İLÇEDE MEYDANLAR HAREKETLİ

Son durumu konuşmak için Esenyurt’a gidiyoruz. Seçim çalışmalarının en hareketli olduğu yer Esenyurt meydan. Siyasi partilerin seçim stantları, minibüsleri ve zırhlı araçlarıyla çevik kuvvet polisleri var. Göç idaresinin araçları da meydanda… Meydanda Hakan Çelik, Kağan Üstün ve Eymen Üstün aralarında sohbet ediyor. Seçimle ilgili konuşuyoruz. Üçü de Kürt… Eymen Üstün, “Oyumuzu kendimize vereceğiz” diyor. Hakan Çelik ise oy verirken kişisel değil toplumsal düşünülerek oy verilmesi gerektiğini söylüyor. Belediyenin çalışmalarını yetersiz bulmakla birlikte, özellikle büyükşehir belediyesinin engellemelere karşı bir şeyler yapmaya çalıştığını düşünüyor. Kağan Üstün ise buna itiraz ediyor. Ona göre belediye yeterli çalışmalar yapmıyor. Üstün, yol, alt geçit vb. çalışmalarda eksiklikler olduğunu söylüyor. Bunun üzerine Hakan Çelik, deprem faciasını hatırlatıp, Murat Kurum’un bu faciadaki sorumluluğunu hatırlatıyor.

HAYAT PAHALILIĞI ARTIYOR

Meydanda bir çay ocağı var. Ocakta çalışan Suriyeli bir genç. Türkçe de biliyor. Dil mevzusunu halleden göçmenlerin çok büyük sorunlar yaşamayacağını düşünüyor. Çay ocağında çay içen Baykan Sarıbulut, İmamoğlu’nun engellemelere karşı elinden geleni yaptığını düşünüyor. İlçede ve büyükşehirde oyunu CHP’ye vereceğini söylüyor. Belediyelerin ihtiyaç sahiplerine sahip çıkmasını istiyor. Hayat pahalığından şikayetçi. Daha önce 500 liraya yaptığı 10 günlük gıda harcamasının şimdi 5 bin lirayı bulduğunu söylüyor.

CHP kongresinin etkileri az da olsa Esenyurt’ta sürüyor. Alevi inancından olan Cengiz Ergün, Kemal Kılıçdaroğlu’nun genel başkan seçilmemesi nedeniyle İmamoğlu’na kızgın. CHP’ye eleştiri yapmazken, İmamoğlu’nu eleştiriyor. 

Esenyurt Belediyesinde temizlik işinde çalışan bir kadın işçi meydanda temizlik yapıyor. Daha iyi şartlarda çalışmak istediğini anlatıyor. Seçimlerle ilgili ise çok konuşmak istemiyor. 

Cemal Yıldırım oyunu CHP’nin adaylarına verecek. Ona göre engellemelere rağmen özellikle büyükşehirde çok sayıda işin yapıldığını söylüyor. Hüseyin İçmez ise DEM Parti’li. O da Yıldırım ile benzer görüşte.

AKP’LİYE GÖRE KRİZİN NEDENİ MARKETLER

Meydanda AKP’nin çadırına uğruyoruz. Bir kadın ile bir erkek, çadırın içini temizleyip düzenliyor. Erkek az konuşuyor. Kadına göre partisi başarılı. Ekonomik krizi kabul ediyor. Fakat sorumlu olarak, marketleri gösteriyor. Marketlerin sürekli fiyat değiştirerek, zam yapmalarını eleştiriyor. İktidarın sorumluğuna dair ise bir şey söylemiyor.

DEM Parti çadırına uğruyoruz. Kadın görevliyle konuşuyoruz. DEM Parti seçmenin stratejik oy kullanacağını söylüyor.

OYUNU BARIŞ İÇİN KULLANACAK

Cuma günü olması nedeniyle meydandaki cami önü biraz hareketli. Diyarbakırlı Süphan Cintosun’la sohbet ediyoruz. “DEM Parti’liyim. Ama oyumu CHP’nin adaylarına vereceğim. Erdoğan, her gün ‘savaş’ diyor. Birbirimizi niye öldürelim?​” diyor. Belediyenin çalışmalarını sorduğumuzda ise “Öldürme olmasın yeter. Çamur da olsa bir şekilde yolumu bulurum. Ama yüreğimizde acı olduktan sonra ne olacak ki?​” ifadelerini kullanıyor. Meydandaki caminin yan tarafında hacı kokusu satan beyaz sakallı, seksenine merdiven dayamış biriyle konuşmak istiyoruz. “Aman boş ver siyaset kirli” diyor. “Neden?​” diye sorunca “Hep yalan konuşuyorlar” cevabını veriyor, seçimdeki tercihini de net ifade etmiyor: “Seçim günü bakacağım. Oy kullanacaklar da az yalan söyleyenlere oy versinler.”

