22 Aralık 2000 22:00
Af yasası yürürlüğe girdi
Af yasası yürürlüğe girdi
4616 Sayılı 23 Nisan 1999 Tarihine Kadar İşlenen Suçlardan Dolayı Şartla Salıverilmeye, Dava ve Cezaların Ertelenmesine Dair Yasa, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk, tahliyelerin her an başlayabileceğini söyledi. Türk, "Yasanın iptali için Anayasa Mahkemesi'ne dava açılması durumunda yasanın kapsamı genişleyip genel affa dönüşmesi söz konusu. Bu konuda değerlendirmeniz ne olacak?" sorusunu da Türk, "Anayasa Mahkemesi'ne konu götürüldüğü zaman mutlaka en uygun kararı verecektir" diye yanıtladı.
Yasaya göre, 23 Nisan 1999 tarihine kadar işlenen suçlarda verilen ölüm cezaları yerine getirilmeyecek. Bu durumda olanlar hakkında, tabi oldukları yasalardaki infaz hükümleri aynen uygulanacak.
Müebbet ağır hapis cezasına hükümlü olanların çekmeleri gereken toplam cezalarından; şahsi hürriyeti bağlayıcı cezaya mahkûm edilenler ile aldıkları ceza herhangi bir nedenle şahsi hürriyeti bağlayıcı cezaya dönüştürülenlerin toplam hükümlülük süresinden on yıl indirilecek. İndirim, verilen her bir ceza için ayrı ayrı değil, toplam ceza üzerinden bir defa yapılacak. Bir kişinin çeşitli suçlarından dolayı cezaları ayrı ayrı tarihlerde verilmiş olsa bile, bu cezalarının toplamı üzerinden yapılacak indirim on yılı geçemeyecek.
Tabi oldukları infaz hükümlerine göre çekmeleri gereken toplam cezalarından veya toplam hükümlülük sürelerinden on yıllık indirim yapıldıktan sonra ceza süresi veya hükümlülük süresi dolmuş olanlar, iyi halli olup olmadıklarına bakılmaksızın ve istemleri olmaksızın derhal, toplam cezaları on yıldan fazla olanlar ise tabi oldukları infaz hükümlerine göre fazla olan cezalarını çektikten sonra şartla salıverilecekler.
5 yıllık süre
Erteleme konusu suç kabahat ise bir yıl, cürüm ise beş yıl içinde bu kabahat veya cürüm ile aynı cins veya daha ağır şahsi hürriyeti bağlayıcı cezayı gerektiren bir suç işlendiğinde, erteleme konusu suçtan dolayı da dava açılacak veya daha önce açılmış bulunan davaya devam edilerek hüküm verilecek.
Öngörülen süreler, erteleme konusu kabahat veya cürüm ile aynı cins veya daha ağır şahsi hürriyeti bağlayıcı cezayı gerektiren bir suç işlenmeksizin geçirildiğinde, ertelemeden yararlanan hakkında kamu davası açılmayacak, açılmış olan davanın ortadan kaldırılmasına karar verilecek.
Erbakan maddesi
Yasanın ikinci maddesiyle de 28 Ağustos 1999 tarihli ve 4454 Sayılı Basın ve Yayın Yoluyla İşlenen Suçlara İlişkin Dava ve Cezaların Ertelenmesine Dair Kanun'un birinci maddesinin Anayasa Mahkemesi'nce bir bölümü iptal edilen birinci fıkrası değiştiriliyor.
Buna göre, 23 Nisan 1999 tarihine kadar sorumlu müdür sıfatı ile işlenmiş suçlar dahil basın yoluyla veya sözlü veya görüntülü yayın araçları ile yahut miting, kongre, konferans, seminer, sempozyum, açık oturum veya panel gibi her türlü toplantılarda yapılan konuşmalarla işlenmiş olup; ilgili kanun maddesinde öngörülen şahsi hürriyeti bağlayıcı cezanın üst sınırı 12 yılı geçmeyen suçlardan dolayı 12 yıl veya daha az şahsi hürriyeti bağlayıcı bir cezaya mahkûm edilmiş bulunan kimselerin cezaları erteleniyor. Bu erteleme 3 yıl olacak.
Af kapsamının dışındakiler
Şartla salıverilmeye dair yasa, bazı suçları kapsam dışında bırakıyor. Yasayla devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlar ile cumhurbaşkanına fiili tecavüz, ırza geçme, kötü muamele, çete kurma, rüşvet, tehdit, yolsuzluk ve bazı suçlar, yasada öngörülen indirimin dışında tutuluyor.
Ayrıca, Askeri Ceza Kanunu'nun bazı maddelerince düzenlenen askeri suçlar ile Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanunu'nun 26 ila 30, 33 ve 36'ıncı maddeleri, Atatürk aleyhine işlenen suçlar, Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun'un 12'inci maddesi, orman yakma ve benzeri orman suçları indirimden yararlanmayacak.
Daha önce şartla salıverilme hükümlerinden yararlandığı halde yeniden suç işleyerek hüküm giyenler ile daha önce çıkarılmış bir aftan yararlananlar da indirime tabi olmayacak.
Firarilere bir ay süre
Kanunun yayım tarihinden sonra cezaevinin disiplinini bozucu hareketlerinden dolayı disiplin cezası alanlar, Ceza İnfaz Kurumları ile Tevkifevlerinin Yönetimine Dair tüzük Hükümlerine göre disiplin cezaları kaldırılmadığı sürece, yasa hükümlerinden faydalanamayacak.
Haklarında yakalama, tutuklama veya mahkûmiyet kararı bulunup da firar halinde olanlardan, bu kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren bir ay içinde resmi mercilere başvurup teslim olmayanlar indirim ve ertelemeden yararlanamayacak.
