BSH'ta kırmızı alarm dönemi: İşçiler robotla yarıştırılıyor

Vedat YALVAÇ
Tekirdağ

Paketleme bölümünde her bir ürünün 17 saniyede çıktığı BSH’ta işçiler, robotlarla yarıştırılıyor. Her robot arasında bir işçinin çalıştığını aktaran işçiler, 17 saniyenin geçmesi durumunda ise bölüme konulan kırmızı ışığın yandığını söylüyor. Robotların hızına yetişemeyerek bozuk ürün çıkaran işçiler ise primleri kesilerek cezalandırıyor. Öte yandan BSH’a bağlı onlarca yan sanayi de çalışan binlerce işçi de bu çalışma düzeninden etkileniyor.

“Arkaya robot koyuyor, arasına da 1 işçi koyuyor sonra da bizden onunla aynı performansı göstermemizi bekliyorlar diyen” işçiler, paketleme bölümünde Kuka denilen bu robotların 17 saniyede bir 1 adet ürün çıkardığını belirtti. Makinelerin hızının arttırıldığını belirten işçiler, şunları söyledi: “17 saniyenin geçmesi durumunda başucumuzda duran kırmızı alarmlar var onlar yanıyor ve geç kaldın diyor. Bir gün işçiler, ‘Usta mallar çok hızlı geliyor yapamıyoruz. Şu amirleri çağır da derdimizi anlatalım’ dediler. Ben de çağırdım. Kısım şefi de içeri girerek ‘yapamayan varsa çıksın gitsin’ diyerek içeri girdi. Böyle olunca işçiler korktu ve söyleyecekleri hiçbir şeyi söylemedi. Gidince de niye konuşmuyorsunuz diye kızdım onlara onlar da ‘borcumuz, harcımız var’ bir şey diyemedim.”  

HATALI MALIN FATURASI İŞÇİYE KESİLİYOR

Bantların çok hızlı olması nedeniyle bazı işçilerin de kırmızı yememek için kaynağı yapmadan gönderdiğini söyleyen işçiler, “Kaynak yapmadan gönderilince hurda artmış. Bunun üzerine de fabrika alacağımız 400 liralık primi kesti” diye konuştu. Primlerin kesilmesine tepki olarak yemeğe gitmediklerini dile getiren işçiler şunları söyledi: “Daha sonra herkesin katıldığı bir yemek organizasyonu yaptılar. Bunu vermedikleri primin karşılığı olarak verildiğini söyleyerek oluşan tepkiyi önlemeye çalıştılar. Ama bizim öfkemizin dinmesi yerine iki katına çıktı. 3 kuruş veriyorsun öldürene kadar çalıştırıyorsun. Biz de yatarak para kazanmak istemiyoruz. Ancak daha insani koşullarda çalışmak bizim de hakkımız.”

HİÇ BOŞ BIRAKMIYORLAR

Çok yoğun çalıştırıldıklarını aktaran işçiler, “5 dakika bile boş kalırsa çalıştır diyorlar. Bir gün elektrik kesildi. Kısım şefleri gelerek bize temizlik yapın dedi. Ben de kabul etmeyip herkesi dışarı çıkardım şefte gelerek niye çıkardın diye tepki gösterdi” diye konuştu. 40 dakikalık yemek molası dışında bir 10 dakikalık sigara molası olduğunu söyleyen fırın bölümündeki işçiler şunları söyledi: “Bizim bölüm tozlu olduğu için 10 dakika önce çıkıp duş almamız gerekiyor. Ancak vardiya bitmeden kesinlikle izin vermiyorlar. İş güvenliği önlemleri az. Bir maske vermiş sürekli simsiyah. İş güvenliği malzemesinden tasarruf ediyorlar. Eldiven istemeye gidiyoruz. Siz fazla kullanıyorsunuz. Adamın eldiveni olmazsa bandı çalıştırma deniliyor. İşçinin eldiveni yırtıldığı için bandı durdurduğumuzda ise niye durduruyorsun diyorlar.” Bölümün tozlu ve sıcak olduğunu ifade eden işçiler, “Eskiden birbirimizi idare ederek mola çıkıyorduk. Şimdi kimse toz, sıcak dinlemiyor. Sürekli çalıştırıyor. Eskiden herkes BSH’a nasıl girerim diye düşünürken şimdi herkes nasıl kendimi attırırım diye düşünüyor” dedi.

İYİLEŞTİRME YAPIYORUM DİYORSA ONDAN KORK

İşçiler iyileştirme lafından korkuyor. Çünkü ne zaman iyileştirme olacak denilse fabrikada her şey daha da kötüye gidiyor. “Bizim bölüme askı silkeleme diye bir makine var. Bu makine bütçe yok diye 1 buçuk sene oldu almadılar. Millet toz içinde elle yapıyor bu işi” diyen işçiler, şöyle devam etti: “Her bölüme mühendis veriliyor. Git bu bölümde üretimi artır. Biz de seni burada kalıcı yapalım diyorlar. O da geliyor belli bir süreden sonra sayıyı azaltıyor. Bandı hızlandırıyor patronun gözüne girmek için.”

HERKES TOPLU SÖZLEŞMEYİ BEKLİYOR

2017’de görülecek MESS sözleşmesine de değinen işçiler, sözleşmeden beklentinin yüksek olduğunu belirtti. Sendika temsilcilerinin kimseye saat ücretinden söz etmediğini aktaran işçiler, “Toplusözleşme yapıldığında herkesi ayıracağız dediler sadece. Adam 6 aydır çalışıyor benden fazla ücret alıyor. İki senelik sözleşmeyi 3 yıla çıkardılar. 10 yıllık işçi ile aramızda 50 lira fark ya var ya yok. İşçilerin beklentisi aradaki farkın kapanması” diye konuştu.

