12 Mart 2005 23:00

Küresel güç olmak için
   Türkiye'ye ihtiyaç var

Fransız Sosyolog Alain Tourain, birleşmiş bir Avrupa'nın halihazırda bulunmadığını, gerçek bir Avrupa'nın olabilmesi için küresel bir güç olması gerektiğini söyledi. Tourain tam da bunun için Türkiye'ye ihtiyaç duyulduğunu vurguladı. AB sürecini yakından takip eden Fransız Sosyolog Alain Tourain, ABhaber sitesinde yayınlanan söyleşisinde, tükenmekte olan bir Avrupa fikri olduğunun altını çizerek, bunun yerine bir şeylerin konulması gerektiğini düşünüyor. 6 ,9, 15 ve 25 ülkeye yükselen ve hâlâ genişlemekte olan yeni Avrupa'yı ve somut olarak AB'yi nasıl tanımlıyorsunuz? Avrupa nereye gidiyor böyle? Evet bugün 25 ülke var, ama neden ve ne yapmak için bunu bilmiyoruz. Aynı zamanda bu AB'nin fikridir ve herkes bunun gerekli ve güzel bir şey olduğu konusunda hemfikir. Hemen hemen hiç kimse buna karşı değil. Diğer yandan Kuzey ve güney açısından Avrupa'ya bir mesafe konulmuş durumda. Dolayısıyla bence Avrupa yoktur. Avrupa ancak küresel politikası olduğunda var olacaktır. Bunun için bugün bir tek şansımız var o da Türkiye'nin birliğe alınmasıdır. Türkiye'yi kapsayan bir Avrupa, küresel bir vizyon sahibi olmak zorundadır. Özellikle 11 Eylül ve Irak savaşı ile birlikte ABD ile Avrupa arasındaki ilişkiler bozuldu. Bufikir ayrılığı bizi nereye götürecek böyle? Bakın değişiklik öncelikle ABD tarafından yapıldı. Bence daha önce kendilerinin kurdukları çok ülkeliliği değiştirmek konusunda çok önemli bir karar aldılar. Ve tek taraflılığa angaje oldular. Amerikalılar artık tek başlarına hareket ediyorlar. Amerika için taraf ya da karşı taraf olmanız hiçbir anlam ifade etmiyor. Sonuç olarak bence devlet olarak Amerika Birleşik Devletleri ile Avrupa devletleri topluluğu ilişkilerinde çok derin ve kalıcı bir kopukluk meydana geldi. Özellikle de ABD Savunma Bakanı'nın şu yaşlı Avrupa alayı ile... AB'nin ABD'ye karşı büyük bir güç olabileceği düşünülebilir mi? Biliyorsunuz AB Anayasası Avrupa'yı yönetecek üç personajın kurulmasını öngörüyor. 2,5 yıllığına ve yenilenebilecek yani 5 yıl olabilecek bir yönetici söz konusu. Aynı Avrupa Konseyi Başkanı ve üçüncü şahıs Komisyon Başkanı gibi. Yani bu demektir ki, uluslararası işler Avrupa Organizasyonu'nun ana işleri olacaktır, bu çok açık, antlaşmada. Ama Avrupa'nın askeri ve diplomatik yeteneği yok. Avrupa Birliği'nin Türkiye'den beklentisi ne? Avrupa'nın ne düşündüğünü söylemek zor doğrusu. Ben de 300 milyon Avrupalıdan sadece biriyim. Ben Türkiye'nin AB'ye girmesini tamamen başından sonuna kadar savunan biriyim. Neden? Özür dilerim bunu söylediğim için, ama Türkiye için yapmıyorum bunu. Türkiye AB'ye girdiğinde, Avrupa benim ondan yapmasını istediğim şeyleri yapmaya zorlayacağı için yapıyorum bunu. Benim istediğim Avrupa'nın küresel bir dünya politikasına sahip olmasıdır. Ve AB Türkiye'yi içine aldığında zorunlu olarak bir dünya politikasına sahip olacaktır. Bütün zayıflıkları ile İslam ve Kemalizm arasındaki çelişkilerine rağmen Türkiye bir anlamda iki farklı yüzü olan tek ülkedir. Neden şimdi Arap ülkelerinden biri değil de, Türkiye? Arap dünyası sömürgeleştirilmiş ve pratik olarak neredeyse hiçbir zaman devletin olmadığı bir dünya. Fakat Türkiye için orda devlet olmadı diyemeyiz. Sömürgeleşmemiş bir ülke olmasının yanında başka ülkeleri de sömürgeleştirmiş olan bir ülke. Dolayısıyla bizim için Türkiye gibi devlet geleneği olan ezilmemiş ve aşağılanmamış Türklerle yaşamak çok daha kolaydır.


AMERİKALILAR GİBİ YAPMAYALIM Peki Avrupa'nın ordusu yok, askeri yok. AB'nin Türkiye'nin ordusundan yararlanmak istediğini, hatta Türkiye'deki genç nüfustan ordu kurmayı düşündüğünü söyleyenler var... Hayır. Bizim biraz orduya falan ihtiyacımız var, ama kesinlikle Amerikalılar gibi yapmayalım. Biz İran'a, Suriye'ye bilmem nereye 150 bin asker gönderecek değiliz. Bizim sorunumuz tam da bunun tersi. Biz askeri, çatışmaya dayalı politikalar istemiyoruz. Biz bu kültürler ve uygarlıklar arasındaki çatışmalara dayalı politikaları aşmaya çalışacağız. Benim söylediğim, benim istediğim bu zaten. Küresel anti çatışmacı dünya politikaları geliştirmek.


YENİ BİR BATI-İSLAM MODELİ GELİŞTİRMELİYİZ Avrupa'nın uluslararası politikaları ABD'den çok mu farklı? Amerikalılar Arap dünyasına angaje oldular. Ve çok garip bir şekilde Irak gibi dışarıya açılmayan bir ülkeye gittiler. Benim için esas olan hepimizin birlikte Avrupa'da yaşayanların da Türkiye'de yaşayanların da en çok da Avrupalıların Türkiye'yi içine almış yeni Avrupa ile Amerika'nın çatışma modelinden farklı bir Batı-İslam ilişkisi Batı İslam-modelini geliştirmek zorundayız. Buna ihtiyacımız var. Ben burda benim için yeterince derin olan tarihi bir başlık söyleyeceğim; bence esas olarak iki model vardır: Birincisi Avrupa küresel bir rol oynamalıdır - bunu ABD'ye saldırmak için söylemiyorum. Bu bir jeopolitiktir. İkincisi; bu jeopolitik her şeyden önce katılımcı, ortak ve aksiyon bir model olarak İslam dünyasının da bir parçası ile birlikte, örneğin Türkiye ile birlikte olmalıdır.

Evrensel'i Takip Et