12 Eyl?l ?ncesi Amasya b?lgesinde i??iler

Devrim yak?n diyordu kimimiz. Camiler o g?nler bir ba?kalar?n?n k??las?yd?. Vatan bir ba?kalar?n?n ?iftli?iydi? Kar?? koymak, hain say?lmakt?. Vatan b?l?necek bir pasta ya da ba?ka bir yiyecek nesneydi baz?lar?nca. Hak, adalet ve ?zg?rl?k ve de ekmek, a? istemek b?l?c?l?k say?l?yordu. Bir zamanlar T?P kurucusu olan G?rc? bir vatanda??m?z, T?rk milliyet?ili?inin bayra??n? ta??yordu. B?raksalar Kars Kalesi?ne (baz?lar?na g?re o kalede orak ?eki?li Rus bayra?? as?l?yd? ya!) dikecekti T?rk bayra??n?, hatta Turan ?lk?s?n?n bayra??n?!
??sizdim. ?syan doluydum. Sonra Eski ?eltek K?m?r ??letmesi?nde i??i oldum. S?n?f?m var( m?y)d?. ?lk 1 May?s co?kusunu Merzifon? da ya?ad?m. Hastane ?n?nden, stadyum yan?ndaki (san?yorum ?imdiki ?mam Hatip Lisesi?nin oldu?u yerdi) bo?lu?a kadar sevda ile ?fke ile umut ile doldurduk yollar?, meydanlar?.
O zamanlar Eski ?eltek K?m?r ??letmesi?nde 650 i??iydik. Yeni ?eltek K?m?r ??letmesi, 980 i??i ?al??t?r?yordu. B?y?k ?eltek de (?evket Sara?o?lu?na ait i?yeri) 350 dolay?nda i??i vard?. ?eker Fabrikas?, Suluova demekti, Et Bal?k Kurumu da a??l?nca, Suluova?n?n y?z? bir ba?ka g?lmeye ba?lam??t?. Memurlar, i??ilere g?pta ile bak?yordu. ??nk? i??ilerin sendikalar? vard?. K?yl?ler, ??retmenler ve de gen?lik, i??ilerin yan?ndayd?lar? ???ilerin al?m g?c?, o zamana g?re olduk?a iyiydi. ???inin al?m g?c?n?n iyi olmas? Suluova, Havza, G?m??hac?k?y, Merzifon, Ta?ova ve Amasya esnaflar? i?in de bir ?anst?. Ama ?o?u fark?nda de?ildi bu de?erin. Hatta ger?e?i bilmedikleri i?in esnaflardan, yaban bakanlar ?oktu i??ilere ve i??i hareketine?
?blis i?ine girince insan mazlum kalam?yor, y?lan? uyand?r?yordu! ???ilerin i?indeki iblisler, beterin beteriydi belki de. Ama i??i hareketi ?yle g??l? g?r?n?yordu ki iblisler bile melek k?l???nda geziyordu. Yeni ?eltek i??ileri greve gittiklerinde, sar? sendikaya kar?? olan bizleri ellerinden gelse bir avu? suda bo?acak olan sendikac?lar?m?z, bizden evvel (yasak savar gibi) ko?tular grev yard?m?na. Sonra biz de gittik. Onlar arabalarla biz yaya. Bu da i??ilik fark?yd? tabii!
Her i??i bir devrimciydi. Tersakan ve Derin?z ?ay? k?y?s?ndaki fabrikalarda ?al??an i??iler sendikala??yordu. Birinin sendikala?mas?nda bizzat rol oynad?m. Bir di?erinin grev ziyaretinde ise az kald? tutuklan?yordum?
Yaba i??ileri ?rg?tl? ve g??l?yd?. 1 May?s ???i Bayram?, i??iler i?in resmi tatildi. K?ylerde D?KG-DER?ler (Devrimci ???i K?yl? Gen?lik Derne?i) vard?. K?y ?ocuklar? gazeteler, kitaplar okuyordu. Abdi ?pek?i?in katledili?inden haberdard?rlar? TV hen?z evleri teslim alamam??t?. Gen?lerin anne ve babalar? ?ocuklar?n?n pe?inden ko?uyor, memleket meselelerine kulak t?kam?yorlard?.
Solmak g?l?n iste?i de?il, yazg?s?d?r. S?r? yerlerde s?r?nse de, kurtlar koyunlar?n mazlumlu?una ald?rmaz. Bu y?zden olsa gerek, bir?ok insan?n i?indeki ?akal ve tilkiler de pusudayd?. Baz? ?evrelerin rahats?zl???, insano?lunun i?indeki vah?eti ??karmakta ge? kalmad?. Ama Amasya ?evresindeki i??i hareketinin her ?eye kar??n g??l? olmas?, y?rede bir ?orum, Sivas ve Mara???n ya?anmas?n? engelledi.
Bir eyl?l gecesi tanklar sarm??t? Yeni ?eltek?in ?evresini. K?ydeydim. Babam devrim oldu sanm??, bana m?jde verdi! Sonra ard?mdan i?ine a?lad? koca adam. Bu?day ba?a?? gibi toplad?lar insanlar?. Netekim Pa?a esti savurdu y?llarca.
?nsanlar i?lerinden, sa?l?klar?ndan hatta ya?amlar?ndan oldu. 12 Eyl?l?den sonra i??ilerle birlikte i?yerleri de g?zden ??kar?l?rken, insanlar seslerini bile ??karamad?.
Netekim Pa?a ?n?? ?izedursun, herkes bir ?eylere yan?yor ?imdi. Bizim Merzifon?un ikinci bildik pa?as?n?n (Birincisi, Kara Mustafa Pa?a) y?llard?r esamisi bile okunmuyor.
12 Eyl?l ?ncesi g?? alan Suluova ve Merzifon, ?oktand?r g?? veriyor. Ulusal gelire katk? sa?layan, y?renin en b?y?k istihdam merkezlerinden 350 i??inin ekme?ini ??kard??? B?y?k ?eltek K?m?r ??letmesi ?imdi YOK! 650 ki?inin ?al??t??? Eski ?eltek K?m?r ??letmesi?ndeki i??i say?s?, ?imdilerde 35?in alt?nda. 980 i??inin ??lmeden mezara girdi?i? Yeni ?eltek K?m?r ??letmesi?nde ?al??anlar?n say?s?, 350 dolay?nda. Et ve Bal?k Kurumu YOK! ?eker Fabrikas?, kapasitesinin ?ok alt?nda ?al???yor.
Tersakan k?y?lar?, s?n?k. 12 Eyl?l ?ncesi faal durumdaki un fabrikas? say?s?, Suluova-Havza aras?nda 9?du, ?imdi 5?e d??t?. Derin?z k?y?s?ndaki 3 un fabrikas?ndan geriye, 1 tane kald?. Her birinde ortalama 20 i??i ?al???yordu!
?lkemiz ger?ekten iyiye gidiyor!
Muhsin Salman (Merzifon/AMASYA)