"KİMİN PARASIYLA PROJE YAPACAKLAR Kİ?"

Doğan Araslı Caddesi üzerinde beyaz eşya bayisi işleten Okan Efendioğlu bizi davet ediyor. Ona göre yardıma ihtiyacı olanlara, belediyelerin değil devletin yardım etmesi gerekiyor. Belediyenin de üzerine düşen görevleri yapmasını istiyor. Parti adaylarının proje açıklamalarını da eleştiriyor: “Kimin parasıyla projeyle yapacaklar ki?​” Seçimlerin 5 yılda bir yapılmasını da eleştiriyor. Belediyede yanlış yapan başkan dahil yöneticilerin görevlerinden hemen alınmaları gerektiğini söylüyor. İşlerin nasıl olduğu sorusuna Efendioğlu, “Esnaf arkadaşlarla aramızda konuşuyoruz: ‘Bugün müşteriden çok dilenci geldi’ diye. İşler kötü” cevabını veriyor. 

Tabela Meydanı da hareketli sayılır. Siyasi partiler açtıkları çadırlarda kurdukları stantlarla seçim çalışmalarını sürdürüyorlar. CHP’nin standında Kürtçe müzikler eşliğinde halay çekenler var. Meydanda kısa sohbetlerimizde de yine geçim derdi öne çıkıyor.

EMEP ADAYI TURAN YILMAZ: ASIL HEDEFİMİZ İŞÇİ VE EMEKÇİLERİ ÖRGÜTLEMEK

Emek Partisi Esenyurt’ta Esnaf Turan Yılmaz’ı aday gösterdi. CHP ve DEM Parti arasında yapılan ‘kent uzlaşı’na hiçbir kurumun, sendikanın ve siyasi partinin dahil edilmemesi üzerine başkan adayı çıkardıklarını anlatan Yılmaz, ilçede ortak aday konusunda gösterdikleri çabanın da sonuç vermediğini belirtiyor.

Esenyurt’un özellikle AKP yönetimi döneminde betona gömüldüğüne dikkat çeken Yılmaz, yeşil alanların yok denecek kadar olduğuna vurgu yaptı. Türkiye’nin hemen hemen her bölgesinden insanların ağırlıklı olarak ekonomik nedenlerle ilçeye geldiğini söyleyen Yılmaz, Esenyurt’un aynı zamanda göçmenlerin de çok olduğu bir yer olduğunu söylüyor. Yılmaz, iki durum karşısında iktidarın iç ve dış siyasetinin önemli etken olduğunu dile getiriyor. Kadınların en büyük taleplerinden birinin kreş sayısının arttırılması olduğunu söyleyen Yılmaz, gençlerin de kendilerini ifade edebilecekleri alanların yetersizliğine vurgu yapıyor. İşsizlikle birlikte gençler arasında madde bağımlılığının giderek artığını anlatan Yılmaz, “Parti olarak derdimizi, kadınları, gençleri örgütleyerek, hayatlarını mahveden sisteme çomak somak istiyoruz” diyor. Seçim çalışmalarıyla asıl hedeflerinin işçi ve emekçileri örgütlemek olduğunu belirten Yılmaz, belediye yönetimine gelmeleri durumunda yine işçilerle ve emekçilerle birlikte belediyeyi yönetmek istediklerini belirtiyor. Halk meclisleriyle birlikte belediye yönetmek istediklerini anlatan Yılmaz, belediyenin karar alma süreçlerinde bu meclislerin yetkisi olacağını da ifade ediyor. Yılmaz, “Emek Partisinin burada seçimlerden daha güçlü çıkması gerek. Esenyurt’ta kim kazanırsa kazansın onların sermaye ile kuracağı ilişkiyi sınırlayacak” ifadelerini kullandı. Asıl çağrılarının 1 Nisan ve sonrası sermayenin artacak saldırılarına yönelik olduğunu söyleyen Yılmaz, işçi ve emekçilerin örgütlü mücadelesinin önemine vurgu yapıyor.

CHP ADAYI ÖZER: ESENYURT'UN SORUNLARININ ÇÖZÜLMESİ TÜRKİYE'YE MODEL OLUR

2019’da Esenyurt’ta seçimi kazanan CHP, bu seçimde de Esenyurt’u tekrar kazanmak istiyor. CHP’nin Esenyurt Belediye Başkan Adayı Prof. Dr. Ahmet Özer. Özer, DEM Parti ile CHP’nin ‘kent uzlaşısı’ kapsamında aday gösterildi. Özer ile seçim koordinasyon merkezinde görüştük.

