AYM ‘anadilde eğitim’ afişlerine verilen cezayı bozdu

Anayasa Mahkemesi, Eğitim Sen üyelerine “anadilde eğitim” afişleri nedeniyle verilen idari para cezasını sendikal hakkın ihlali olarak değerlendirdi. Kararda "Herhangi bir suç unsuru içermeyen afiş asılmasının bir düşünce açıklaması mahiyetinde olduğu hususunda kuşku bulunmamaktadır" denildi.

Anayasa Mahkemesi İkinci Bölümü, Eğitim Sen üye ve yöneticileri Abdulvahap Can, Ender Onur Künteş ve Eğitim Sen Batman Şubesi’nin “Anadilde Eğitim” içerikli afişler astıkları gerekçesiyle aldıkları idari para cezası kararını bozarak, sendika hakkının ihlal edildiğine hükmetti. 
 
Eğitim Sen Batman Şubesi, KURDİ-DER ve BDP Batman İl Örgütü’nün 2013-2014 eğitim öğretim yılı başında anadilde eğitim etkinlikleri kapsamında kentteki 15 billboarda astıkları “Anadilde Eğitim” temalı afişler nedeniyle Batman Valiliği’nin 9 Eylül 2013’te Eğitim Sen üyesi ve yöneticisi 8 öğretmene “kabahatler kanunu” uyarınca verdiği bin 500’er TL’lik para cezasına eğitimciler itiraz etti. 
 
Kararın taraflarına ulaşması üzerine Eğitim Sen ve 8 üyeleri ayrı ayrı Batman 1. Sulh Ceza Mahkemesi’ne afiş içeriğinin sendikal faaliyet olduğu gerekçesiyle itirazda bulundu. Mahkeme 17 Ocak 2014’te başvurucuların itirazlarını reddetti. Bunun üzerine başvurucular Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulundu. 
 
Dosyayı inceleyen Anayasa Mahkemesi, Eğitim Sen Batman Şubesi, öğretmen Abdulvahap Can ve Ender Onur Künteş’i haklı buldu. 8 Kasım 2017’de kararını açıklayan Anayasa Mahkemesi sendika hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna, Anayasa’nın 51’inci maddesinde güvence altına alınan sendika hakkının ihlal edildiğine oybirliğiyle karar verdi. 
 
Anayasa Mahkemesi harç ve vekalet ücreti olan 2 bin 6 TL yargılama giderinin Abdulvahap Can, Ender Onur Künteş ve Eğitim Sen’e müştereken ödenmesine de karar verdi. Öğretmen İdris Solmaz’ın başvurusu ise “süre aşımı” gerekçesiyle reddedildi.

‘SENDİKA HAKKI SENDİKA FAALİYETLERİNE KATILMAYI GÜVENCE ALTINA ALMAKTADIR’

İddiaları bir bütün olarak sendika hakkı kapsamında incelediğini belirten Anayasa Mahkemesi şu değerlendirmede bulundu: “Sendika hakkı, sendika üyesinin sendikaya üye olması veya mensubu bulunduğu sendikanın faaliyetlerine katılması nedeniyle yaptırıma uğramamasını da güvence altına almaktadır. Bununla birlikte sendika hakkı mutlak olmayıp Anayasa’nın 13. maddesinde yer alan ölçütlere uyulmak koşuluyla sınırlandırılabilir. Anayasa Mahkemesi somut olayda sendika hakkına müdahalenin bulunduğu sonucuna varmış; bu müdahalede Anayasa’nın anılan maddesinde yer alan ölçütlerden ‘kanuna dayanma’ ve ‘meşru amaç’ ölçütleri yönünden sorun görmemiştir. Mahkeme değerlendirmesini ‘demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun olma’ ölçütü üzerinde yoğunlaştırmıştır

‘İDARENİN VE MAHKEMENİN KAMU DÜZENİNİ BOZMAYA İLİŞKİN TESPİTİ YOK’

Somut olayda izinsiz afiş astıkları gerekçesiyle başvurucuların her birine 1.500 TL idari para cezası verilmiştir. Afiş içeriklerinin suç teşkil ettiğine ilişkin olarak kamu makamlarının ne bir tespiti ne de bu yönde bir iddiası bulunmaktadır. Anadilde eğitim temalı ve herhangi bir suç unsuru içermeyen afiş asılmasının bir düşünce açıklaması mahiyetinde olduğu hususunda kuşku bulunmamaktadır... Somut olayda idarenin ya da Mahkemenin, asılan afişlerin kamu düzenini bozduğuna veya bu nedenle kamu düzeninin bozulma tehlikesinin ortaya çıktığına ilişkin bir tespiti ve değerlendirmesi bulunmamaktadır…

PARA CEZASI SENDİKAL FAALİYETTE BULUNULMASI BAKIMINDAN CAYDIRICI ETKİ DOĞURABİLİR

Dolayısıyla ilgili ve yeterli gerekçe ortaya konulmadan idari para cezası uygulanmak suretiyle sendika hakkına müdahale edilmesinin demokratik toplumda gerekli olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Dahası somut olayın koşullarında başvuruculara verilen idari para cezasının sendikal faaliyette bulunulması bakımından caydırıcı bir etki de doğurabilir. 
 
Sonuç olarak Anayasa Mahkemesi Anayasa’nın 51. maddesinde güvence altına alınan sendika hakkının ihlal edildiğine karar vermiştir.” (Diyarbakır/MA)