Bir altın madenine daha izin: Kozak'ta doğa ve tarih tehdit altında

Özer AKDEMİR
İzmir

“Ekolojik Hassas Bölge” olarak tanımlanan Bergama Kozak yaylasında bir altın madeni daha ÇED izni aldı. Maden endemik bitki ve hayvan türlerinin yanı sıra UNESCO Dünya Kültür Mirası koruma bölgesinde.

Kozak Yaylasının başlangıcı sayılan Kapıkaya köyü yakınlarında kurulmak istenen altın madenine ÇED olumlu kararı çıktı. Maden konusunda bilgi almak istediğimiz Kapukaya Köyü muhtarı Mustafa Özdemir, madenle ilgili hiçbir bilgilerinin olmadığını, kendilerine bilgi verilmediğini söyledi. Köylerinin bir doğa harikası olduğunu ifade eden Özdemir, 25 hanede 40 kişinin yaşadığını belirterek; “Bu nüfusun da büyük çoğunluğu 60 yaş üstünde. En gençleri benim, 61 yaşındayım beni de muhtar yaptılar” dedi. Madene devletin izin verdiğini, karşılarında şirket değil devletin olduğunu belirten Özdemir, “Bu ÇED raporunu onaylayan devlet. Ovacık'ta gözümüzün önünde neler oldu, yaşandı biliyoruz. Karşımızda devlet var. Biz madeni istemiyoruz, onay vermiyoruz ama sözümüzü dinleyen kim? Bizi çiğneyip geçiyorlar. 40 kişi ile savaş mı açalım devlete?​”  dedi.

MADEN İSİM Mİ DEĞİŞTİRDİ?

Komşu köy Yerlitahtacı muhtarı Veli Mantar da kendi köylerine yapılmak istenen madenin ÇED raporunun iptal edildiğini belirterek, “Şimdi bu madenin de aynı yere isim değiştirerek geleceği söyleniyor. Aynı maden mi bilmiyorum ama buradaki maden sadece bizim köyleri değil Bergama'nın içme suyunu da etkiler” dedi. 

‘BERGAMA’YA YAPILMIŞ İHANET’

Bergama Çevre Platformu Sözcüsü Erol Engel de Koza Altın madenine ‘kayyım marifetiyle’ Kapukaya Altın madeninde ÇED olumlu raporuyla ayrıcalıklı davranıldığı görüşünde. Yöredeki çam ormanından binlerce ağaç kesip florasına ve faunasına telafisi imkansız zararlar verileceğini kaydeden Engel, “Kozak yaylasının değerli yeraltı suları da ağır metaller bulaşıp asidik akacaktır. Bergama içme suyu kaynaklarımız tehdit altındadır, yüz on bin nüfuslu Bergama halkına indirilmiş ağır bir darbedir” diye konuştu. “Bergama'ya yapılmış bu ihaneti kabul etmiyoruz, her türlü meşru hakkımızı kullanarak madeni çıkartmayacağız” diyen Engel, “Halkımızı ve belediyemizi içme suyumuza ve ormanına sahip çıkmaya çağırıyoruz” dedi. 

UNESCO KORUMASINDAKİ BİR ALAN

Engel'in çağrı yaptığı Bergama Belediye Başkanı Mehmet Gönenç de alanın Kozak bölgesinin başladığı noktada yer aldığına dikkat çekerken, bölgenin flora faunasının yanı sıra başka önemli bir özelliğine de vurgu yaptı; “Bizim UNESCO dünya mirası koruma listesinde yer alan Kybele kutsal alanı var. Orası da Kapıkaya'da. Dolayısıyla bu ruhsat ve sonrasında yapılacak muhtemel çalışmalar UNESCO Dünya Mirası alanında da sorunlara yol açacak. Hem dünya mirası açısından  hem de bitki örtüsü ve endemik bitki türleri açısından  önemli bir alan orası. Buna rağmen, tüm bunları görmezden gelerek yürütülen bir süreç var maalesef” diye konuştu. 

‘YARGI KARARININ ARDINDAN DOLANILIYOR’

Bölgedeki altın madenlerine karşı açılan davaların avukatı, EGEÇEP Hukuk Komisyonu üyesi Av. Arif Ali Cangı da yargı kararları yok sayılarak çalıştırılan Koza şirketi tarafından işletilen Ovacık Altın Madenine malzeme bulmak için Kozak Yaylasına göz dikildiğini belirterek, Kapukaya'nın da Kozak'taki bu madenlerden birisi olduğunu kaydetti. Aynı ruhsat sahası içinde daha önce Yerlitahtacı Altın Madeni Ocağı için ÇED olumlu kararı verildiğine dikkat çeken Cangı, çeşitli kurumlar tarafından açılan dava sonrası bu madene verilen ÇED olumlu belgesinin iptal edildiğini aktardı. Cangı, "Şimdi bu kararı etkisiz hale getirmek için Kapukaya adıyla yeni ÇED süreci işletiliyor. Açıkça mahkeme kararının arkasından dolanma ile karşı karşıyayız. Ne yapılırsa yapılsın, hangi adla ortaya çıkılırsa çıkılsın; Yerlitahtacı projesi ile ilgili 2009 tarihinde ÇED olumlu kararı için verilen iptal kararının gerekçelerini aşmak mümkün değil” dedi. 

YÜZDE 95'İ ORMAN ALANI

Kapıkaya altın madeni ÇED Dosyasında madenciliğin 4543,2 ha’lık ruhsat alanı içerisinde yer alan yaklaşık 61,4 ha’lık bir alanda yapılacağı belirtiliyor. Kapıkaya Altın Gümüş Bakır Madeni Açık Ocak İşletmesinin işletme ömrü yaklaşık 4 yıl olarak öngörülmekte. Av. Cangı’nın iptal edildiğini belirttiği Gelintepe Projesi ile ilgili Kapıkaya ÇED raporunda “ÇED süreci tamamlanan Gelintepe Projesi” diye bahsediliyor. Gelintepe,
Kapıkaya'ya 4,5 km uzaklıkta. Madenden toplam yaklaşık 1.196.000 ton malzeme çıkarılması
planlanmakta. Çıkarılan cevher 23 km uzaklıktaki  Ovacık Altın madenine taşınarak burada siyanürle ayrıştırılacak. Bergama'ya kuş uçuşu 7.5 km uzaklıkta yer alan maden sahası Çakırlar Köyüne 2, Yerlitahtacı Köyüne 3, Kapıkaya Köyüne ise 3, 2 km uzaklıkta yer alıyor.ÇED Raporu proje alanının yüzde 95’inin orman arazisi, yaklaşık yüzde 5’i ise şahıs arazisi olduğunu belirtiyor. Raporda, bölgede 6 endemik bitki türünün yanı sıra, koruma altında olan hayvanların varlığından da bahsediliyor.