Esenyurt’un AKP’nin yönetiminde olduğu 2004-2019 arası dönemi ‘vahşi bir kentleşme’ olarak nitelendiren Özer “Esenyurt’u yönetenler insan odaklı değil, rant odaklı bir anlayışla bir kentleşmeye gitmişler. Aslında kentleşme de denilemez, bu kentleşememe. Bunlarla beraber konut ve tapu mağdurları da ortaya çıkmış” dedi.

"BİR TARAFTA GECEKONDU, BİR TARAF DA GÖKDELENLER…"

Bu politikalarla birlikte Esenyurt’ta hızlı bir nüfus artışı da olduğunu söyleyen Özer, “Beslenme, barınma, büyüme, iş gücü olanakları yerine getirilemediği için buraya gelenler köylü olmaktan çıkmış ama kentsel dinamikler onu dönüştürmediği için kentli de olamamış. Kenarlara savrulmuş. Çeperlerde diğer yoksullarla kalmış. Yani bir tarafta gecekondu var, bir tarafta da yetmiş katlı apartmanlar var” dedi. Göçmen göçüne de değinen Özer, konut karşılığında vatandaşlık hakkının verilmesiyle İstanbul’a gelen sığınmacıların önemli bir bölümünün ilçeye geldiğini ifade etti. Özer, bu rakamın 160 bin civarında olduğunu söyledi. İlçenin ulaşım sorununa da dikkat çeken Özer, aynı zamanda park ve otopark sorunu da olduğunu belirtiyor. Eğitimle ilgili de ilçenin durumunun parlak olmadığını anlatan Özer, “Koca ilçede devletin 23 tane lisesi var. Çocuklarımız ilkokullarda 60 kişilik sınıflarda okuyorlar. Bu kabul edilemez” dedi. Özer, 1 milyon nüfusun olduğu ilçede sadece 2 tane devlet hastanesi olduğunun da altını çizdi.

"BU UTANÇ YÖNETENLERİN UTANCI"

İlçede yeşil alanların betona kurban edildiğini anlatan Özer, “Türkiye’de veya dünyada kişi başına düşen yeşil alan, 10 metrekare olması gerekirken burada 1 metrenin altına düşmüş” dedi. “Bütün bunların yanında bir de uyuşturucu belası var, kadın cinayetleri yaşanıyor, mafya çatışmaları var” diyen Özer, bunun da ilçenin imajını olumsuz etkilediğini belirtti.

"SORUNLAR İÇİN PROJELERİMİZ VAR"

Dile getirdiği sorunların üstesinden gelmek için projelerinin olduğunu anlatan Özer, “Esenyurt küçük bir İstanbul, İstanbul küçük bir Türkiye. Esenyurt’u tahlil edip sorunlarını çözdüğümüz zaman bu model aynı zamanda Türkiye’nin sorunlarına da öncülük edebilecek bir kapasite olur” dedi.

ESENYURT’UN SEÇİM KARNESİ

2019 yerel seçimlerinde CHP’nin adayı oyların yüzde 51.55’ini alarak belediye başkanı seçilirken, AKP adayı oyların yüzde 45.93’ünü aldı. 2023 14 Mayıs milletvekili seçiminde Cumhur İttifakı yüzde 43.5 oy aldı: AKP yüzde 33.50, MHP yüzde 6.48, Yeniden Refah yüzde 2.99 BBP yüzde 0.53. Millet İttifakı yüzde 29.41 oy aldı: CHP 23.71, İyi Parti yüzde 5.70. Emek ve Özgürlük İttifakı yüzde 22.38 oy aldı: Yeşil Sol yüzde 18.73, TİP yüzde 3.65, Ata İttifakının yüzde 2.64 oyunun tamamı Zafer Partisinden geldi. SOL Parti, TKP, TKH’nin oluşturduğu Sosyalist Güç Birliği de yüzde yüzde 0.35 oy aldı. Cumhurbaşkanlığı seçiminde ilk turda Kemal Kılıçdaroğlu yüzde 50.97, Recep Tayyip Erdoğan yüzde 44.62, Sinan Oğan yüzde 4.15, Muharrem İnce yüzde 0.26 oy aldı. İkinci turda, Kılıçdaroğlu yüzde 54.04, Erdoğan yüzde 45.96 oy aldı.