Kestirilemeyen gider!

Türkiye-İsrail arasında imzalanan M-60 Tank Modernizasyonu Anlaşması'nda, ihale bedelinde sonradan tespit edilen 27 milyon dolarlık Türkiye'nin zararının, Genelkurmay eski Başkanı Orgeneral Hüseyin Kıvrıkoğlu tarafından, "risk maliyeti ve hesaplanamayan gider" olarak gizlendiği ortaya çıktı. Edindiğimiz bilgilere göre, Savunma Sanayi Müsteşarlığı (SSM) yetkilileri, İsrail ile 688 milyon dolara yapılan anlaşmanın ayrıntılı dökümünü incelediklerinde, söz konusu modernizasyonun 661 milyon dolara mal olduğunu saptadılar. Bunun üzerine, Türkiye'nin 27 milyon dolar zararına olan anlaşmanın yürürlüğe girmemesini isteyerek, anlaşmaya şerh koydular. Ancak, Kıvrıkoğlu'nun isteği ile dönemin Genelkurmay İkinci Başkanı Yaşar Büyükanıt tarafından 13 Ağustos 2002'de, Milli Savunma Bakanlığı (MSB), Kara Kuvvetleri Komutanlığı (KKK) ve SSM'ye "ivedi" olarak gönderilen yazıyla olay örtbas edildi.

Türkiye'de yapılabirdi Türkiye-İsrail arasında 29 Mart 2002'de imzalanan M-60 Tank Modernizasyonu Anlaşması, aynı iş Kayseri 1009 Ana Tamir Bakım Fabrikası, Aselsan A.Ş. ve Makine Kimya Enstitüsü Kurumu (MKEK) tarafından yapılabileceği için tepkilere neden olmuştu. Dönemin İstanbul milletvekili Azmi Ateş'in de soru önergesi ile Meclis gündemine taşıdığı söz konusu anlaşmaya karşı çıktığı için, M-60 Tank Modernizasyonu Projesi Müdürü Sadık Yamaç, görevinden alınmış, yerine getirilen Sezai Öztürk de anlaşmanın hemen öncesinde istifa etmişti. İsrail Devlet Şirketi IMI (Israel Military Indusrties Ltd.) ile eski tankların yenilenmesi projesinde, Türkiye lehine oluşan 27 milyon dolarlık farkın alınmasından vazgeçilmesi talebinin, Genelkurmay eski Başkanı Orgeneral Hüseyin Kıvrıkoğlu'dan geldiği ortaya çıktı. Kıvrıkoğlu, 19 Ağustos 2002 tarihinde MSB, SSM ve KKK'ya gönderdiği yazıda, M-60 tanklarının modernizasyonu anlaşmasında, sonradan tespit edilen 27 milyon dolarlık zararın "risk maliyeti" ve "hesaplanamayan gider" olarak gösterilmesini istedi. Orgeneral Kıvrıkoğlu, bu işlemlerin ardından, 30 Ağustos 2002 itibariyle de emekli oldu.

Uyarıda bulunuldu İsrail şirketiyle, 688 milyon dolarlık sözleşme imzalayan MSB, toplam proje bedelinin kalem kalem detaylı fiyatının verilmesi şartını getirdi. İsrail ile görüşmelerin sonunda İsrail şirketi IMI, Türkiye'ye modernizasyonun kalem kalem maliyetini çıkararak Türkiye'ye iletti. Gönderilen maliyet dökümde maliyetin 661 milyon dolar olduğu tespit edildi. Bu tespitin ardından, görüşmeleri yürüten SSM heyeti, durumu Genelkurmay Başkanlığı'na bildirdi. SSM'den gönderilen yazıda, "Türkiye, bu anlaşmanın yürürlüğe girmesi durumunda 27 milyon dolar zarara uğruyor" uyarısı yapıldı.

Fark 45 trilyon Yazılı uyarının ardından SSM yetkilileri 19 Ağustos 2002 günü Genelkurmay'a çağrıldı. Görüşmede SSM yetkilileri, iş tanımı (SOW-688 milyon dolar) ile fiyat açıklama dökümanı (CBS-661 milyon dolar) arasında Türkiye lehine doğan 27 milyon dolarlık (yaklaşık 45 trilyon lira) farkın ödenmemesi, dolayısıyla anlaşmanın yürürlüğe konmamasını istediler. Bu farktan dolayı anlaşmaya şerh koyan SSM yetkilileri, "Ancak Genelkurmay yetki verirse anlaşmayı yürürlüğe koyarız. Aksi halde 45 trilyon liranın sorumluluğunu üzerimize alamayız" dediler. Aynı gün, Genelkurmay İkinci Başkanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt imzasıyla, "Genelkurmay Başkanı namına" ifadesi kullanılarak, MSB, KKK ve SSM'ye "ivediliğinden" ibareli bir yazı gönderildi. Ekinde toplantı tutanağı da bulunan yazıda, iş tanımı ile fiyat açıklama dökümanı arasındaki uyumsuzluktan doğan 27 milyon dolar farkın "risk maliyeti ve hesaplanamayan giderler" olarak gösterilmesi istendi.