Kazdağları’nın kalbine dinamit tehdidi

Seçkin SAĞLAM
Çanakkale 

Kazdağları’nın Çanakkale’nin Çan İlçesi eteklerinde bulunan Kızılelma köyünde, 2012 yılında köylülerin tenekelerle kovaladığı maden şirketi kapasite artışıyla tekrar geliyor. Çalışma alanını 27,5 hektardan 207,15 hektara çıkaran Kanadalı Alamos Gold şirketinin Çanakkale’deki taşeronu Doğu Biga Madencilik, hedeflenen cevher üretimini 81 tondan 500 bin tona yükseltti. Şirket bölgede iki yıl içinde toplam 6 ay boyunca patlatma yöntemi ile 580 bin ton kayaç çıkaracak.

Açılan davalar, yöre halkının tepkileri ve uzmanların bölgedeki ekolojik denge konusunda uyarılarına rağmen, altın madeni şirketlerinin Kazdağları’na yönelik tehditleri devam ediyor. Kendine özgü flora-faunası ile Türkiye’nin ve dünyanın ender doğal miraslarından olan Kazdağları, altın-gümüş madenciliği ile yok edilmek isteniyor. Çanakkale’nin tek içme suyu kaynağı olan Atikhisar Barajı havzasından, Çan, Bayramiç, Etili, Söğütalan, Muratlar ve daha birçok yerde yapılan maden çalışmaları, zaman zaman dava süreçleri ve yöre halkının direnişleri ile durulsa da şirketler altın sevdasından vazgeçmiyor. 

TENEKELERLE KOVALANMIŞTI

2012 yılında bölgede metalik madencilik faaliyeti için ÇED halkın katılımı toplantısı düzenleyen şirket, ÇED toplantısını yapamadan köylüler tarafından kovalanmıştı. ÇED toplantısı günü çevre köylerden ve Çanakkale’den direnişe destek vermeye gelen yurttaşlar köye alınmamış, sadece madencilerin para karşılığı getirdiği köylüler toplantıya alınmıştı. Bunun üzerine Kızılelma köylüleri jandarmanın barikatını açarak misafirlerinin köylerine gelmesini istemişti.

Köy dışında bekletilen Çanakkale ve diğer köylerden gelenler ise jandarma barikatını aşıp, köye girmişlerdi. Ellerinde teneke ve tencerelerle, başta köy kadınları olmak üzere tüm köylüler, altıncıları köylerinden kovmuştu. Şirket, bu olaydan 6 yıl sonra Kızılelma Köyü’ne, bu kez kapasite artışı ile yeniden geliyor.

KUZEY BİGA, DOĞU BİGA OLDU

İlk başta şirketin proje sahibi Kuzey Biga Madencilik Anonim Şirketi idi. Şirket isim değişikliğine giderek çalışmalarını artık Doğu Biga Madencilik Sanayi ve Ticaret A. Ş. adı ile yürütüyor. ÇED başvuru dosyasında açılan davalara ve halkın direnişine yer vermeyen taşeron şirket, 6 yıllık arayı, “2012 yılından sonra, faaliyette herhangi bir gelişme olmamıştır. Geçen süre zarfında proje sahibinin gerçekleştirdiği yeni sondajlar ve genişletilen rezerv alanı ile proje fizibilite çalışmaları yeniden düzenlenerek projenin bir kapasite artışı projesi olarak yeniden hazırlanmasına kararı verilmiştir” ifadeleriyle değerlendirdi.

KAPASİTE ARTIŞI DOSYADA

Doğu Biga Madencilik tarafından hayata geçirilmesi planlanan metalik maden proje dosyasında projenin amacı, “... Sınırlı alan dahilinde altın cevherini, açık ocak işletme yöntemi ile çıkarıp, ÇED alanı içinde stoklayarak, ÇED alanı dışında zenginleştirilmesi ile ekonomiye kazandırılması olarak ifade edilebilir. Proje için belirlenmiş ÇED alanı 207,15 hektardır. ÇED alanına en yakın yerleşim 2,5 kilometre mesafedeki Kızılelma Köyü’dür. Ocak alanına en yakın yerleşim birimi de yine Kızılelma Köyü’dür. Yerleşimin ocağa mesafesi 3,0 kilometredir. ÇED alanı içinde yer alacak ünitelerin toplam yüzölçümü ise yaklaşık 93,37 hektardır” bilgilerine yer verildi. 

ORMAN, TARIM VE ARKEOLOJİK SİT ALANI

Dosyada, depolama işlemi tamamlandığında ortaya çıkan yığının yüksekliğinin ise 20 metreyi bulacağı ifade edilerek, ÇED alanında mevcuttaki alan kullanımının kadastral bilgilere göre orman ve tarım alanı olduğu belirtildi. Böylece proje alanında yoğun ağaç örtüsü bulunduğu da ÇED dosyasında kayıt altına alındı. Ayrıca dosyada proje alanına 1,3 km mesafede 3. derecede arkeolojik sit alanı ve yine yakın mesafede 1. Derece Arkeolojik ve Doğal Sit Alanı vardır denildi. 

ÜRETİM 6 KAT ARTIYOR

2012 yılında ‘ÇED Olumlu’ kararı verilen ve bu konuda davalık olan hatta, dava kapsamında yürütmeyi durdurma kararı verilen alan 27,5 hektarken, bu başvuru dosyası ile söz konusu alan 207,15 hektara çıkarılıyor. Yine ÇED Başvuru dosyasından edinilen bilgiye göre; “Buna göre, 173 bin tonluk toplam üretim miktarı, kapasite artışı projesi ile 580.000 ton üretime çıkarılmıştır. Bu kapsamda hedeflenen cevher üretimi 81 bin tondan 500 bin tona yükseltilmiştir. 18 ay sürecek istihraç dönemi sonrasında 9 ay boyunca kapanış çalışmaları gerçekleştirilecektir. Buna göre toplam proje ömrü 30 aydır” denilerek, Çamyurt madeninde cevherin açık ocaktan 2 yıl içinde 6 ay boyunca patlatma yapılarak çıkarılacağı belirtildi. (Çanakkale/EVRENSEL)