3 yıllık sözleşme nedeniyle asgari ücrete yapılan zammın kendilerini etkilemediğini ifade eden işçiler şunları söyledi: “Her şey toplu sözleşmeye bağlı. Herkes buraya kilitlenmiş durumda bu yüzden. Sendikaya güven yok. Muhabbet var ama ortada taslak yok. Taslağı herkesin önüne koyacak. Şimdi bir şey attılar ortaya sonrada ortadan çekildiler. Bu dönem işçinin istediğini almak zorunda Çünkü olmazsa fabrika içinde çok şey olacak.”

BİRLİK VAR, TEK SIKINTI BAŞ EKSİK

İşçiler arasındaki birliğin geçmiş dönemlere oranla arttığını belirten işçiler, “Asgari ücret zammından sonra herkes ücretlerinin artmasını bekliyordu ancak hiçbir artış olmayınca fabrikada bir hareketlilik oldu ve herkes sendikaya gitti. Onlar da sözleşmede sorunun çözüleceği sözünü verdiler. Her bölümde kendi aralarında gruplaşmalar başlamış durumda. Karşılıklı bir kapışma var. Göstermeden alttan alta oluyor çoğu zaman. Mesela bu asgari ücret sonrası ücretimiz yükselmeyince biz de 2 hafta üretimi yavaşlattık. Bu yavaşlama işçiler arasında bir birlik oluştuğunu gösteriyor. Mesele bunu daha ileriye taşımak. Yani tek sıkıntı baş eksik. Daha beteri olur bu sefer istenilen verilmezse. Çünkü herkesin beklentisi çok yüksek. Bunda bu kadar yapıldıysa sözleşmede siz düşünün.” BSH ile birlikte yan sanayilerde de kaynamanın arttığını söyleyen işçiler, “BSH durursa yan sanayi komple durur. Çünkü tüm fabrikalar bize bağlı” dedi.

SENDİKA İŞÇİYİ TRAKYALI; KIRIKALELİ DİYE BÖLÜYOR

Fabrikada örgütlü olan Türk Metal’e tepkili olan işçiler, “Bu yaşananları sendika ile paylaşıyoruz. Tamam hallederiz diyorlar. Sonra piyasada kimse yok. Kendi dertleri olunca sendika işçileri topluyor ama bizim dertler olunca kimse bir şey yapmıyor” diye konuştu. “1 dakika makine kapatma diye bir eylem mi olur?” diyen işçiler şunları söyledi: “1 saat durdur bakalım hemen gelmiyorlar mı? 2 senelik sözleşmeyi 3 yıla çıkardı benim güvenim bitti zaten. Ahım şahım bir zamda almadık zaten.” Sendikanın Kırklarelili işçiler ile Trakyalı işçileri böldüğünü anlatan işçiler, “Sendikacılar Kırıkkaleli işçileri güvence olarak görüyor. Onları hemen kadroya alıyor. Kadro karşılığında işçinin arasına salarak bilgi topluyor. Böylece bütün Kırıkkaleli işçiler sendika taraftarı olmasa da işçi böyle görüyor. Sendika da bunu fırsat bilerek işçiyi böldükçe bölüyor” diye konuştu.

BSH’TAKİ ÇALIŞMA YAN SANAYİDEKİ BİNLERCE İŞÇİYİ DE ETKİLİYOR

BSH’ta yaşanan her şey yan sanayilerde çalışan binlerce işçiyi de etkiliyor. BSH’ta üretimin artığı dönemlerde onlar da tempoyu artırıyor. BSH’ın en büyük yan sanayisi olan Coko-Werk’te 5 dakika da 8 parça ürün çıkıyor. Günde 3 bin adet ürün üretildiğini aktaran Coko-Werk işçisi, “Robotlarla çalışıyoruz. Kalıplara sen müdahale edemiyorsun. Herşey BSH’a bağlı. Acil malzeme varsa hızlanıyor. Yetişemediğin zamanlarda oluyor. Onu stoka alıyor. Makine durunca yani boş zamanlarda onların eksik kalan kısımlarını tamamlıyorsun. Kalıplar değişirken  makineler duruyor. O sırada stoktaki eksik malzemeyi tamamlıyoruz. Durmak yok. Hep çalışıyoruz. Sendika yok. 3 gün üst üste 16 saat çalıştığım zamanlarda oluyordu. Dayanamayıp söyledim 3 gün kafa izni verdiler. Aldığımız asgari ücret, 3 ayda bir de sosyal haklar” dedi. Bir başka yan sanayi olan Farel’de de 400 işçi aynı kaderi paylaşıyor. İşçiler, “BSH’ta üretim fazla olursa bizde de fazla oluyor” diye konuştu.

2005 YILINDAN BU YANA 1 MİLYAR AVROLUK YATIRIM 

BSH Grubu 41 fabrikasında ürettiği inovatif beyaz eşya aletlerini 48 ülkedeki 80 şirketi aracılığıyla tüketicilere ulaştırıyor. Bu 41 fabrikadan en büyüğü ise yaklaşık 6 bin çalışanıyla Çerkezköy, Tekirdağ’da bulunuyor. 2005 yılından bu yana yaptığı 1 milyar avro yatırımla Türkiye’nin yabancı yatırımlı en büyük beyaz eşya şirketi konumunda bulunan BSH Türkiye, markaları Bosch, Siemens, Gaggenau ve Profilo ile enerji verimliliği ve inovasyonda dünya şampiyonu ürünlerini ülkemizde geliştiriyor, üretiyor ve başta Avrupa ülkeleri olmak üzere tüm dünyaya ihraç ediyor.