4616 Sayılı 23 Nisan 1999 Tarihine Kadar İşlenen Suçlardan Dolayı Şartla Salıverilmeye, Dava ve Cezaların Ertelenmesine Dair Yasa, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk, tahliyelerin her an başlayabileceğini söyledi. Türk, "Yasanın iptali için Anayasa Mahkemesi'ne dava açılması durumunda yasanın kapsamı genişleyip genel affa dönüşmesi söz konusu. Bu konuda değerlendirmeniz ne olacak?" sorusunu da Türk, "Anayasa Mahkemesi'ne konu götürüldüğü zaman mutlaka en uygun kararı verecektir" diye yanıtladı.
Yasaya göre, 23 Nisan 1999 tarihine kadar işlenen suçlarda verilen ölüm cezaları yerine getirilmeyecek. Bu durumda olanlar hakkında, tabi oldukları yasalardaki infaz hükümleri aynen uygulanacak.
Müebbet ağır hapis cezasına hükümlü olanların çekmeleri gereken toplam cezalarından; şahsi hürriyeti bağlayıcı cezaya mahkûm edilenler ile aldıkları ceza herhangi bir nedenle şahsi hürriyeti bağlayıcı cezaya dönüştürülenlerin toplam hükümlülük süresinden on yıl indirilecek. İndirim, verilen her bir ceza için ayrı ayrı değil, toplam ceza üzerinden bir defa yapılacak. Bir kişinin çeşitli suçlarından dolayı cezaları ayrı ayrı tarihlerde verilmiş olsa bile, bu cezalarının toplamı üzerinden yapılacak indirim on yılı geçemeyecek.
Tabi oldukları infaz hükümlerine göre çekmeleri gereken toplam cezalarından veya toplam hükümlülük sürelerinden on yıllık indirim yapıldıktan sonra ceza süresi veya hükümlülük süresi dolmuş olanlar, iyi halli olup olmadıklarına bakılmaksızın ve istemleri olmaksızın derhal, toplam cezaları on yıldan fazla olanlar ise tabi oldukları infaz hükümlerine göre fazla olan cezalarını çektikten sonra şartla salıverilecekler.
5 yıllık süre
Erteleme konusu suç kabahat ise bir yıl, cürüm ise beş yıl içinde bu kabahat veya cürüm ile aynı cins veya daha ağır şahsi hürriyeti bağlayıcı cezayı gerektiren bir suç işlendiğinde, erteleme konusu suçtan dolayı da dava açılacak veya daha önce açılmış bulunan davaya devam edilerek hüküm verilecek.
Öngörülen süreler, erteleme konusu kabahat veya cürüm ile aynı cins veya daha ağır şahsi hürriyeti bağlayıcı cezayı gerektiren bir suç işlenmeksizin geçirildiğinde, ertelemeden yararlanan hakkında kamu davası açılmayacak, açılmış olan davanın ortadan kaldırılmasına karar verilecek.
Erbakan maddesi
Yasanın ikinci maddesiyle de 28 Ağustos 1999 tarihli ve 4454 Sayılı Basın ve Yayın Yoluyla İşlenen Suçlara İlişkin Dava ve Cezaların Ertelenmesine Dair Kanun'un birinci maddesinin Anayasa Mahkemesi'nce bir bölümü iptal edilen birinci fıkrası değiştiriliyor.
Buna göre, 23 Nisan 1999 tarihine kadar sorumlu müdür sıfatı ile işlenmiş suçlar dahil basın yoluyla veya sözlü veya görüntülü yayın araçları ile yahut miting, kongre, konferans, seminer, sempozyum, açık oturum veya panel gibi her türlü toplantılarda yapılan konuşmalarla işlenmiş olup; ilgili kanun maddesinde öngörülen şahsi hürriyeti bağlayıcı cezanın üst sınırı 12 yılı geçmeyen suçlardan dolayı 12 yıl veya daha az şahsi hürriyeti bağlayıcı bir cezaya mahkûm edilmiş bulunan kimselerin cezaları erteleniyor. Bu erteleme 3 yıl olacak.
Af kapsamının dışındakiler
Şartla salıverilmeye dair yasa, bazı suçları kapsam dışında bırakıyor. Yasayla devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlar ile cumhurbaşkanına fiili tecavüz, ırza geçme, kötü muamele, çete kurma, rüşvet, tehdit, yolsuzluk ve bazı suçlar, yasada öngörülen indirimin dışında tutuluyor.
Ayrıca, Askeri Ceza Kanunu'nun bazı maddelerince düzenlenen askeri suçlar ile Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanunu'nun 26 ila 30, 33 ve 36'ıncı maddeleri, Atatürk aleyhine işlenen suçlar, Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun'un 12'inci maddesi, orman yakma ve benzeri orman suçları indirimden yararlanmayacak.
Daha önce şartla salıverilme hükümlerinden yararlandığı halde yeniden suç işleyerek hüküm giyenler ile daha önce çıkarılmış bir aftan yararlananlar da indirime tabi olmayacak.
Firarilere bir ay süre
Kanunun yayım tarihinden sonra cezaevinin disiplinini bozucu hareketlerinden dolayı disiplin cezası alanlar, Ceza İnfaz Kurumları ile Tevkifevlerinin Yönetimine Dair tüzük Hükümlerine göre disiplin cezaları kaldırılmadığı sürece, yasa hükümlerinden faydalanamayacak.
Haklarında yakalama, tutuklama veya mahkûmiyet kararı bulunup da firar halinde olanlardan, bu kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren bir ay içinde resmi mercilere başvurup teslim olmayanlar indirim ve ertelemeden yararlanamayacak.
Evrensel'i Takip Et